Nasze Forum "VOX MILITARIS"

julevin

Na prośbę płk Gągalskiego wklejam poniższy materiał:

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
DEPARTAMENT UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa, tel. +48 22 661 17 38, fax +48 22 661 17 36
[link widoczny dla zalogowanych] mpips.gov.pl

Warszawa, 23 stycznia 2009 r.
DUS-053-3053-1/2-BB/08
DUS-053-5-BB/09
DUS-053-5-2-BB/09

Pan
Zdzisław Gągalski
Marszałka J. Piłsudskiego 3A/13
98-200 Sieradz

Departament Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na Pana listy uprzejmie wyjaśnia, co następuje:
Z dniem 1 stycznia 1999 r. weszła w życie reforma ubezpieczeń społecznych, w której przyjęto wyłączenie odrębnych systemów emerytalnych tj. systemów zaopatrzeniowych obejmujących między innymi żołnierzy zawodowych.
W związku z tym od dnia wejścia reformy systemu ubezpieczeń społecznych systemem tym objęto między innymi żołnierzy zawodowych, którzy do zawodowej służby wstąpili po dniu 1 stycznia 1999 r., tj. po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną.
Żołnierzom tym prawo do emerytury miało przysługiwać na powszechnych zasadach.
W przypadku żołnierzy zawodowych, którzy wstąpili do służby przed dniem 2 stycznia 1999 r., zachowano ich prawo do emerytury na dotychczasowych zasadach określonych w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą zaopatrzeniową.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 166, poz. 1609, z późn. zm.), którymi to przepisami znowelizowano od dnia 1 października 2003 r. również przepisy ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.
W wyniku nowelizacji przywrócono system zaopatrzeniowy dla wszystkich żołnierzy zawodowych, w tym także żołnierzy którzy wstąpili do służby po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r.
W wyniku nowelizacji ustawy zaopatrzeniowej emeryci wojskowi, którzy przed tą datą nie przeszli na pracowniczy system emerytalny do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pozostali na stałe w wojskowym systemie emerytalnym.
Zgodnie z przyjętymi regulacjami ustawy zaopatrzeniowej emerytura wojskowa przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia z tej służby posiada piętnaście lat służby wojskowej w Wojsku Polskim,

z wyjątkiem żołnierza, który ma ustalone prawo do emerytury, określonej w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby wojskowej w Wojsku Polskimi i okresów równorzędnych z tą służbą.
Przedstawioną wyżej kwestię regulują także powszechne przepisy emerytalne. W myśl przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia na warunkach i w wysokości określonych w tej ustawie przysługują również byłym żołnierzom zawodowym oraz członkom rodzin pozostałych po tych osobach, jeżeli nie spełniają oni warunków do nabycia prawa do świadczeń określonych w przepisach ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.
Osoba, która po zwolnieniu ze służby, do której wstąpiła przed 2 stycznia 1999 r., spełnia warunki do emerytury wojskowej ma prawo zrezygnowania ze zgłoszenia wniosku o jej przyznanie w celu nabycia prawa do emerytury na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
W takim przypadku, za okres służby pełnionej przez tę osobę po 31 grudnia 1998 r., właściwe organy przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwaloryzowane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymierzone od uposażenia przysługującego tej osobie w czasie służby. Składki te są w całości finansowane przez budżet państwa.
Ustawodawca wprowadził ograniczenie, zgodnie z którym tylko ta osoba, która nie ma ustalonego prawa do emerytury wojskowej, a więc nigdy nie pobierała świadczenia emerytalnego finansowanego przez budżet państwa, ma prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeśli osiągnęła wiek emerytalny i spełnia pozostałe wymagane warunki.
Należy podkreślić, iż zarówno zaopatrzeniowy system emerytalny obejmujący emerytury wojskowe jak również powszechny system emerytalny uregulowany przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określa górną granicę podstawy wymiaru świadczeń przysługujących z tych systemów, a w związku z tym nie wszystkie okresy zatrudnienia - okresy odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne - wpływają na wysokość emerytur z tych systemów.
Zgodnie bowiem z przyjętymi generalnymi zasadami w powszechnym systemie emerytalnym podstawę emerytury z tego systemu stanowi przeciętna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne lub na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę.
Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury może stanowić przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Podstawę wymiaru emerytury oblicza się jako sumę kwot podstaw wymiaru składek
1 określonych kwot, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych. Oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanej za dany rok kalendarzowy wyrażając go w procentach. Następnie oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów stanowiącą wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury oraz mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową. Przy czym wskaźnik wysokości podstawy nie może być wyższy niż 250%.
Przy ustalaniu wysokości emerytury z systemu powszechnego uwzględniane są okresy składkowe i nieskładkowe, z tym iż okresy nieskładkowe uwzględniane są w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.
Na wysokość emerytury z powszechnego systemu emerytalnego składają się dwie części:
- pierwsza, jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych wynosząca 24% kwoty bazowej (tzw. część socjalna),
- druga uzależniona od wysokości indywidualnych zarobków oraz od długości okresów składkowych (liczonych po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok) i okresów nieskładkowych (liczonych po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok).
W związku z tym ubezpieczonemu przysługuje emerytura składająca się z części socjalnej i części uzależnionej od indywidualnych zarobków oraz długości okresów składkowych i nieskładkowych.
Z powyższego wynika generalna zasada obowiązująca w powszechnym systemie emerytalno - rentowym, zgodnie z którą wysokość indywidualnej emerytury uzależniona jest od indywidualnej długości stażu pracy i indywidualnej wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego w czasie aktywności zawodowej, a z nim związanej wysokości składki płaconej na ubezpieczenie społeczne, przy jednoczesnym określeniu górnej granicy wskaźnika wysokości podstawy jej wymiaru do 250%.
Ograniczenie górnej granicy wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury dotyczy wszystkich ubezpieczonych uprawnionych do emerytury z powszechnego systemu emerytalnego, w tym również emerytów pozostających w ubezpieczeniu społecznym z tytułu podjęcia pracy.
Przekroczenie przez ubezpieczonego przy ustaleniu podstawy emerytury lub jej ponownego ustalenia ograniczonego do 250% wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury nie wpływa na wysokość otrzymywanego przez niego świadczenia emerytalno -rentowego.
W odróżnieniu od emerytur z systemu powszechnego emerytury wojskowe objęte są systemem zaopatrzeniowym finansowanym z budżetu państwa, a ich podstawę wymiaru stanowi uposażenie należne żołnierzowi zawodowemu w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej.
Emerytura dla żołnierza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta o 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok tej służby jak również między innymi o 2,6% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej niż za trzy lata tych okresów.
Emerytura wojskowa wzrasta także między innymi o 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni okres składkowy poprzedzający służbę oraz
0 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę.
Zatem przy ustalaniu emerytury wojskowej dla żołnierza, który wstąpił do służby przed 2 stycznia 1999 r., uwzględniane są okresy zawodowej służby oraz okresy składkowe
i nieskładkowe wymienione w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Emerytowi uprawnionemu do emerytury wojskowej dolicza się na jego wniosek do wysługi emerytalnej okresy przypadające po zwolnieniu ze służby zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy oraz okres opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenie. Okresy te dolicza się do wysługi emerytalnej jeżeli emerytura wojskowa wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru oraz emeryt ukończył 55 lat życia - mężczyzna i 50 lat - kobieta albo stał się inwalidą.
Zarówno powszechny system emerytalny jak i wojskowy system emerytalny określa górną granicę podstawy wymiaru świadczeń przysługujących z tych systemów, a w związku
z tym w przypadku emerytów z systemu powszechnego jak i emerytów wojskowych nie wszystkie okresy zatrudnienia - okresy odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne -wpływają na wysokość emerytur z tych systemów.
Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin w przypadku osób, które po raz pierwszy wstąpiły do zawodowej służby wojskowej po dniu 1 stycznia 1999 r. emerytura dla żołnierza będzie wynosiła 40% podstawy wymiaru, która stanowi uposażenie należne żołnierzowi zawodowemu w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej oraz będzie ona zwiększana tylko za każdy dalszy rok służby o 2,6% podstawy wymiaru oraz dodatkowo od 0,5% do 2% za każdy rok służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu.
W razie gdy osoba taka będzie legitymowała się okresami pracy, pozostawania w ubezpieczeniu społecznym, wówczas po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego obecnie wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn uzyska prawo także do emerytury na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osobie, która przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego, wypłacana będzie także emerytura z tzw. II filaru.
W związku z tym emerytura wojskowa będzie ustalana wyłącznie w oparciu jedynie o
okresy służby wojskowej, a emerytura z powszechnego systemu emerytalnego wyłącznie w oparciu o okresy pozostawania w ubezpieczeniu.
Jednocześnie Departament pragnie dodać, iż w dniu 5 grudnia 2008 r. Sejm RP przyjął ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach
1 rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 8, poz. 38 ).
Przepisy tej ustawy między innymi umożliwiają osobom, które wstąpiły do służby przed 2 stycznia 1999 r. pobierającym tzw. emeryturę mundurową zgłoszenie wniosku
o przyznanie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach
i wysokości określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Regulacje te mają na celu stworzenie możliwości osobom pobierającym emeryturę mundurową, jeżeli spełnią ogólne warunki do uzyskania emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wystąpienia o przyznanie emerytury z tego Funduszu.
W razie przyznania emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zostanie wstrzymana wypłata emerytury mundurowej.
Do tej grupy świadczeniobiorców stosowana będzie ogólna zasada, zgodnie z którą w razie zbiegu uprawnień do dwóch świadczeń osobie zainteresowanej przysługuje prawo wyboru świadczenia.
Regulacje wskazanej ustawy wejdą w życie z dniem 5 lutego 2009 r.
Świadczenia emerytalno - rentowe wynikające z powszechnego systemu emerytalno -rentowego waloryzowane sana zasadach określonych przepisami wskazanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Równocześnie Departament uprzejmie informuje, iż zgodnie z generalną zasadą przyjętą w powszechnym systemie emerytalnym świadczenia emerytalne na warunkach i w wysokości określonej w tej ustawie przysługują ubezpieczonym w razie spełnienia łącznie wszystkich wymaganych warunków do nabycia prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.
W systemie tym przyjęto również powszechną zasadę, obowiązującą wszystkich ubezpieczonych, zgodnie z którą postępowanie w sprawie przyznania świadczeń emerytalno - rentowych w ustalonej wysokości, ponownego ich ustalenia bądź sprawdzenia wszczynane jest przez organ rentowy na podstawie złożonego przez ubezpieczonego wniosku wraz z załączonymi dokumentami uzasadniającymi prawo do świadczenia i jego wysokość.
Wniosek ten i dokumenty stanowią dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie indywidualnego uprawnienia ubezpieczonego do świadczenia w ustalonej wysokości.
Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Od decyzji tej osobie zainteresowanej przysługuje odwołanie na drodze sądowej - do okręgowego sądu - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych i sądu apelacyjnego.
Wyroki sądów wiążą strony i sąd, który go wydał jak również wiążą wszystkie
organy.
Jednocześnie Departament uprzejmie informuje, iż z uwagi podnoszonych kwestii świadczeń, ich waloryzacji emerytów wojskowych to listy Pana zostały przekazane zgodnie z właściwością do Ministerstwa Obrony Narodowej, 00-591 Warszawa ul. Klonowa 1.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Odpowiedź z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich
W związku z PETYCJĄ byłych żołnierzy zawodowych
Zachowałem pisownię oryginału

Godło Państwowe Warszawa 25.07.08
Biuro
RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH
RPO-559037-IX-909/07/ZS
Adres
Pan
Zdzisław Roman GĄGALSKI
Ul. Marsz. J. Piłsudskiego 3A/13
98-200 SIERADZ
Zespół Ochrony Praw Żołnierzy
I Funkcjonariuszy Służb Publicznych

Szanowny Panie,
Z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich, nawiązując do pism przesłanych w dniach 20 maja i 7 lipca 2008r. (daty wpływu) pragnę na wstępie uprzejmie wyjaśnić, że do Rzecznika Praw Obywatelskich przesłał Pan wcześniej pismo z dnia 11 maja 2007 r. (data wpływu) dotyczące częściowego pozbawienia Pana praw emerytalnych w wyniku wprowadzenia nowej ustawy emerytalnej.
W dniu 18 maja 2007 r. przesłano na Pana ręce odpowiedź wskazano na przepisy prawne regulujące podniesiony problem oraz odniesiono się do zarzutu naruszenia tą ustawą praw nabytych, powołując stanowisko Trybunału Konstytucyjnego przedstawione w jego wyrokach. Stanowisko to obowiązuje także Rzecznika w zakresie rozstrzygnięcia omawianego zarzutu.
Odnosząc się do przesłanych w ww. dniach „Petycji” uprzejmie wyjaśniam, że w zakresie zmniejszenia procentowego wymiaru świadczenia emerytalnego ze 100% do 75% oraz na-ruszenia tym praw nabytych, wyjaśnienie przesłaliśmy Panu ww. pismem z dnia 18 maja 2007 r.
Z uwagi jednak na treść nadesłanych petycji uprzejmie przedstawiam działania Rzecznika w sprawach w nich wskazanych.
Odnosząc się do zarzutu zmiany sposobu waloryzacji świadczeń „mundurowych” uprzejmie wyjaśniam, że problem ten był przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, który uznał przepisy zmieniające sposób waloryzowania świadczeń za zgodny z Konstytucją RP. W tej sytuacji Rzecznik nie może ponownie kierować analogicznego wniosku do TK.
Wyjaśniając przedstawiony przez Pana problem uprzejmie informuję, że w Trybunale Konstytucyjnym zawisłe są dwie skargi konstytucyjne dotyczące między innymi problemu podniesionego w Pana piśmie i ich rozstrzygnięcie będzie warunkować dalsze ewentualne działania Rzecznika w tej sprawie.
Odnosząc się do problemów dotyczącego emerytów podejmujących dodatkowe zatrudnienie objęte obowiązkiem ubezpieczeń społecznych i opłacaniem składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, Rzecznik wystąpił do Ministra Pracy i Polityki Społeczne, otrzymując stanowisko tego Ministra w tej sprawie.
Z uzyskanej odpowiedzi wynika, że kwestia ubezpieczeń społecznych została uregulowana w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11,poz.74, z późn. zmianami). Konstrukcja systemu jest ukształtowana tak, że składki na fundusz emerytalny i rentowy są nierozerwalne. Wynika to z faktu, iż z funduszu rentowego są finansowane – oprócz rent z tytułu niezdolności do pracy- także renty rodzinne przysługujące uprawnionym członkom rodziny w razie śmierci emeryta lub rencisty, dodatek do renty rodzinnej dla sierot zupeł-nych, dodatek pielęgnacyjny przysługujący emerytowi po ukończeniu 75 lat lub wcześniej w razie uznania za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, zasiłek pogrzebowy przysługujący zarówno w razie śmierci ubezpieczonego, jak i emeryta i rencisty lub członka rodziny.
Z funduszu rentowego są także finansowane wypłaty emerytur przyznawanych z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobom, które nie mają okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego, co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn.
Art.6 w/w ustawy mówi, że obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby fizyczne, które są pracownikami. Obowiązek ubezpieczenia istnieje bez względu na rodzaj umowy, tj. bez względu na to, czy pracownik, jest zatrudniony na czas określony, nieokreślony, czy też na okres próbny. Zawsze również pracownik będzie objęty obowiązkiem bez-pieczeń społecznych bez względu na wymiar czasu pracy. Przepis ten nie wyłącza z ubezpieczenia pracowników, którzy mają status emeryta lub rencisty.
Obowiązek opłacania składek od wynagrodzenia za pracę od wszystkich pracowników jest wyrazem jednej z podstawowych zasad ubezpieczeń społecznych- solidaryzmu społecznego.
Wszyscy pracownicy gromadzą środki na Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na wypłatę świadczeń z tego Funduszu. Żaden pracownik nie może być zwolniony z tego obowiązku mimo, że nie wszyscy zatrudnieni w jednakowej mierze skorzystają z tych funduszy, a są i tacy, którzy z nich nigdy nie skorzystają.
Ponadto Minister wskazał, że w związku z wprowadzeniem od 1999 r. obciążenia pracowników częścią składek na ubezpieczenia, zostały wówczas podwyższone wszystkie wynagrodzenia pracownicze, tak aby potrącenia należnych od pracowników składek nie spowodowały zmniejszenia wypłat wynagrodzeń.
Zasady wynagradzania pracowników nie przewidują stawek wynagrodzeń nie objętych podlegających potrąceniu składek na ubezpieczenie społeczne. Sugerowane zwolnienie niektórych pracowników z obowiązku ubezpieczeń emerytalnych i rentowych oznaczałoby zwolnienie z obciążania częścią składek wynagrodzeń tych pracowników i w konsekwencji- nieuzasadnione zróżnicowania wynagrodzeń. Zgodnie bowiem z art. 78 Kodeksu pracy wynagrodzenie za pracę powinno odpowiadać rodzajom pracy i wymaganych do niej kwalifikacjom z uwzględnieniem ilości i jakości pracy. Nie po-winno być więc zróżnicowane z innych pozazawodowych względów.
Funkcjonujący w Polsce do końca 1998 r. system ubezpieczenia społecznego nie obejmował żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Ta kategoria osób była objęta odrębnym systemem zaopatrzeniowym, w którym świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane są ze środków budżetu państwa, bez obowiązku opłacania składek.
Obowiązujący od 1999 r. system ubezpieczeń społecznych objął także żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy wstąpili do służby po dniu 1 stycznia 1999 r., tj. po dniu wejścia wżycie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39,poz.353 z późn. Zm.). Tym osobom miało przysługiwać prawo do emerytury lub renty na tych samych zasadach, jakie określono dla ogółu osób objętych bez-pieczeniami społecznymi. Reforma systemu ubezpieczeń społecznych miała bowiem doprowadzić do zlikwidowania w przyszłości odrębnego systemu świadczeń dla funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych.
Tak więc jedynie żołnierze zawodowi i funkcjonariusze służb mundurowych, którzy wstąpili do służby przed dniem 2 stycznia 1999r. mieli zachować prawo do emerytury lub renty na zasadach określonych w ustawach z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
Ten stan Prawnu legł zmianie z dniem 1 października 2003 r., w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 166,poz. 1609 z p.zm.). Ustawa ta przywróciła system zaopatrzeniowy dla wszystkich żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych, bez względu na datę wstąpienia po raz pierwszy do zawodowej służby. Żołnierze zawodowi i funkcjonariusze, którzy wstąpili do służby po raz pierwszy po dniu 1 stycznia i zostali wyłączeni z systemu ubezpieczeń społecznych objęci zaopatrzeniowym systemem emerytalnym, w którym emerytura przysługuje bez względu na wiek po 15 latach służby, a świadczenia finansowane są przez budżet państwa bez obowiązku opłacania składek. Nie zmieniono przepisu, że emerytura wojskowa i policyjna przysługuje bez względu na wiek, pod warunkiem posiadania co najmniej 15 lat zawodowej służby oraz, że podstawę wymiaru stanowi uposażenie należne na ostatnio zajmowanym stanowisku. Jednocześnie zmieniono zasady przyznawania emerytury wojskowej i policyjnej (na wniosek a nie wcześniej z urzędu) oraz jej obliczania, uzależniając sposób ustalania wysokości emerytury od daty wstąpienia do zawodowej służby. Dla osób, które po raz pierwszy wstąpiły do służby przed dniem 2 stycznia 1999 r. utrzymano obowiązujące do 30 września 2003 r. zasady obliczania emerytury wojskowej i policyjnej. Oznacza to, że przy obliczaniu emerytury dla takiej osoby, uwzględnia się nie tylko okresy zawodowej służby, ale również okresy „cywilne” pracy objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, a więc okresy zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz pozostałe okresy składkowe i nieskładkowe (poprzedzające służbę) wymienione w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
Podstawę wymiaru emerytury wojskowej i policyjnej stanowi uposażenie należne w ostatnim miesiącu pełnienia służby zawodowej, zgodnie z brzmieniem art. 15 w/w ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. Osobie uprawnionej do emerytury wojskowej, obliczonej na podstawie art.15 dolicza się na jego wniosek do wysługi emerytalne – na zasadach określonych w art. 14 w/w ustawy – także okresy zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. i okresy opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe po 31 grudnia 1998 r., przypadające po zwolnieniu ze służby i przejściu na emeryturę.
Emeryt wojskowy, który podjął zatrudnienie lub inną pracę, z tytułu której podlegał ubezpieczeniu społecznemu, ma zatem okres tego ubezpieczenia uwzględniony w wysokości emerytury wojskowej, mimo że nie jest to okres zawodowej służby. Jak z tego wynika, w wymiarze emerytury wojskowej są uwzględnione nie tylko okresy zawodowej służby ale także okresy składkowe i nieskładkowe wymienione w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
Analogiczne regulacje obowiązują w przypadku emerytury policyjnej.

Każdy system zabezpieczenia emerytalnego określa minimalna kwota emerytury i maksymalna wysokość świadczenia, która nie może być przekroczona, chociażby miało to oznaczać, że nie wszystkie udowodnione okresy będą uwzględnione w wymiarze świadczenia.
Maksymalna wysokość emerytury wojskowej lub policyjnej wynosi 75% podstawy wymiaru, czyli kwoty ostatniego uposażenia. Przepisy określające maksymalną wysokość emerytury wojskowej (policyjnej) stosuje się również do osób, które po raz pierwszy wstąpiły do zawodowej służby wojskowej po dniu 1 stycznia.
Sytuacja tych osób jest jednak inna, ponieważ zgodnie z art. 15a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym – w wymiarze emerytury wojskowej lub policyjnej przyznawanej takiej osobie, uwzględnia się wyłącznie okresy służby.
Podstawę wymiaru emerytury stanowi uposażenie należne funkcjonariuszowi (żołnierzowi) na ostatnio zajmowanym stanowisku. Jeżeli żołnierz zawodowy, który uzyskał prawo do emerytury wojskowej, bez względu na wiek, obliczonej na podstawie art. 15a (a więc wyłącznie za okres służby) ma także okresy zatrudnienia (ubezpieczenia), z tego tytułu ma prawo do drugiej emerytury, która zostanie mu przyznana po osiągnięciu wieku emerytalnego (65 lat mężczyzna, 60 lat kobieta) na zasadach i wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Z kolei ta emerytura zostanie obliczona wyłącznie za okres ubezpieczenia (zatrudnienia).
Jak wynika z powyższego, objęcie obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego każdego pracownika, niezależnie od tego czy jest emerytem oraz z jakiego systemu emerytura ta przysługuje – zaopatrzeniowego czy też ubezpieczeniowego- jest racjonalnie uzasadnione nie tylko punkt widzenia równości szans na rynku pracy ale także ze względu na rozwiązania przyjęte w systemach zabezpieczenia emerytalnego.
Podpisujący z upoważnienia Minister Pracy i Polityki Społecznej wyżej wskazane pismo Sekretarz Stanu uważa, że nie należy zmieniać stanu prawnego obowiązującego w tym zakresie.
Ponadto wyjaśniam, że po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2008 r., skargi konstytucyjnej o zbadanie zgodności z art. 173 ust.1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39,poz.353, ze zm.) z art. 67 ust.1 w związku z art. 32 oraz w związku z art. 2 Konstytucji, TK orzekł, że art. 173 ust.1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2004 r nr 39, poz.353, nr 64,poz.593, nr 99,poz. 1001,poz. 1252, nr 121,poz.1246, nr 144, poz. 1430, nr 191,poz. 1954, nr 210, poz. 2135 i nr 236,poz. 2355 z 2005 r., nr 167 poz.1397 i nr 169, poz1412 i 1421 z 2006 r., nr 140,poz. 708 i 711 i nr 208, poz. 1534 oraz z 2007 r. nr 17, poz. 95, nr 82, poz. 558 i nr 191, poz. 1369) jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest zgodny z art. 2 Konstytucji- sygn. Akt SK 83/06.
W uzasadnieniu tego Wyroku TK wskazał, że przedmiotem kontroli w omawianej skardze jest art. 173 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który stanowi, że „Kapitał początkowy ustala się także dla zwolnionych ze służby: żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Woj.skowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej, urodzonych po 31 grudnia 1948 r., jeżeli przed dniem 1 stycznia 1999 r. pozostawali oni w służbie i nie mają ustalonego prawa do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób”. Skarżący został zwolniony ze służby wojskowej w 1994 r. Miał ustalone prawo do świadczenia rentowego z Wojskowego Biura Emerytalnego. Nie miał do niego zastosowania art. 173 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Skarżący nie mógł zatem domagać się ustalenia kapitału początkowego.
Na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 173 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, kapitał początkowy ustala się bowiem dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których skład-ki opłacali płatnicy składek. Art. 173 ust. 1a tej ustawy wskazał krąg podmiotów, które podlegają powszechnemu systemowi ubezpieczeń społecznych, a dla których wyjątkowo ustala się kapitał początkowy. Miało to związek z nowelizacją ustaw związanych z systemem ubezpieczeń społecznych z 23 lipca 2003 r.
W art. 24-26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS uregulowano prawo do emerytury w tzw. systemie zdefiniowanej składki, przy czym regulacje te obejmują ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. (z zastrzeżeniem art. 46-50). Podstawę obliczenia tej emerytury ma stanowić – w uogólnieniu – kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego. Składki ewidencjonowane są na kontach ubezpieczonych od 1 stycznia 1999 r. Zachodziła więc potrzeba uwzględnienia i skonkretyzowania okresów podlegania ubezpieczeniu przed tym terminem. Znalazło to odzwierciedlenie w formule kapitału początkowego.
W ujęciu formalnym kapitał początkowy stanowi ustaloną na 1 stycznia 1999 r. równowartość hipotetycznej emerytury, pomnożonej przez tzw. średnie dalsze trwania życia- wyrażone w miesiącach i ustalone na zasadach określonych w ustawach o emeryturach i rentach z FUS. Wymaga to obliczenia hipotetycznej emerytury, które odbywa się na zasadach przedstawionych w art. 53, z uwzględnieniem art. 174 ust. 2-12 (zobacz uchwała SN z 13 maja 2004 r.- sygn. Akt III UZP 11/03, OSNP 2004, nr 16,poz. 287).

Inny charakter ma ustalenie prawa do emerytury n podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. (Dz.U. z 2004 r. nr 8,poz.66 ze zm.). o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy. Emerytura wojskowa przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia ma 15 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim (art. 12 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy). Wyjątek stanowi żołnierz, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Warunkiem nabycia prawa do emerytury z systemu zaopatrzeniowego jest odpowiedni okres pełnienia służby, a nie odpowiedni okres opłacania składek. Zgodnie z art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy, emerytura dla żołnierza, który pozostawał w służbie przed 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta o1) 2,6 % podstawy wymiaru – za każdy dalszy rok tej służby; 2) 2,6 % podstawy wymiaru – za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów; 3) 1,3 % podstawy wymiaru – za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni okres składkowym o którym mowa w pkt 2; 4) 0,7 % podstawy wymiaru – za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę.
Emeryturę podwyższa się o 1) 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w składzie personelu latającego na samolotach naddźwiękowych, w skaldzie załóg okrętów podwodnych, w charakterze nurków i płetwonurków, w zwalczaniu fizycznym terroryzmu; 2) 1% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w składzie personelu latającego na pozostałych samolotach i śmigłowcach, w składzie załóg nawodnych wojskowych jednostek pływających, charakterze skoczków spadochronowych i saperów, w służbie wywiadowczej za granicą, w oddziałach specjalnych.
Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych. Emeryturę podwyższa się o 15% podstawy wymiaru emerytowi, którego inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą.
Zgodnie z art. 14 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy, emerytowi uprawnionemu do emerytury obliczonej na podstawie art. 15 dolicza się też na jego wniosek do wysługi emerytalnej, następujące okresy przypadające po zwolnieniu ze służby: 1) zatrudnienie przed 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy; 2) opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe po 31 grudnia 1998 r. lub okres nieopłacenia składek z powodu przekroczenia w okresie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia. Okresy te dolicza się do wysługi emerytalnej jeżeli emerytura wynosi mniej niż 755 podstawy wymiaru oraz emeryt ukończył 55 lat życia- mężczyzna i 50 lat życia- kobieta albo stał się inwalidą.
Wyżej wskazane okresy zatrudnienia dolicza się do wysługi emerytalnej po ich przeliczeniu na okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. Za każdy rok okresów, doliczonych do wysługi emerytalnej, w myśl art. 14 ust. 1-3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy, emeryturę obliczoną na podstawie art. 15 zwiększa się o 1,3% podstawy jej wymiaru.
Z powyższej analizy wynika, że składki płacone na ubezpieczenie społeczne mogą być uwzględniane przy określaniu wysokości emerytury z zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy. Nie jest więc tak, jak twierdzi skarżący, że opłacani składek na powszechne ubezpieczenie ni ma znaczenia przy ustalaniu wysokości świadczenia emerytalnego z zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy.
W omawianej sprawie pojawił się problem relacji powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych do zaopatrzeniowego systemu emerytalnego. Należy przypomnieć, że co do zasady ubezpieczenie społeczne ptaszek występowanie składki, wspólnego funduszu oznaczonego ryzyka, szkody i pokrycia szkody (świadczenia). Ubezpieczeni polega na rozłożeniu ciężaru szkody na wszystkich uczestniczących w tworzeniu wspólnego funduszu, który zabezpiecza opłacającemu składki pokrycie szkody. Cechą ubezpieczeń społecznych jest przymusowość, wzajemność i cel społeczny.
Trybunał podtrzymując utrwalone w orzecznictwie poglądy, stwierdzenia, że ustawodawca reformując system ubezpieczeń społecznych, nadał mu charakter powszechny (ustawą objęto nie tylko pracowników, lecz również osoby prowadzące innego rodzaju działalność niż na podstawie stosunku pracy). Wprowadzając reformę ubezpieczeń społecznych, ustawodawca dokonał modyfikacji dotychczasowych regulacji i zlikwidował nawet niektóre z uprawnień.
System ubezpieczeń społecznych jest oparty na powszechności, ustawowym przymusie i gwarancji wypłaty świadczeń przez państwo. Zasadza się on bowiem na założeniu, że po spełnieniu określonych warunków i po upływie określonego czasu ubezpieczony otrzyma określone świadczenia w zamian za opłacane składki. Elementem tego założenia jest przekonanie, że im większy wysiłek fizyczny i umysłowy weźmie na siebie ubezpieczony lub podejmie się pracy bardziej niebezpiecznej, a jego praca będzie lepiej opłacana, to w konsekwencji – płacąc większe składki ubezpieczeniowe – otrzyma wyższe świadczenia. Są one bowiem związane z wysokością zarobków oraz liczbą przepracowanych lat. Państwo ma być gwarantem systemu ubezpieczeń społecznych. Ważną rolę odgrywa przy tym element zaufania, ponieważ ubezpieczenie społeczne stanowi zabezpieczenie środków materialnych pracujących na wypadek choroby, inwalidztwa lub starości (por. orzeczenie z 11 lutego 1992 r. sygn. K 14/91, OTK w 1992 r., cz. 1,poz. 7).
W uzasadnieniu wyroku z 22 czerwca 1999 r., sygn. K. 5/99 (OTK ZU nr 5/1999,poz. 100), Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że ustawa o emeryturach i rentach z FUS jest jednym z aktów prawnych, które wprowadzają nowy system emerytalno-rentowy w Polsce. Opierając się na materiałach legislacyjnych, wskazał, że celem ustawodawcy było stworzenie stabilnego systemu w warunkach niekorzystnych trendów demograficznych, prowadzących do wzrostu liczby świadczeniobiorców przy jednoczesnym spadku liczby osób płacących składki na bez-pieczenia społeczne. Początkowo ustawodawca dążył do stworzenia jednolitego systemu emerytalno-rentowego obejmującego możliwie najszerszy krąg osób. Od 1 stycznia 1999 r. do 30 września 2003 r. prawo do tzw. emerytur z zaopatrzenia emerytalnego mieli żołnierze zawodowi i funkcjonał-riusze służb mundurowych, którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999r. Osoby, które podjęły służbę po 1 stycznia 1999 r., korzystały ze świadczeń z powszechnego systemu zabezpieczenia społecznego. Ta sytuacja zmieniła się, gdy od 1 października 2003 r., po wejściu w życie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 166,poz. 1609), wszyscy żołnierze zawodowi i funkcjonariusze służb mundurowych, bez względu na to, kiedy rozpoczęli służbę, zostali objęci jednolitym systemem emerytalnym, tj. systemem zaopatrzeniowym uregulowanym w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy.
Nowelizacja ustaw związanych z systemem ubezpieczeń społecznych z 23 lipca 2003 r. wprowadziła do ustawy o emeryturach i rentach z FUS kwestionowany przez skarżącego art. 173 ust. 1a. W ten sposób przesądzono, że żołnierze zawodowi nie będą podlegać powszechnemu systemowi ubezpieczeń społecznych. Nowelizacja objęła tym systemem emerytalnym wszystkich żołnierzy zawodowych, a zatem także tych, którzy byli poprzednio objęci systemem ubezpieczeń społecznych, ponieważ wstąpili do zawodowej służby wojskowej po 1 stycznia 1999 r.
W nowelizacji uregulowano kwestię płacenia składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy zostali zwolnieni ze służby i nie nabyli prawa do świadczeń z zaopatrzeniowego systemu emerytalnego (por. druk sejmowy nr 1160,Sejm IV Kadencji). Art. 173 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi przepis przejściowy, by ułatwić pełne wyodrębnienie systemu ubezpieczeniowego i zaopatrzeniowego.
Ustanowienie odrębnego systemu zabezpieczenia społecznego jest korzystne dla żołnierzy zawodowych. Wyodrębnienie to wynika z rodzaju pracy wykonywanej przez żołnierzy i funkcji, jaką pełnią Siły Zbrojne RP. Należy podkreślić, że konstytucyjnym zadaniem Sił Zbrojnych, zgodnie z art. 26 Konstytucji jest służba w ochroni niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium. Mają one też zapewnić bezpieczeństwo i nienaruszalność granic państwowych.

Ustawa z grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ma zastosowanie do żołnierzy zawodowych pełniących służbę w Siłach Zbrojnych RP bez względu na to, kiedy rozpoczęli służbę zawodową. Znowelizowana ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy stanowi, że emerytura wojskowa przysługuje żołnierzowi zwolnione-mu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia z tej służby, co najmniej 15 lat służył w Silach Zbrojnych RP. Wyjątek stanowią żołnierze, którzy mają ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby wojskowej w Siłach Zbrojnych RP. Co do zasady, żołnierz zawodowy nabywa zatem prawo do emerytury z tytułu wysługi lat, a nie z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego, z uwzględnieniem wyżej wskazanego wyjątku. Wyżej wskazane przesłanki są korzystniejsze niż te, które należy spełnić, żeby nabyć prawo do świadczenia z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych.
Funkcjonariuszom służb mundurowych przysługują emerytury do wysokości 75% podstawy wymiaru, co jest kwotą wyższą niż w powszechnym systemie ubezpieczeń społecznych. Taka regulacja jest więc korzystniejsza dla żołnierzy zawodowych.
Prawo do emerytury z zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy nie jest związane z wymogiem opłacania składek przez zainteresowanego. Ustalenie tego prawa następuje po odbyciu określonego czasu służby. Kiedy jednostka ma ustalone prawo do danego świadczenia, nie może żądać ustanowienia prawa do innego.
Art. 7 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy pozwala wybrać między świadczeniami w razie zbiegu. Skarżący twierdzi, że w związku z brzmieniem art. 173 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach FUS, nie może faktycznie skorzystać z takiego prawa, gdyż organy stosujące prawo źle interpretowały te przepisy. Trybunał Konstytucyjny nie jest jednak powołany do badania stosowania prawa, analizuje jedynie zgodność aktów normatywnych z Konstytucją. Podsumowując, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że kwestionowany przepis nie narusza prawa do zabezpieczenia społecznego.
W niniejszej sprawie skarżący podniósł, że kwestionowany przepis narusza art. 67 Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny nie podziela tego stanowiska i stwierdza, że art. 173 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie narusza prawa do zabezpieczenia społecznego. Przepis ten stanowi jedynie, że kapitał początkowy ustala się dla osób, które nie mają ustalonego prawa do zabezpieczenia społecznego z innych tytułów. Podmioty wymienione w art. 173 ust. 1a tej ustawy mogą więc realizować prawo do zabezpieczenia społecznego. Jeśli dana osoba nie może mieć ustalonego kapitału początkowego na podstawie tego przepisu, to zna-czy, że ma ustalone prawo do innych świadczeń. Wobec takiej osoby jest realizowane prawo do zabezpieczenia społecznego, wynikające z art. 67 ust. 1 Konstytucji. Artykuł 173 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest właśnie formą konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego.
Trybunał Konstytucyjny pragnie w tym miejscu przypomnieć, że celem prawa do zabezpieczenia społecznego jest zagwarantowanie odpowiedniego poziomu życia w warunkach obniżonej zdolności zarobkowania spowodowanej niezdolnością do pracy. Od ustawodawcy zwykłego zależy model i sposób realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego. Trybunał nie może jednak wnikać w motywy działań prawodawczych, gdyż w jego kompetencji jest ocena konstytucyjności aktów normatywnych, a nie ich celowości.
Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wypowiadał się na temat zabezpieczenia społecznego. W tym miejscu Trybunał pragnie jedynie przypomnieć podstawowe kwestie związane z tym zagadnieniem. Art. 67 ust 1 Konstytucji zapewnia obywatelom prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Określenie zakresu i formy tego zabezpieczenia powierzone zostało ustawodawcy. To znaczy, że ustrojodawca upoważnił ustawodawcę zwykłego do określenia systemu zabezpieczenia społecznego (taka sama, co do istoty, regulacja znajdo-wała się w konstytucji marcowej z 1921 r. w art. 102).
W dotychczasowym orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że nałożony na ustawodawcę obowiązek urzeczywistnienia wyrażonych w Konstytucji gwarancji socjalnych w drodze stosownych regulacji normatywnych nie oznacza obowiązku maksymalnej rozbudowy systemu świadczeń. Obrona praw socjalnych powinna przejawiać się w takim ukształtowaniu rozwiązań ustawowych, które jak najlepiej będą urzeczywistniać treść prawa wskazanego w Konstytucji (por. wyrok z 8maja 200 r., sygn. SK 22/99, OTK ZU nr 4/2000,poz. 107).
Składnikiem prawa do zabezpieczenia społecznego jest prawo do emerytury, które ma zagwarantować środki utrzymania w razie zaprzestania pracy w związku z osiągnięciem
określonego wieku. Trybunał uznaje, że podstawowym celem konstytucyjnym prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego jest zagwarantowanie utrzymania w warunkach obniżonej zdolności do zarobkowania, wynikającej z podeszłego wieku. Nie oznacza to jednak, że emerytura jest świadczeniem, które uzupełnia wynagrodzenie ze stosunku pracy. Jest to świadczenie zastępujące wynagrodzenie za pracę w sytuacji, gdy człowiek nie jest zdolny z powodu określonego wieku na jej wykonywanie.
Trybunał podkreśla, że przy kształtowaniu zakresu prawa do zabezpieczenia społecznego ustawo-dawca musi uwzględnić wynikający z zasady sprawiedliwości społecznej postulat zachowania słusznych, sprawiedliwych proporcji pomiędzy wielkością emerytury, będącej z samej nazwy świadczeniem „zasłużonym”, a rozmiarami „zasługi”, wyznaczonymi przede wszystkim przez długość aktywności zawodowej prowadzącej do nabycia prawa do emerytury oraz dochody osiągane w ramach tej aktywności.
Na tle wcześniej obowiązujących uregulowań Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że: „(…) przewidziany w nich system ma co do zasady charakter ubezpieczeniowy, tzn. że opłacanie składek zarówno warunkuje nabycie prawa do emerytury lub renty, jaki ma istotny wpływ na rozmiar tych świadczeń. Zasada wzajemności składki i świadczenia nie jest tu jednak bezwzględnie przestrzegana, ponieważ składka nie została dostosowana do wielkości indywidualnego ryzyka, lecz jest ustalana na przeciętnym poziomie, zapewniającym względną równowagę w ujęciu całościowym, obejmującym wszystkich ubezpieczonych. Przy ustalaniu prawa do świadczeń lub ich wysokości w zakresie określonym w ustawie są uwzględnione również okresy nieskładkowe, niezwiązane z wykonywaniem działalności zawodowej i obowiązkiem opłacania składki; przewidziana jest także górna granica świadczenia, jakie można otrzymać. W polskim systemie ubezpieczenia społecznego zasada wzajemności składki i prawa do świadczenia nigdy więc nie była pojmowana w sposób absolutny. Uwaga ta do-tyczy przede wszystkim zachowania proporcji między wysokością opłacanych składek a rozmiarami świadczenia. Nie zawsze więc – z konstytucyjnego punktu widzenia – jako prawidłowość należy traktować brak prostej zależności między prawem do świadczeń i ich wysokością a zakresem opłacania i rozmiarami składki” (zob. wyrok z 30 maja 2000 r., sygn. K. 37/98, OTK ZU nr 4/2000, poz. 112).
Skarżący uważa, że zakwestionowana regulacja narusza zasadę równości przez to, że trak-tuje niektóre podmioty inaczej niż pozostałych pracowników, którzy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne. Trybunał Konstytucyjny nie zgadza się z tą tezą. Osoby, które są pracownikami „cywilnymi”, i osoby, które pracowały na podstawie umowy o pracę, a wcześniej były żołnierzami zawodowymi, nie należą do tej samej grupy podmiotów. Nie mają wspólnej cechy relewantnej, a więc nie można analizować ich sytuacji jako podobnej pod kątem zasady równości. Przede wszystkim podmioty te podlegają odrębnym reżimom zabezpieczenia społecznego. W tych systemach w różny sposób dochodzi do ustalania prawa do emerytury. Praca na podstawie umowy o pracę i opłacanie składek na zabezpieczenie społeczne może skutkować zwiększeniem świadczenia na podstawie art. 14 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy. Zgodnie z art. 7 tej ustawy w razi zbiegu tytułów ubezpieczonych można wybrać takie świadczenie, które będzie korzystniejsze dla zainteresowanego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Trybunał chce przypomnieć, że przy kształtowaniu zakresu prawa do zabezpieczenia społecznego ustawodawca związany jest wynikającym z zasady równości nakazem jednakowego traktowania świadczeniobiorców charakteryzujących się jednakową cechą istotną (art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji). Nakaz ten nie ma jednak charakteru bezwzględnego ( por. wyrok z 11 grudnia 2006 r., sygn. SK 15/06, OTK ZU nr 11/A/2006,poz.170).
Do istoty ubezpieczenia społecznego należy finansowanie świadczeń ze środków uzyskanych w wyniku opłacania składek. Zakres i wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych uzależnione są jednak od zakresu dostępnych środków finansowych. Państwo ma obowiązek podjąć wszelkie działania, żeby zapewnić środki finansowe niezbędne dla realizacji praw konstytucyjnych. Osoba ubezpieczona musi jednak mieć świadomość tego, że pozyskiwanie tych środków ma swoje granice ekonomiczne (por. wyrok o sygn. K 5/99).
Trybunał podtrzymuje też swojej stanowisko w sprawie roli ustawodawcy w zapewnieniu prawa do zabezpieczenia społecznego. Ocena celowości i trafności rozstrzygnięć parlamentu w zakresie zapewnienia prawa do zabezpieczenia społecznego wykracza poza zakres kompetencji sądownictwa konstytucyjnego. Obowiązek wyboru najbardziej trafnych rozstrzygnięć spoczywa na parlamencie, który ponosi odpowiedzialność polityczną za sposób wykorzystywania kompetencji prawotwórczych (zob. orzeczenie z 20 listopada 1995 r., sygn. K.23/95, OTK w 1995 r., cz. II, poz. 33,s.121). Do uprawnień ustawodawcy należy stanowienie prawa odpowiadającego założonym celom politycznym i gospodarczym oraz przyjmowanie takich rozwiązań prawnych, które jego zdaniem będą najlepiej służyły realizacji celów. A Trybunał Konstytucyjny ni orzeka o merytorycznej trafności rozwiązań przyjmowanych przez ustawo-dawcę (zob. orzeczenie z 24 lutego 1997 r., sygn. K.19/96, OTK ZU nr 1/1997,poz.6).
Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że z zasady równości, wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji, wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej klasy (kategorii). Wszystkie podmioty prawa, charakteryzujące się w równym stopniu daną cechą istotną (relewantną), powinny być traktowane równo, bez zróżnicowań, zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. Podmioty różniące się mogą być natomiast traktowane odmiennie. Ocena każdej regulacji prawnej z punktu widzenia zasady równości musi być poprzedzona zbadaniem sytuacji prawnej podmiotów i przeprowadzeniem analizy, gdy chodzi o ich cechy wspólne i cechy różniące (por. uzasadnienie wyroku z 28 maja 2002 r., sygn. P 10/01, OTK ZU nr 3/A/2002,poz.35).
W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ukształtowało się stanowisko, że wszelkie odstępstwa od nakazu równego traktowania podmiotów podobnych muszą zawsze znajdować podstawę w przekonujących argumentach. Tym samym „zróżnicowanie sytuacji prawnej pod-miotów podobnych ma więc większe szanse uznania za zgodne z konstytucją, jeżeli pozostaje w zgodzie z zasadami sprawiedliwości społecznej lub służy urzeczywistnieniu tych zasad. Zostaje ono natomiast uznane za niekonstytucyjną dyskryminację (uprzywilejowanie), jeżeli nie znajduje podstaw w zasadzie sprawiedliwości społecznej. W tym sensie zasady równości wobec prawa i sprawiedliwości społecznej w znacznym stopniu nakładają się na siebie” (por. np. wyroki TK z 16 grudnia 1997 r., sygn. K. 8/97, OTK ZU nr 5-6/1997,poz. 502 i z 13 kwietnia 1999 r., sygn. K.36/98, OTK ZU nr 3/1999,poz. 40).
Prawo do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego, zgodnie z powołanym wcześniej art. 67 ust.1 Konstytucji, jest gwarancją dla obywateli, że ni pozostaną bez środków do życia. Nie jest ono równoznaczne z tym, że każdy obywatel uzyskuje wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego „automatycznie” prawo doświadczeń finansowych ze strony odpowiednich służb publicznych. Warunki nabywania prawa do takich świadczeń powinny być co do zasady równe dla wszystkich obywateli (por. wyrok z 8 września 2005 r., sygn. P 17/04, OTK ZU nr 8/A/2005, poz. 90).
Zgodny z założeniami konstytucyjnymi system ubezpieczeń społecznych nie może być oparty na zasadzie „absolutnej” równości. System emerytalno- rentowy powinien opierać się na powszechności i względnej jednolitości kryteriów przyznawania świadczeń i określania ich wysokości.
W wyroku z 19 lutego 2001 r., sygn. SK 14/00 (OTK ZU nr 2/2001, poz.31), Trybunał wskazał, że jeżeli prawodawca różnicuje podmioty prawa, które charakteryzują się wspólną cechą istotną, to wprowadza on odstępstwo od zasady równości. Jest ono dopuszczalne, jeżeli zostały spełnione trzy warunki: po pierwsze, wprowadzone przez prawodawcę różnicowania muszą być racjonalnie uzasadnione (muszą mieć związek z celem i treścią przepisów, w których zawarta jest kontrolowana norma); po drugie, waga interesu, któremu ma służyć różnicowanie podmiotów podobnych, musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostaną naruszone w wyniku różnego traktowania podmiotów podobnych; po trzecie, różnicowani podmiotów podobnych musi znajdować podstawę w wartościach, zasadach lub normach konstytucyjnych.
Poszukując odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność wprowadzanych zróżnicowań, należy zwrócić uwagę, że ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych wprowadza system emerytalno-rentowy odrębny od systemu powszechnego (regulowanego obecnie ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Do najważniejszych odrębności systemu emerytalno-rentowego uregulowanego tą ustawą należy jego zaopatrzeniowy charakter. Osoby objęte tym systemem nie płacą składek ubezpieczeniowych, a świadczenia finansowane są z budżetu państwa.
Trybunał Konstytucyjny analizował dopuszczalność tworzenia odrębnych systemów emerytalnych dla określonych grup zawodowych, m.in. w orzeczeniu z 22 września 1997 r., sygn. K.25/97 (OTK ZU nr 3-4/1997, poz. 35).
Stwierdził wówczas. Że „odrębne, a zarazem korzystniejsze zasady nabywania uprawnień emerytalno-rentowych oraz ustalania ich rozmiaru w odniesieniu do służb mundurowych są najczęściej uzasadniane szczególnymi warunkami pełnieni służby. Istotnymi składnikami tej służby jest pełna dyspozycyjność i zależność od władzy służbowej, wykonywani zadań w nielimitowanym czasie pracy i trudnych warunkach, związanych nierzadko z bezpośrednim zagrożeniem życia i zdrowia w czasie udziału w obronie kraju lub bezpieczeństwa obywateli, wysoka sprawność fizyczna i psychiczna wymagana w całym okresie jej pełnienia, niewielkie możliwości wykonywania dodatkowej pracy i posiadania innych źródeł utrzymania, ograniczone prawo udziału w życiu politycznym i zrzeszania się. Uprzywilejowane zasady przyznawania i wysokości świadczeń dla omawianej kategorii uprawnionych są także wyrazem szczególnego znaczenia przypisywanego przez państwo pełnionej przez nich służbie (…) oraz mogą być również dyktowane względami polityki kadrowej. Służba ta bowiem może zakończyć się w każdym czasie i nie zawsze z przyczyn leżących po stronie zainteresowanego funkcjonariusza”.
Dalej Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że: „Odrębności w statusie ubezpieczeniowym poszczególnych grup obywateli, dostosowane do ich rzeczywistych potrzeb, jako uzasadnione przesłankami rzeczowymi, nie powinny budzić co do zasady zastrzeżeń. Przyjęcie jednolitych rozwiązań nie byłoby bowiem sprawiedliwe, skoro istnieją obiektywne różnice w sytuacji zawodowej, ekonomicznej i społecznej osób uprawnionych do świadczeń.
Aprobując zatem co do zasady zróżnicowanie systemów ubezpieczenia społecznego należy jednak uznać, iż występujące z tego punktu widzenia odrębności ni powinny być nadmierne w tym znaczeniu, że pozbawione racjonalnego uzasadnienia” (PTK ZU nr 3-4/1997). Należy podkreślić, że racjonalnego uzasadnienia wymagają przepisy wprowadzające odstępstwa od powszechnego systemu emerytalno-rentowego.
Przy kształtowaniu zakresu prawa do ubezpieczenia społecznego ustawodawca związany jest także wynikającym z zasady równości nakazem jednakowego traktowania świadczeniobiorców charakteryzujących się jednakową cechą istotną (art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji). Należy podkreślić, że skarżący ma ustalone prawo do świadczenia emerytalnego. Jego sytuacja jest zatem inna niż podmiotów, które tego prawa jeszcze ni nabyły. Nie można w związku z tym wskazać tu cechy relewantnej, która uzasadniałaby analizowanie kwestionowanego przepisu pod kątem naruszania zasady równości. Trybunał Konstytucyjny nie dopatrzył się w kwestionowanym przepisie naruszenia zasady równości w realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego.
Ze względu na powyżej wskazane okoliczności Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.
Przedstawione Panu stanowisko Ministra dotyczące podniesionego przez Pana problemu, traktowane jest przez BRPO jako istotne determinujące ewentualne działania Rzecznika w sprawie napływających skarg od emerytów i rencistów wojskowych dotyczących także zakresu Pana wniosku, co wynik a z kontekstu zawartych w petycjach problemów zwłaszcza, że dla oceny istotnym będzie rozstrzygnięcie skarg konstytucyjnych przez TK.
Rzecznik oczekuje na te rozstrzygnięcia.

Dziękując Panu za przekazanie do Rzecznika wystąpienia zapewniam, że w BRPO podniesiony problem jest przedmiotem aktywnego zainteresowania i w przypadku stwierdzenia uzasadnionych powodów, Rzecznik podejmie dalsze działania, także w zakresie przedmiotowych wniosków.
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że przesłanie tych petycji do organów posiadających inicjatywę ustawodawczą, z uwagi na wskazanie w tych dokumentach organy doktórach je przesłano, wydaje się bezprzedmiotowe. Rzecznik nie posiada prawa do takiej inicjatywy, i samodzielnie nie może skiero-wać projektu ustawy nowelizującej do Sejmu RP.
Jednocześnie pragnę uprzejmie przeprosić za na pewno zbyt długie wyjaśnienie przedmiotowej sprawy, spowodowane jednak chęcią przedstawienia całości argumentacji wyroku TK oraz stanowiska ww. Ministra, determinujących działania Rzecznika.

Z wyrazami szacunku
Zdzisław Szałaj (nieczytelne)
Główny Specjalista

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Zdzisław Roman GĄGALSKI Sieradz, dnia 15. 03.2009 roku
Ul. Marsz. J. Piłsudskiego 3A/13
98-200 Sieradz
Tel. 0-43-822-37-89

PT
Pani Jolanta FEDAK
Minister Pracy i Polityki Społecznej
ul. Nowogrodzka 1/3
00-513 WARSZAWA

Pan Janusz KOCHANOWSKI
Rzecznik Praw Obywatelskich
Al. Solidarności 77
00-090 WARSZAWA

P R O Ś B A

W załączeniu przesyłam kopie dokumentów procesowych związanych z niejasnościami w interpretacji przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do tych żołnierzy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy byli już na emeryturach i rentach.
I proszę o pomoc- albo w charakterze świadków, biegłych lub obrońców ( o ile to możliwe).

Do złożenia ODWOŁANIA do Sądu Okręgowego od „Decyzji waloryzacyjnych” wydawanych po 1 stycznia 1999 roku na wątpliwych podstawach prawnych, upoważniło mnie nie tylko poczucie ewidentnej krzywdy materialnej, ale głównie dokumenty źródłowe, takie jak w załączniku do ODWOŁANIA od Decyzji:
a) Ustawa FUS z dnia 17 grudnia 1998 r.(Dz. U. nr 162, poz. 1118)
b) Ustawa z 10 grudnia 1993 r. (Dz. U. nr 10, poz. 36)
c) Wyrok i Uzasadnienie Wyroku TK z dnia 20 grudnia 1999 (sygn. k.4/99); a ponadto – jako dokumenty oddające intencje Ustawodawcy:
d) Druk Sejmowy nr 339 z 8 maja 1998 r.
e) Pismo MPiPS z dnia 25.01.2008 r.
f) Pismo MPiPS z dnia 23.01.2009 r.
g) Pismo MPiPS z dnia 10 marca 2008 r.
h) Pismo Biura RPO z dnia 25.07.08 r. (nr RPO-559037-IX-909/07/ZS);

O terminie i miejscu rozprawy powiadomię po otrzymaniu wezwania.

Niezależnie od tego- proszę Pana Rzecznika Praw Obywatelskich o zainteresowanie się tymi procesami sądowymi. Mogą one posłużyć jako materiał do dalszych prac nad porządkowaniem systemu prawnego, do którego – my emeryci – mamy duże zastrzeżenia.

Z wyrazami uszanowania
Zdzisław Roman Gągalski
Pułkownik WP w stanie spoczynku

Załączników 2 na ….. arkuszach – adresaci
Wykonał ZRG (0-43-822-37-89)
Wykonano w 3 egz.
Egz. nr 1 - MPiPS
Egz. nr 2 - RPO
Egz. nr 3 – akta poszkodowanego

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

julevin

Na prośbę płk Gągalskiego wklejam kolejne materiały:

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej
na zapytanie nr 1951

w sprawie zmiany waloryzacji rent i emerytur dla rencistów i emerytów służb mundurowych z cenowej na płacową

W związku z nadesłanym przy piśmie z dnia 26 czerwca 2008 r., znak: SPS-024-1951/08, zapytaniem pana posła Witolda Namyślaka w sprawie zmiany waloryzacji rent i emerytur dla rencistów i emerytów służb mundurowych z cenowej na płacową uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Ekonomiczna i społeczna funkcja waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych polega na przeciwdziałaniu deprecjacji świadczeń i tym samym przeciwdziałaniu wpadaniu emerytów i rencistów w sferę ubóstwa. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych stanowi więc bardzo ważny element konstrukcyjny systemu ubezpieczeń społecznych. Zasady indeksacji określają zakres ochrony realnej wartości emerytur i rent oraz decydują o udziale populacji osób już nieaktywnych zawodowo we wzroście gospodarczym i wzroście poziomu życia całego społeczeństwa.
Powszechnie przyjmuje się, że waloryzacja odzwierciedlająca wzrost kosztów utrzymania stanowi niezbędne minimum sprawiedliwego podziału dochodów między pokoleniami. W orzeczeniu z dnia 21 czerwca 2000 r. (sygn. K.2/99) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w konstytucyjnym prawie do zabezpieczenia społecznego mieści się prawo do zachowania realnej wartości przyznanych rent. W konstytucji nie przewidziano natomiast gwarancji podnoszenia wysokości rent do poziomu rent aktualnie przyznawanych, które zapewnia jedynie mechanizm waloryzacji wynagrodzeniowej.
Zastąpienie w polskim ustawodawstwie ubezpieczeniowym waloryzacji wynagrodzeniowej waloryzacją cenową było przedmiotem dwukrotnej oceny Trybunału Konstytucyjnego. W orzeczeniu z 20 listopada 1995 r. (sygn. akt K. 23/95) trybunał uznał taką zmianę jako dopuszczalną konstytucyjnie. Wskazał, że jakkolwiek waloryzacja cenowa jest mniej korzystna dla emerytów i rencistów niż waloryzacja płacowa, to jednak zapewnia zachowanie realnej wartości świadczeń. Oceniając konstytucyjność tego zabiegu legislacyjnego trybunał uwzględnił sytuację finansową Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i możliwości budżetu państwa. Stanowisko to potwierdził Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 17 lipca 1996 r. (sygn. akt K. 8/96).
Wybór metody waloryzacji uzależniony jest od wielu czynników społeczno-ekonomicznych. Restrykcyjne zasady waloryzacji, przynoszące bieżące oszczędności, w dłuższej perspektywie czasowej generują nowe problemy społeczne i finansowe (stare portfele, ubóstwo emerytów i rencistów). Z uwagi na racje ekonomiczne i społeczne minimalny standard waloryzacji emerytur i rent powinien zapewniać coroczną waloryzację wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. W sytuacji trwałego wzrostu gospodarczego uzasadnione jest zwiększanie wskaźnika waloryzacji o część realnego wzrostu wynagrodzenia.
Zasady waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych były przedmiotem licznych zmian w okresie ostatnich 16 lat, co wskazuje nie tyle na trudności w wypracowaniu stabilnej formuły waloryzacji, co raczej na konieczność dostosowywania częstotliwości i wielkości podwyżek do czynników społeczno-ekonomicznych. Dokonywane zmiany w regulacjach prawnych wynikają przede wszystkim z bieżącej sytuacji gospodarczej, stanu budżetu państwa i finansów ubezpieczeń społecznych. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych jest w związku z tym najbardziej elastycznym elementem systemu emerytalno-rentowego. Zmiana zasad waloryzacji jest też najprostszym sposobem wpływania na wysokość świadczeń.
Projektowanie nowych lub modyfikowanie istniejących rozwiązań prawnych w tym zakresie musi odbywać się z poszanowaniem podstawowej konstytucyjnej zasady, która mówi, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Konstytucja RP gwarantuje, że wszyscy są wobec prawa równi, jak również wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt też nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Wprowadzając w 1999 r. jednolite zasady waloryzacji i wypłaty emerytur i rent, parlament kierował się zasadą jednakowego traktowania wszystkich emerytów i rencistów, niezależnie od tego, czy prawo do świadczenia nabyli z systemu zaopatrzeniowego czy ubezpieczeniowego. Tym samym uznał, że nie ma podstaw do tego, aby dla służb mundurowych stosować odrębne instrumenty kształtujące sytuację materialną emerytów i rencistów, do jakich należą mechanizmy waloryzacji świadczeń.
Zgodnie zatem ze stanem prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 1999 r., waloryzacja wysokości świadczeń przyznanych na podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 ze zmian.) oraz ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,... (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zmian.) dokonywana jest na zasadach powszechnych, stosowanych do ogółu emerytów i rencistów, które są określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353 ze zmian.).
Trybunał Konstytucyjny orzeczeniem z dnia 20 grudnia 1999 r. (sygn. akt K.4/99) stwierdził, że nowa regulacja dotycząca zasad waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych tzw. służb mundurowych (art. 159 pkt 1 i 160 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) nie ogranicza praw podmiotowych emerytów mundurowych. Te przepisy nie pozbawiły bowiem świadczeniobiorców prawa do waloryzacji, a jedynie wprowadziły inne zasady ich podwyższania. Trybunał uznał, że nie ma uzasadnienia do utrzymywania preferencyjnego systemu waloryzacji emerytur i rent służb mundurowych.
Obecnie obowiązujące zasady waloryzacji, określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353 z późn. zmian.), są wynikiem zmian wprowadzonych ustawą z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 191, poz. 1368).
Emerytury i renty są waloryzowane corocznie od 1 marca. Wskaźnik waloryzacji wynosi nie mniej niż średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Uwzględnienie inflacji oraz 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia jest obligatoryjne. Ewentualne dalsze zwiększenie wskaźnika waloryzacji jest natomiast negocjowane na forum Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Ustalone w drodze negocjacji zwiększenie wskaźnika waloryzacji ogłasza minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. W przypadku braku konsensusu o wysokości wskaźnika waloryzacji decyduje, w drodze rozporządzenia, Rada Ministrów.
W zakresie waloryzacji świadczeń nastąpiły zatem pozytywne zmiany, uwzględniające interesy osób pobierających świadczenia emerytalno-rentowe. Przede wszystkim dlatego, że przywrócono coroczną podwyżkę. Ponadto metoda ustalania wskaźnika waloryzacji świadczeń powoduje, że służy ona nie tylko zachowaniu ich siły nabywczej w relacji do kosztów utrzymania (waloryzacja cenowa), ale również zapewnia ich realny wzrost powyżej inflacji i tym samym umożliwia emerytom i rencistom udział we wzroście gospodarczym (uwzględnienie w formule waloryzacji realnego wzrostu wynagrodzeń).
Emerytom i rencistom zagwarantowano, że ich świadczenia są podwyższane w taki sposób, aby nie traciły swej siły nabywczej w relacji do kosztów utrzymania, a w miarę możliwości finansowych budżetu państwa i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - realnie wzrastały.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, negocjacje dotyczące zwiększenia wskaźnika waloryzacji przeprowadza się dopiero po ogłoszeniu przez prezesa GUS (do końca stycznia) średniorocznych wskaźników cen i (do 7 roboczego dnia lutego) realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych ma więc jedynie 5 dni na uzyskanie konsensusu w tej sprawie.
W opinii partnerów społecznych jest to zbyt krótki czas na osiągniecie porozumienia w kwestii wysokości wskaźnika waloryzacji, dlatego Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych ustaliła, że strona rządowa przygotuje projekt ustawy, która określi nowy termin uzgadniania wzrostu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w części uzależnionej od realnego wzrostu płac.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który stanowi realizację uchwały nr 32 Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych z dnia 2 czerwca 2008 r. w sprawie trybu negocjacji wysokości wskaźnika waloryzacji emerytur i rent. Zgodnie z przyjętymi ustaleniami proponuje się w nim, aby negocjacje rozpoczynały się już w maju każdego roku, po przedstawieniu przez stronę rządową partnerom społecznym informacji o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych, w tym wielkość wskaźnika inflacji, stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na następny rok. Jeżeli w ciągu 14 dni nie nastąpi uzgodnienie stanowiska, to Rada Ministrów do końca czerwca wydaje rozporządzenie określające wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji. Odmiennie niż dotychczas, ostateczna wysokość wskaźnika waloryzacji będzie ogłaszana w Monitorze Polskim.
W projekcie ustawy proponuje się też, aby według nowych zasad negocjowany był już wskaźnik najbliższej waloryzacji, która będzie przeprowadzona w marcu 2009 r. Negocjacje dotyczące jego zwiększenia, rozpoczęłyby się w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy, a więc jeszcze przed uchwaleniem budżetu państwa na 2009 r. i trwałyby maksymalnie 14 dni. Jeżeli w tym czasie nie nastąpi uzgodnienie stanowiska, to Rada Ministrów w terminie kolejnych 14 dni wyda rozporządzenie określające wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji.
Uważam, że proponowane zmiany umożliwią przedyskutowanie z partnerami społecznymi kwestii, w jakim stopniu, biorąc pod uwagę prognozowane na następny rok wielkości makroekonomiczne, waloryzacja powinna zapewnić wzrost powyżej inflacji i tym samym umożliwić emerytom i rencistom udział we wzroście gospodarczym (uwzględnienie w formule waloryzacji realnego wzrostu wynagrodzeń). Tym samym stworzone będą lepsze warunki na osiągnięcie w Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych porozumienia co do wielkości wskaźnika waloryzacji adekwatnej do aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej. Nowe terminy negocjacji pozwolą też na zabezpieczenie odpowiednich środków na podwyżkę świadczeń w ustawie budżetowej na następny rok.
Minister
Jolanta Fedak
Warszawa, dnia 17 lipca 2008 r.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej

na interpelację nr 3221

w sprawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

W związku z nadesłaną przy piśmie z dnia 20 maja br., znak: SPS-023-3221/08, interpelacją pana posła Jarosława Wałęsy w sprawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uprzejmie informuję, że podjęte zostały rozważania dotyczące zasadności zweryfikowania obecnie obowiązujących uregulowań w zakresie uprawnień emerytalnych żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. W świetle obecnie obowiązującego stanu prawnego osoba, która ma już przyznaną emeryturę policyjną lub wojskową, nie może ubiegać się o emeryturę ˝cywilną˝, przewidzianą w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.). Kwestia zmiany przepisów w tym zakresie i umożliwienie zamiany emerytury policyjnej lub wojskowej na emeryturę przysługującą z tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym wymaga jednak bardzo wnikliwej analizy, ze względu specyfikę rozwiązań funkcjonujących w systemie zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego.

Przeprowadzona w 1999 r. reforma ubezpieczeń społecznych zakładała wyeliminowanie w przyszłości odrębnych systemów świadczeń dla funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Systemem ubezpieczeń społecznych objęto wówczas osoby, które do zawodowej służby wstąpiły po 1 stycznia 1999 r., tj. po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.). Prawo do emerytury lub renty miało im przysługiwać na tych samych zasadach, jakie określono dla ogółu osób objętych ubezpieczeniami społecznymi. Jedynie żołnierze zawodowi i funkcjonariusze służb mundurowych, którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999 r., mieli zachować prawo do emerytury lub renty na dotychczasowych zasadach określonych w ustawach o zaopatrzeniu emerytalnym.

Zwyciężył jednak pogląd zwolenników utrzymania odrębnego systemu zaopatrzenia emerytalnego, przewidującego prawo do świadczeń z tytułu zawodowej służby na preferencyjnych zasadach, wypłacanych ze środków budżetu państwa, bez obowiązku opłacania składek. Dlatego ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 166, poz. 1609) przywrócono system zaopatrzeniowy dla wszystkich żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Emerytura wojskowa i policyjna przysługuje po 15 latach służby, bez względu na wiek, a podstawę jej wymiaru stanowi uposażenie należne na ostatnio zajmowanym stanowisku. Jednocześnie wprowadzono zasadę przyznawania jej na wniosek, a nie jak wcześniej - z urzędu, oraz zróżnicowano sposób jej obliczania, w zależności od daty wstąpienia do zawodowej służby po raz pierwszy.

Emeryturę ˝mundurową˝ dla osób, które wstąpiły do służby przed 2 stycznia 1999 r., oblicza się z uwzględnieniem nie tylko okresów zawodowej służby, ale również okresów cywilnej pracy (składkowych i nieskładkowych, wymienionych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS), również tej wykonywanej po przejściu na emeryturę policyjną lub wojskową.

Tak więc podstawowa wysokość emerytury, wynosząca za 15 lat służby 40% ostatniego uposażenia, wzrasta za każdy dalszy rok służby o 2,6% podstawy wymiaru oraz dodatkowo od 0,5% do 2% za każdy rok służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. ˝Cywilne˝ okresy składkowe są uwzględniane po 1,3% podstawy wymiaru, przy czym okresy składkowe poprzedzające służbę (nie więcej niż 3 lata) są zaliczane po 2,6% podstawy wymiaru. Emeryturę zwiększa się też po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę. Uwzględniane są również okresy ubezpieczenia z tytułu pracy zarobkowej wykonywanej po przejściu na emeryturę.

Wypłata policyjnych i wojskowych świadczeń w całości obciąża budżet państwa. Z tego powodu wprowadzono przepis, że osobie, która ma przyznaną emeryturę wojskową lub policyjną policzoną zarówno za okresy służby, jak i cywilnej pracy, nie przysługuje prawo do emerytury z systemu ubezpieczeń społecznych.

Podobnej treści przepisy znajdują się w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, ze zm.) oraz w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, ze zm.). Z przepisów art. 12 obu tych ustaw wynika bowiem, że emerytura wojskowa lub policyjna nie przysługuje osobie, która ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów zawodowej służby.

Osoba, która wstąpiła do służby przed 2 stycznia 1999 r. i oprócz okresów zawodowej służby ma też okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym, może więc uzyskać prawo tylko do jednej emerytury: emerytury z systemu zaopatrzenia emerytalnego tzw. służb mundurowych albo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Rozwiązanie takie przyjęto dlatego, że w obu przypadkach świadczenie zostanie obliczone z uwzględnieniem wszystkich udowodnionych okresów.

Istnieje możliwość zrezygnowania ze zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury ˝mundurowej˝ w celu nabycia prawa do emerytury na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W takim przypadku za okres służby pełnionej przez tę osobę po 1998 r. właściwe organy przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwaloryzowane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymierzone od uposażenia przysługującego tej osobie w czasie służby. Składki te są w całości finansowane przez budżet państwa.

Ustawodawca uznał, że budżet państwa nie powinien ponosić kosztów związanych z wypłatą emerytury ˝mundurowej˝ obliczonej z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych, która może być realizowana przez okres nawet kilkudziesięciu lat, a następnie finansować koszt składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w celu umożliwienia zamiany tej emerytury na emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dlatego wprowadził ograniczenie, że tylko ta osoba, która nie ma ustalonego prawa do emerytury wojskowej lub policyjnej, a więc nigdy nie pobierała świadczenia emerytalnego finansowanego przez budżet państwa, ma prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeśli osiągnęła wiek emerytalny i spełnia pozostałe wymagane warunki.

Warto nadmienić, że wprowadzenie przepisu, że emeryturę policyjną i wojskową przyznaje się na wniosek, a nie z urzędu, nie zmieniło zachowań osób, które spełniają warunki do takiej emerytury. W praktyce nie zdarza się, aby osoba spełniająca warunki do emerytury ˝mundurowej˝, w której mogą być uwzględnione ˝cywilne˝ okresy składkowe i nieskładkowe, rezygnowała z możliwości jej pobierania już od dnia zwolnienia ze służby (np. w wieku 40 lat) w celu złożenia wniosku o emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat - kobieta, 65 lat - mężczyzna). Osoby, które spełniają już warunki do emerytury ˝mundurowej˝, decydują się na jej pobieranie nie tylko ze względu na sposób jej obliczania, umożliwiający wcześniejsze ˝odbieranie w emeryturze˝ składek opłaconych z tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, ale także dlatego, że zasady jej wypłaty w razie osiągania przychodów z pracy zarobkowej są znacznie korzystniejsze niż w powszechnym systemie ubezpieczeń.

Sytuacja osób, które po raz pierwszy wstąpiły do służby po 1 stycznia 1999 r., a więc urodziły się po 1948 r., jest inna, ponieważ zgodnie z regulacjami wprowadzonymi ustawą zmieniającą z 2003 r. w wymiarze emerytury policyjnej lub wojskowej przyznawanej takiej osobie uwzględniane będą wyłącznie okresy zawodowej służby. Jeżeli funkcjonariusz lub żołnierz zawodowy będzie miał także okresy zatrudnienia (ubezpieczenia), to po osiągnięciu wieku emerytalnego (65 lat - mężczyzna, 60 lat - kobieta) uzyska prawo do drugiej emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która będzie mu przyznana na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ta emerytura zostanie obliczona wyłącznie za okresy zatrudnienia (ubezpieczenia) i będzie wypłacana niezależnie od emerytury policyjnej (wojskowej). Wypłacane będą obie emerytury, ponieważ emerytura z FUS zostanie obliczona tylko za ˝cywilne˝ okresy ubezpieczenia, zaś emerytura ˝mundurowa˝ tylko za okresy służby zawodowej. W przypadku osoby, która była członkiem otwartego funduszu emerytalnego, wypłacana będzie także emerytura z tzw. II filaru.

W przypadku tych osób każdy z systemów, tzn. zaopatrzeniowy i ubezpieczeniowy, będzie więc realizował wyłącznie własne zobowiązania. Pozytywnym skutkiem zmiany sposobu obliczania emerytury wojskowej i policyjnej dla nowo wstępujących do zawodowej służby jest to, że budżet państwa nie będzie obciążony finansowaniem zwiększenia emerytury ˝mundurowej˝ z tytułu okresów składkowych i nieskładkowych.

Sądzę, że powyższe wyjaśnienia wskazują na złożoność problemu. Kwestia zmiany przepisów art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w kierunku umożliwienia zamiany emerytury wojskowej lub policyjnej, policzonej za okresy zawodowej służby i ˝cywilnej˝ pracy, na emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wymaga bardzo wnikliwego rozważenia, także ze względu na skutki dla budżetu państwa.

System zaopatrzenia emerytalnego w całości finansowany jest przez budżet państwa. W systemie finansowania emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotacje budżetu państwa również pełnią istotną rolę. Ciągle bowiem w pierwszym filarze powszechnego systemu ubezpieczeń mamy do czynienia z zasadą solidarności społecznej, polegającą na wspólnym gromadzeniu środków na wypadek zajścia określonych ryzyk ubezpieczeniowych. Ma to szczególne znaczenie w warunkach prowadzących do wzrostu liczby świadczeniobiorców przy jednoczesnym spadku liczby osób płacących składki na ubezpieczenia społeczne. Dopiero w modelu docelowym, którym objęto osoby urodzone po 1948 r., wysokość emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zależeć będzie od wielkości składek zaewidencjonowanych przez ZUS na indywidualnym koncie ubezpieczonego.

Minister

Jolanta Fedak

Warszawa, dnia 12 czerwca 2008 r

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej
na zapytanie nr 214
w sprawie ograniczenia prawa do emerytury z FUS byłym wojskowym
W związku z nadesłanym przy piśmie z dnia 31 grudnia 2007 r., znak: SPS-024-214/07, zapytaniem Pana Posła Artura Górskiego w sprawie ograniczenia prawa do emerytury z FUS byłym wojskowym uprzejmie informuję, że nie znajduję uzasadnienia dla podjęcia działań zmierzających do zweryfikowania obecnie obowiązujących uregulowań w zakresie uprawnień emerytalnych żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych.
Funkcjonujący w Polsce do końca 1998 r. system ubezpieczenia społecznego nie obejmował żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Ta kategoria osób była objęta odrębnym systemem zaopatrzeniowym, w którym emerytura przysługuje bez względu na wiek po 15 latach służby i jest wypłacana ze środków budżetu państwa, bez obowiązku opłacania składek.
Przeprowadzona w 1999 r. reforma ubezpieczeń społecznych zakładała wyeliminowanie w przyszłości odrębnych systemów świadczeń dla funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Dlatego od 1999 r. systemem ubezpieczeń społecznych objęto osoby, które do zawodowej służby wstąpiły po 1 stycznia 1999 r., tj. po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zmian.). Prawo do emerytury lub renty miało im przysługiwać na tych samych zasadach, jakie określono dla ogółu osób objętych ubezpieczeniami społecznymi. Jedynie żołnierze zawodowi i funkcjonariusze służb mundurowych, którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999r., mieli zachować prawo do emerytury lub renty na dotychczasowych zasadach określonych w ustawach o zaopatrzeniu emerytalnym.
Ta próba nie powiodła się, ponieważ zwyciężył pogląd zwolenników utrzymania odrębnego systemu zaopatrzenia emerytalnego, przewidującego prawo do świadczeń z tytułu zawodowej służby na preferencyjnych zasadach, wypłacanych ze środków budżetu państwa, bez obowiązku opłacania składek.
Ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 166, poz.1609), przywrócono system zaopatrzeniowy dla wszystkich żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych. Osoby, które wstąpiły do służby po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r. zostały wyłączone z systemu ubezpieczeń społecznych i objęte zaopatrzeniowym systemem emerytalnym określonym przepisami ustaw:
- z dnia 10 grudnia 1993r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004r. Nr 8, poz. 67 z późn. zmian.),
- z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zmian.).
Przywracając w 2003 r. system zaopatrzenia emerytalnego, nie zmieniono przepisów mówiących, że zarówno emerytura wojskowa, jak i policyjna przysługuje po 15 latach służby bez względu na wiek oraz że podstawę jej wymiaru stanowi uposażenie należne na ostatnio zajmowanym stanowisku. Jednocześnie wprowadzono zasadę przyznawania jej na wniosek, a nie jak wcześniej - z urzędu, oraz zróżnicowano sposób jej obliczania w zależności od daty wstąpienia do zawodowej służby po raz pierwszy.
Dla osób, które wstąpiły do służby przed 2 stycznia 1999 r. utrzymano przepisy (art. 15 obu ww. ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym) mówiące, że emeryturę ˝mundurową˝ oblicza się za okresy zawodowej służby oraz za okresy składkowe i nieskładkowe wymienione w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
Tak więc podstawowa wysokość emerytury, wynosząca za 15 lat służby 40% ostatniego uposażenia, wzrasta za każdy dalszy rok służby o 2,6% podstawy wymiaru oraz dodatkowo od 0,5% do 2% za każdy rok służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. ˝Cywilne˝ okresy składkowe są uwzględniane po 1,3% podstawy wymiaru, przy czym okresy składkowe poprzedzające służbę (nie więcej niż 3 lata) są zaliczane po 2,6% podstawy wymiaru. Emeryturę zwiększa się też po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę. Uwzględniane są również okresy ubezpieczenia z tytułu pracy zarobkowej wykonywanej po przejściu na emeryturę. Do emerytury policyjnej przysługuje dodatkowo 15% wzrost z tytułu inwalidztwa w związku ze służbą.
Jak z powyższego wynika, w wymiarze emerytury wojskowej lub policyjnej dla osoby, która wstąpiła do służby przed 2 stycznia 1999 r., są uwzględniane nie tylko okresy zawodowej służby, ale także okresy składkowe i nieskładkowe wymienione w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okresy składkowe poprzedzające okres służby są liczone po 2,6% podstawy wymiaru, a więc znacznie korzystniej niż w systemie ubezpieczeń społecznych. Jest to bardzo preferencyjny sposób wymierzania wysokości emerytury, ponieważ pozwala na uwzględnienie w wymiarze emerytury przysługującej, bez względu na wiek, okresów ubezpieczenia, które uprawniają do emerytury z systemu ubezpieczeń społecznych dopiero po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
System świadczeń dla żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy jest systemem o znacznie korzystniejszych rozwiązaniach w stosunku do powszechnego systemu ubezpieczeń. Świadczy o tym fakt, że przeciętne świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych jest znacznie wyższe niż przeciętne świadczenie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dla przykładu podam, że w listopadzie 2007 r. przeciętne świadczenie wypłacane z zaopatrzenia emerytalnego wynosiło - w zależności od rodzaju służby - od 2 215,66 zł do 2 339,90 zł. Natomiast przeciętne świadczenie z FUS wynosiło w tym czasie 1 252,16 zł,
Wypłata policyjnych i wojskowych świadczeń w całości obciąża budżet państwa. Z tego powodu wprowadzono przepis (art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) mówiący, że osobie, która ma przyznaną emeryturę wojskową lub policyjną na podstawie art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych (...) lub art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (...), nie przysługuje prawo do emerytury z systemu ubezpieczeń społecznych. Dotyczy to osób, które mają ustalone prawo do emerytury wojskowej (policyjnej) w maksymalnej wysokości wynoszącej 75% podstawy wymiaru tej emerytury, jak też osób, które mają emeryturę wojskową (policyjną) ustaloną w wysokości niższej niż 75% podstawy jej wymiaru. Każdy system zabezpieczenia emerytalnego określa bowiem maksymalną wysokość świadczenia, która nie może być przekroczona, chociażby miało to oznaczać, że nie wszystkie udowodnione okresy będą uwzględnione w wymiarze świadczenia. Prawo do emerytury z FUS mają zatem tylko te osoby, które nigdy nie pobierały emerytury ˝mundurowej˝ finansowanej przez budżet państwa.
Uprzejmie wyjaśniam, że użyte w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS sformułowanie ˝ustalone prawo do emerytury określonej w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym (...)˝ oznacza, że przepis ten ma zastosowanie do osób, które prawo do takiej emerytury mają ustalone decyzją właściwego organu emerytalnego, a więc nie dotyczy osób, które jedynie spełniają warunki do policyjnej lub wojskowej emerytury, ale nie mają jej przyznanej. Pragnę poinformować, że podobnej treści przepisy znajdują się w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Z przepisów art. 12 obu tych ustaw wynika bowiem, że emerytura wojskowa lub policyjna nie przysługuje osobie, która ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych obliczonej z uwzględnieniem okresów zawodowej służby.
Osoba, która wstąpiła do służby przed 2 stycznia 1999 r. i oprócz okresów zawodowej służby ma też okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym, może uzyskać prawo tylko do jednej emerytury: emerytury z systemu zaopatrzenia emerytalnego tzw. służb mundurowych albo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Rozwiązanie takie przyjęto dlatego, że w obu przypadkach świadczenie zostanie obliczone z uwzględnieniem wszystkich udowodnionych okresów.
Osoba, która po zwolnieniu ze służby, do której wstąpiła przed 2 stycznia 1999 r., spełnia warunki do emerytury wojskowej lub policyjnej ma zatem prawo zrezygnowania ze zgłoszenia wniosku o jej przyznanie w celu nabycia prawa do emerytury na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. W takim przypadku za okres służby pełnionej przez tę osobę po 31 grudnia 1998 r. właściwe organy przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwaloryzowane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymierzone od uposażenia przysługującego tej osobie w czasie służby. Składki te są w całości finansowane przez budżet państwa.
Budżet państwa nie może jednak ponosić kosztów związanych z wypłatą emerytury ˝mundurowej˝ obliczonej z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych, która może być realizowana przez okres nawet kilkudziesięciu lat, a następnie finansować koszt składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w celu umożliwienia zamiany tej emerytury na emeryturę z FUS. Dlatego ustawodawca wprowadził ograniczenie, że tylko ta osoba, która nie ma ustalonego prawa do emerytury wojskowej lub policyjnej, a więc nigdy nie pobierała świadczenia emerytalnego finansowanego przez budżet państwa, ma prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeśli osiągnęła wiek emerytalny i spełnia pozostałe wymagane warunki.
Warto nadmienić, że w praktyce nie zdarza się jednak, aby osoba spełniająca warunki do emerytury policyjnej lub wojskowej, w której mogą być uwzględnione ˝cywilne˝ okresy składkowe i nieskładkowe, rezygnowała z możliwości jej pobierania już od dnia zwolnienia ze służby (np. w wieku 40 lat) w celu złożenia wniosku o emeryturę z FUS dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat - kobieta, 65 lat - mężczyzna).
Osoby, które spełniają warunki do emerytury mundurowej, z reguły decydują się na jej pobieranie nie tylko ze względu na sposób jej obliczania umożliwiający wcześniejsze ˝odbieranie w emeryturze˝ składek opłaconych z tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, ale także dlatego, że zasady jej wypłaty w razie osiągania przychodów z pracy zarobkowej są znacznie korzystniejsze niż w powszechnym systemie ubezpieczeń. Wypłata emerytury mundurowej nigdy bowiem nie ulega zawieszeniu, a co najwyżej zmniejszeniu - nie więcej niż o 25%. Osoba, która ma prawo do emerytury policyjnej lub wojskowej w maksymalnej wysokości (75% ostatniego uposażenia), może ją pobierać bez względu na przychody z pracy zarobkowej, choćby nawet nie osiągnęła jeszcze wieku emerytalnego.
Wprowadzenie przepisu, że emeryturę policyjną i wojskową przyznaje się na wniosek, a nie z urzędu nie zmieniło zachowań osób, które spełniają warunki do takiej emerytury. Tak więc stosowanie przepisu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS również wobec osób, którym przyznano emeryturę wojskową lub policyjną z urzędu, przed wprowadzeniem zasady, że przyznaje się ją na wniosek, jest w pełni uzasadnione.
Sytuacja osób, które po raz pierwszy wstąpiły do służby po 1 stycznia 1999 r. jest inna, ponieważ zgodnie z regulacjami wprowadzonymi ustawą zmieniającą z 2003 r., w wymiarze emerytury policyjnej lub wojskowej przyznawanej takiej osobie (art.15a obu ustaw zaopatrzeniowych) uwzględniane będą wyłącznie okresy zawodowej służby. Tak więc emerytura tych osób wynosząca 40% ostatniego uposażenia będzie zwiększana tylko za każdy dalszy rok służby o 2,6% podstawy wymiaru oraz dodatkowo od 0,5% do 2% za każdy rok służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Do emerytury policyjnej będzie przysługiwał dodatkowo 15% wzrost z tytułu inwalidztwa w związku ze służbą.
Jeżeli funkcjonariusz lub żołnierz zawodowy będzie miał także okresy zatrudnienia (ubezpieczenia), to po osiągnięciu wieku emerytalnego (65 lat - mężczyzna, 60 lat - kobieta) uzyska prawo do drugiej emerytury z FUS, która będzie mu przyznana na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Ta emerytura zostanie obliczona wyłącznie za okresy zatrudnienia (ubezpieczenia) i będzie wypłacana niezależnie od emerytury policyjnej (wojskowej). Wypłacane będą obie emerytury, ponieważ emerytura z FUS zostanie obliczona tylko za ˝cywilne˝ okresy ubezpieczenia, zaś emerytura ˝mundurowa˝ tylko za okresy służby zawodowej. W przypadku osoby, która przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego, wypłacana będzie także emerytura z tzw. II filaru.
W przypadku tych osób każdy z systemów, tzn. zaopatrzeniowy i ubezpieczeniowy, będzie więc realizował wyłącznie własne zobowiązania. Obawy osób wnioskujących o zmianę przepisów art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS sugerujące, że sygnalizowany przez nie problem nasili się w przyszłości przy wprowadzaniu służby kontraktowej, są więc nieuzasadnione.
Pozytywnym skutkiem zmiany sposobu obliczania emerytury wojskowej i policyjnej dla nowo wstępujących do zawodowej służby jest to, że budżet państwa nie będzie obciążony finansowaniem zwiększenia emerytury ˝mundurowej˝ z tytułu okresów składkowych i nieskładkowych.
Z treści pisma Pana Posła wynika, że wniosek o zmianę przepisów art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS zgłosili emerytowani żołnierze, a więc osoby, które mają przyznaną emeryturę wojskową lub policyjną na podstawie art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych, policzoną za okresy zawodowej służby i ˝cywilnej˝ pracy. Osoby te chciałyby mieć możliwość pobierania jej do osiągnięcia wieku emerytalnego a następnie możliwość zamiany na emeryturę z FUS, również policzoną za wszystkie okresy pracy i służby zawodowej. Podnoszony jest argument, że wcześniej obowiązujące przepisy takie prawo dawały oraz że po przejściu na emeryturę mundurową osoby te podejmują pracę i opłacają składki na ubezpieczenie społeczne, które często są wymierzane od podstawy wymiaru wyższej niż podstawa wymiaru emerytury mundurowej.
Pragnę wyjaśnić, że powoływany przez te osoby stan prawny sprzed zmiany przepisów w 2003 r., rzeczywiście przewidywał taką możliwość z tym, że okresów zawodowej służby, z tytułu której przyznano prawo do emerytury wojskowej lub policyjnej, nie można było uwzględniać przy ustalaniu prawa do emerytury z FUS oraz przy obliczaniu jej wysokości. Tak więc nie było możliwe pobieranie emerytury przyznanej z tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym w wysokości obliczonej z uwzględnieniem okresów zawodowej służby.
Uważam, że ze względu na rozwiązania funkcjonujące w systemie zaopatrzenia emerytalnego oraz w systemie ubezpieczeń społecznych, jak również ze względu na źródła finansowania przewidzianych w nich świadczeń, nie ma uzasadnienia do pozytywnego rozpatrzenia tego wniosku.
System zaopatrzenia emerytalnego w całości finansowany jest przez budżet państwa. W obecnym systemie finansowania emerytur i rent z FUS dotacje budżetu państwa również pełnią istotną rolę. Ciągle bowiem w pierwszym filarze powszechnego systemu ubezpieczeń mamy do czynienia z zasadą solidarności społecznej polegającej na wspólnym gromadzeniu środków na wypadek zajścia określonych ryzyk ubezpieczeniowych. Ma to szczególne znaczenie w warunkach prowadzących do wzrostu liczby świadczeniobiorców przy jednoczesnym spadku liczby osób płacących składki na ubezpieczenia społeczne. Dopiero w modelu docelowym, którym objęto osoby urodzone po 1948 r., wysokość emerytury z FUS zależeć będzie od wielkości składek zaewidencjonowanych przez ZUS na indywidualnym koncie ubezpieczonego.
Reforma emerytalna pozwoliła na wprowadzenie zmian w zakresie obliczania emerytur policyjnych i wojskowych dla osób, które wstąpiły po raz pierwszy do służby po 1998 r., a więc urodziły się po 1948 r. Wprowadzenie zasady, że wojskową lub policyjną emeryturę tych osób oblicza się wyłącznie za okresy służby, pozwoliło na umożliwienie im nabycia prawa do dwóch emerytur: wojskowej (policyjnej) i z FUS. Emerytura z FUS będzie obliczona wg nowych reguł - jej wysokość będzie pochodną składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowanych przez ZUS na indywidualnym koncie ubezpieczonego.
Pragnę zauważyć, że Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 grudnia 2000 r., sygn. K. 9/00, uznał, że nie zawsze istnieją proste zależności między prawem do świadczeń i ich wysokością a okresem opłacania i rozmiarem składki. Przypomniał też, że świadczenia funkcjonariuszy służb mundurowych przysługujące z systemu zaopatrzenia społecznego finansowane są wprost z budżetu państwa. ˝Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, te okoliczności usprawiedliwiają nałożenie obowiązku ubezpieczenia nawet w sytuacji, gdy dalsze opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne nie zawsze znajdzie w pełni odzwierciedlenie w zwiększonej wysokości przysługującego świadczenia.˝ Należy również pamiętać, że ˝ubruttowiono˝ wynagrodzenia wszystkich zatrudnionych (także emerytów i rencistów), toteż objęcie ich ubezpieczeniem nie prowadzi do pogorszenia możliwości zarobkowych. W wyroku tym Trybunał powtórzył też opinię wyrażoną we wcześniejszym orzeczeniu z 11 lutego 1992 r., K. 14/91, OTK w 1992 r., cz. II, s. 131, że ˝należnych ubezpieczonemu świadczeń nie można uznać za ekwiwalent własnego świadczenia w postaci składki ubezpieczonego na FUS, zwłaszcza gdy uwzględni się, że w obecnym systemie finansowania emerytur i rent istotną rolę pełnią dotacje budżetu państwa. Podkreślił też, że prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie można zaliczyć do praw obligacyjnych. Stosunek ubezpieczeniowy nie jest według powszechnej opinii nauki prawa pełnym stosunkiem zobowiązaniowym. Element wzajemności nie występuje tutaj w postaci ścisłej zależności świadczenia ubezpieczeniowego od uiszczenia składki. W stosunku ubezpieczeniowym nie ma synalagmatyczności, charakterystycznej dla zobowiązań wzajemnych w znaczeniu cywilnoprawnym.˝
Biorąc pod uwagę powyższe, a zwłaszcza to, że dla osób, które wstąpiły do służby przed 2 stycznia 1999 r., utrzymano preferencyjny sposób obliczania emerytury policyjnej i wojskowej, umożliwiający obliczenie jej z uwzględnieniem okresów ubezpieczenia oraz że świadczenia mundurowe są w całości finansowane ze środków budżetu państwa, uważam, że obecnie obowiązujące rozwiązania są prawidłowe i nie wymagają zmiany. Natomiast wprowadzanie dalszych regulacji korzystnych dla tej kategorii emerytów oznaczałoby ich uprzywilejowanie w stosunku do osób, które do zawodowej służby wstąpiły po 1 stycznia 1999 r. i będą mieć liczoną emeryturę z tytułu służby na nowych zasadach.
Zmiany w zakresie sposobu obliczania emerytur dla nowo wstępujących do zawodowej służby, wprowadzone ustawą z 2003 r., są wynikiem działań zmierzających do zracjonalizowania wydatków budżetu państwa. Dlatego uważam, że nie ma uzasadnienia podejmowania inicjatywy ustawodawczej, która spowodowałaby wzrost tych wydatków.
Minister
Jolanta Fedak
Warszawa, dnia 25 stycznia 2008 r.

julevin

Na prośbę płk Gągalskiego wklejam:

Dz.U.2002.163.1349
2003.06.01 zm. Dz.U.2003.97.888
2004.01.01 zm. Dz.U.2003.212.2074
2005.03.30 zm. Dz.U.2005.41.393
2005.11.15 zm. Dz.U.2005.219.1873

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

z dnia 28 września 2002 r.

w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

(Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.)

Na podstawie art. 223 ust. 2 i art. 225 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059, Nr 126, poz. 1069 i Nr 153, poz. 1271) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:
1) opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości, zwane dalej "opłatami";
2) stawki minimalne opłat za czynności radców prawnych, zwane dalej "stawkami minimalnymi";
3) szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Rozdział 2

Opłaty za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości

§ 2. (1) 1. Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.
2. Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.
3. W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

§ 3. 1. Przy ustalaniu w umowie opłaty bierze się pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz wymagany nakład pracy radcy prawnego.
2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja materialna lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, radca prawny może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości.
3. (2) W przypadkach, o których mowa w ust. 2, sąd może, odpowiednio, zasądzić koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez radcę prawnego.

§ 4. 1. Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia.
2. W razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji.

§ 5. Wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju.

Rozdział 3

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych

§ 6. Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
1) do 500 zł - 60 zł;
2) powyżej 500 zł do 1.500 zł - 180 zł;
3) powyżej 1.500 zł do 5.000 zł - 600 zł;
4) powyżej 5.000 zł do 10.000 zł - 1.200 zł;
5) powyżej 10.000 zł do 50.000 zł - 2.400 zł;
6) powyżej 50.000 zł do 200.000 zł - 3.600 zł;
7) powyżej 200.000 zł - 7.200 zł.

§ 6a. (3) 1. Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o:
1) rozwód i unieważnienie małżeństwa - 360 zł;
2) stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa - 240 zł;
3) przysposobienie - 180 zł;
4) pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka - 120 zł;
5) ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia - 240 zł;
6) ubezwłasnowolnienie - 240 zł;
7) uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego - 180 zł;
Cool

rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym - 240 zł;
9) zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami - 360 zł;
10) podział majątku wspólnego między małżonkami - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału, a w wypadku zgodnego wniosku małżonków - 50 % tej stawki;
11) alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka - 60 zł, z zastrzeżeniem ust. 4.
2. Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują również wynagrodzenie od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie, z wyjątkiem roszczeń przewidzianych w art. 58 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od których pobiera się także wynagrodzenie określone w ust. 1.
3. Stawki określone w ust. 1 pkt 5 obejmują w sprawach o ustalenie ojcostwa również roszczenia majątkowe strony powodowej.
4. Opłaty, o których mowa w ust. 1 pkt 11, ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka.

§ 7. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych:
1) o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6;
2) o rozgraniczenie - 360 zł;
3) dotyczących służebności - 240 zł;
4) o naruszenie posiadania - 156 zł;
5) o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów - 120 zł;
6) o zniesienie współwłasności - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez radcę prawnego, a w wypadku zgodnego wniosku uczestników - 50% tej stawki;
7) związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną - 240 zł;
Cool

o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości prawa dotkniętego niezgodnością.

§ 8. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego o:
1) zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych - 60 zł;
2) stwierdzenie nabycia spadku - 60 zł, a jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu - 360 zł;
3) dział spadku - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez radcę prawnego, a w razie działu na zgodny wniosek uczestników postępowania - 50% tej stawki.

§ 9. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o:
1) opróżnienie lokalu mieszkalnego - 120 zł;
2) wydanie nieruchomości rolnej - 360 zł;
3) wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego - stawkę obliczoną na podstawie § 6 od wartości sześciomiesięcznego czynszu.

§ 10. 1. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw:
1) o uchylenie uchwały organu spółdzielni - 180 zł;
2) o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich - 360 zł;
3) z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie - 120 zł;
4) o uchylenie wyroku sądu polubownego - 1.200 zł;
5) z zakresu postępowania układowego lub upadłościowego - 1.800 zł;
6) o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego - 240 zł;
7) egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6, a przy egzekucji innego rodzaju - 25% tej stawki;
Cool

ze skargi na czynności komornika - 60 zł;
9) rejestracji spółki - 1.200 zł;
10) rejestracji spółdzielni - 1.800 zł;
11) innych rejestracji - 600 zł;
12) zmian w rejestrze - 360 zł;
13) o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności - 60 zł;
14) o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu - 60 zł;
15) o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa - 60 zł;
16) o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego - 480 zł;
17) o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 600 zł;
1 Cool

o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 840 zł;
19) o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego - 720 zł;
20) o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 840 zł;
21) o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy - 360 zł;
22) o wyłączenie wspólnika - 360 zł;
23) o rozwiązanie spółki kapitałowej - 360 zł;
24) (4) o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej - 150 zł.
2. Stawki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 18, nie obejmują opłat od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie.

§ 11. 1. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy o:
1) nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy - 60 zł;
2) wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 - 75% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
3) inne roszczenia niemajątkowe - 60 zł;
4) ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty - 120 zł;
5) świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej - 50% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
2. Stawki minimalne wynoszą 60 zł, w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego.

§ 12. (5) 1. Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniu apelacyjnym wynoszą:
1) przed sądem okręgowym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł;
2) przed sądem apelacyjnym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
2. Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym wynoszą:
1) przed sądem okręgowym - 25 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 50 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł;
2) przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
3. Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy przed sądem apelacyjnym 100 % odpowiednich stawek, o których mowa w § 11.
4. Stawki minimalne w postępowaniu kasacyjnym wynoszą:
1) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
2) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
3) za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
5. Stawki minimalne w postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą:
1) za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
2) za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
3) za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
6. Stawki minimalne w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym wynoszą:
1) za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie - 240 zł;
2) za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi - 120 zł.

Rozdział 4

Stawki minimalne w innych sprawach

§ 13. 1. Stawka minimalna wynosi za prowadzenie sprawy o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie - 120 zł. Przepisu § 6 nie stosuje się.
2. W sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%.
3. Za reprezentowanie kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.

§ 14. 1. Stawki minimalne za czynności pełnomocnika powoda cywilnego i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w postępowaniu karnym oraz obrońcy w innych sprawach - określają przepisy o opłatach za czynności adwokackie oraz ponoszeniu przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
2. (6) Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi:
1) w pierwszej instancji:
a) w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna - stawkę obliczoną na podstawie § 6,
b) za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego - 600 zł,
c) w innej sprawie - 240 zł;
2) w drugiej instancji:
a) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym - 75 % stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł,
b) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej - 50 % stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli nie prowadził sprawy ten sam radca prawny w drugiej instancji - 75 % tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł,
c) za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym - 50 % stawki minimalnej określonej w pkt 1, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny, nie sporządził i nie wniósł kasacji - 75 % tej stawki, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł,
d) w postępowaniu zażaleniowym - 120 zł.
3. Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie - sądem antymonopolowym w sprawach:
1) z zakresu ochrony konkurencji - 360 zł;
2) o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - 360 zł;
3) z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji lub transportu kolejowego - 360 zł.

Rozdział 5

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, ponoszone przez Skarb Państwa

§ 15. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują:
1) opłatę w wysokości nie wyższej niż 150% stawek minimalnych, o których mowa w rozdziałach 3 i 4, oraz
2) niezbędne, udokumentowane wydatki radcy prawnego.

§ 16. Wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powinien zawierać oświadczenie, że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części.

§ 17. W sprawie cywilnej, w której kosztami procesu został obciążony przeciwnik procesowy strony korzystającej z pomocy udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, koszty, o których mowa w § 15, sąd przyznaje po wykazaniu bezskuteczności ich egzekucji.

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 18. (7) (uchylony).

§ 19. Traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 154, poz. 1013, z 1998 r. Nr 159, poz. 1049 oraz z 2002 r. Nr 73, poz. 672).

§ 20. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 5 października 2002 r.
1) § 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 27 października 2005 r. (Dz.U.05.219.1873) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 listopada 2005 r.
2) § 3 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 października 2005 r. (Dz.U.05.219.1873) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 listopada 2005 r.
3) § 6a dodany przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 27 października 2005 r. (Dz.U.05.219.1873) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 listopada 2005 r.
4) § 10 ust. 1 pkt 24 dodany przez § 1 rozporządzenia z dnia 23 lutego 2005 r. (Dz.U.05.41.393) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 marca 2005 r.
5) § 12 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 27 października 2005 r. (Dz.U.05.219.1873) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 listopada 2005 r.
6) § 14 ust. 2 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz.U.03.212.2074) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2004 r.
7) § 18 uchylony przez § 1 rozporządzenia z dnia 28 maja 2003 r. (Dz.U.03.97.888) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 czerwca 2003 r.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Marian Mroziewski Ługwałd, dn.16.04.2009 r.
Ługwałd 17d
11-001 Dywity
EWU 4547/1

DYREKTOR
WOJSKOWEGO BIURA EMERYTALNEGO
w Olsztynie

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 14.04.2009 r. nr 680/09 do zapłaty kwoty 360 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w sprawach postanowień sądowych o sygnaturze akt: I BU 17/07; IV U 2085/07; III AUa 1152/08 odmawiam uiszczenia powyższej kwoty na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego w Olsztynie.

Uzasadnienie

Na podstawie Art. 36 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu z dnia 07.01.2004 r.; D.U. Nr 8, poz. 66) w sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie osoby zainteresowane i organy emerytalne są zwolnione od wszelkich opłat, co oznacza, że jestem także zwolniony z wyżej wymienionych i domniemanych kosztów wojskowego biura emerytalnego. We wskazanych sprawach sądy odnośnie kosztów rozstrzygały tylko zasady poniesienia przez strony kosztów procesu, co reguluje Art. 108 kpc. W wymienionych sprawach Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Olsztynie nie był zobowiązany prawem do korzystania z zastępstwa procesowego radcy prawnego. Zatem przedstawione roszczenia w wezwaniu nr 680/09 są bezpodstawne oraz sprzeczne z Art. 36 wojskowej ustawy emerytalnej i Art. 108 kpc.

Marian Mroziewski

Jacek Kotowicz

Wobec faktu, iż obecnie wiele spraw znajduje się już na etapie apelacji. W weekend umieszczę w tym miejscu wzór apelacji.

Z poważaniem

Jacek Kotowicz

saper59

Witam Kolegów. Koniec żałoby. Do Pracy.
Otrzymałem wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku. Zamieszę go na forum, ale później, obecnie mam sprawy pilniejsze.
Ponieważ w Sądzie Okręgowym „czeka” moja sprawa odwołania od decyzji z marca 2009 w dniu jutrzejszym wysyłam w tej sprawie poniższe pismo procesowe.
Proszę naszych prawników o komentarz i wskazówki.
W najbliższych dniach jeszcze je dopracuję i uzupełnię, a przed 25 kwietnia wykorzystam do skargi do Ministra ON i odwołania do sądu pracy zgodnie z pouczeniem.
Odwołanie/skarga złożone np. do 25-28.04.2010 zapewniają spełnienie wymogów wynikających z terminu jednego miesiąca.
Po złożeniu odwołania/skargi od decyzji z marca 2010r. można spokojnie czekać na uzasadnienie Uchwały Sądu Najwyższego z 07.04.2010r.
Proponuję złożyć:
ODWOŁANIE
od decyzji Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego [WBE] w Gdańsku z dnia 1marca 2010 r. Nr EWU – ………, a doręczonej mi przesyłką zwykłą dnia np. 25.03.2010 r.
Zaskarżam w całości powyższą decyzję i w n o s z ę o:

Oraz SKARGA
na decyzję Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego [WBE] w Gdańsku z dnia 1marca 2010 r. Nr EWU – ………, a doręczonej mi przesyłką zwykłą dnia np. 25.03.2010 r.
Zaskarżam w całości powyższą decyzję i w n o s z ę o:

Gdynia, dnia 19 kwiecień 2010r.
Saper59
adres
……………………

SĄD OKRĘGOWY W GDAŃSKU
WYDZIAŁ PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Z SIEDZIBĄ
W GDYNI
PLAC KONSTYTUCJI 5
81-969 GDYNIA

Sygn. Akt: XV U xxxx/09

Odwołujący się:

Pozwany: Dyrektor
Wojskowego Biura Emerytalnego
w Gdańsku

PISMO PROCESOWE ODWOŁUJĄCEGO
do odwołania z dnia 06.04.2009 roku od decyzji WBE w GDAŃSKU z dnia 01.03.2009 roku.

Wnoszę o:
• sprawdzenie zasadności pouczenia o prawie odwołania do Sądu Okręgowego Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i tym samym, czy została zachowana właściwość sądu, w związku z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II UZP 3/10).
• przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w Gdańsku, względnie
• nakazanie organowi rentowemu, tj. Dyrektorowi WBE w Gdańsku wznowienia postępowania w sprawie decyzji w przedmiocie waloryzacji świadczenia emerytalnego, wydawanych po 1999 r. w sprawie ubezpieczonego.
Uzasadnienie

Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Gdańsku w zaskarżonej decyzji z 01.03.2009r. jako jej podstawę prawną przywołał art. 31 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych ora z ich rodzin (Dz.U.z 2004r. nr 8, poz.66 ze zm.)
Przepisy art. 31 i 32 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych należą do działu zatytułowanego ustalanie prawa do zaopatrzenia emerytalnego. Wykładnia tytułu przedmiotowego działu wskazuje, że jego przepisy mają zastosowanie wyłącznie w przedmiocie ustalenia prawa do emerytury, jak również do określenia podstawy wysokości świadczenia. Następne decyzje wydawane w przedmiocie podwyższenia świadczenia, czy też jego waloryzacji są już decyzjami wydanymi na podstawie art. 6, czyli są decyzjami wydawanymi w trybie administracyjnym, od których winno przysługiwać odwołanie, czy też skarga do właściwego sądu administracyjnego, są to bowiem akty władzy i woli państwa.
W pierwszym przypadku jest to postępowanie oparte na przepisach prawa cywilnego, w drugim na przepisach prawa administracyjnego. Za słusznością mojego wywodu braku podstawy stosowania w przedmiocie podwyższenia mojego świadczenia art. 31 jest treść art.32. W przepisie wskazano, że wysokość świadczenia ulega zmianie, jeżeli po uprawomocnieniu decyzji w sprawie zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności mające wpływ na wysokość świadczenia.
W związku z powyższym pouczenie o prawie odwołania do Sądu Okręgowego w Gdańsku Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdyni jest (niezgodne z prawem?????_) świadomym lub niekompetentnym wprowadzeniem w błąd i powoduje skierowanie sprawy na niewłaściwą drogę sądową.
Potwierdza to również Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II UZP 3/10).
„W sprawie z odwołania od decyzji Wojskowego Biura Emerytalnego odmawiającej stwierdzenia nieważności decyzji tego Biura podjętej po 1 stycznia 1999 r., droga sądowa przed sądem powszechnym jest niedopuszczalna (art. 31, art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin - jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r., nr 8, poz. 66 ze zm. w związku z art. 156 k.p.a.).”

Mając na uwadze powyższe uwagi wnoszę jak w części postulatywnej niniejszego pisma.

…………………………………..

kajo50

Od dnia dzisiejszego tj. 19.07.2010 roku wchodzi do obrotu prawnego mozliwosc wniesienia "POZWU ZBIOROWEGO"!!! Grupa inicjatywna musi liczyc co najmniej 10 osob. Musi byc reprezentowana przez radce prawnego lub adwokata. Wiecej tutaj [link widoczny dla zalogowanych]

zrg

Uchwała 7 sędziów SN - III ZP 6/99
Izba: Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

Sygnatura: III ZP 6/99
Typ: Uchwała 7 sędziów SN
Opis: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1999/19/619
Data wydania: 1999-04-21

Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 21 kwietnia 1999 r.
III ZP 6/99

Przewodniczący: SSN Teresa Romer,
Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar, Maria Mańkowska, Zbigniew Myszka (współsprawozdawca), Stefania Szymańska, Maria Tyszel, Barbara Wagner (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego, po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 21 kwietnia 1999 r. wniosku Ministra Sprawiedliwości skierowanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące pytanie prawne:

Czy przepis art. 782 § 1, 1a i 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 152 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118) ma zastosowanie do osób, które uzyskały prawo do uposażenia rodzinnego przed dniem 1 stycznia 1999 roku ?
podjął następującą uchwałę:

Przepis art. 782 § 1, 1a i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 152 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118) nie ma zastosowania do osób, które uzyskały prawo do uposażenia rodzinnego przed dniem 1 stycznia 1999 r.
U z a s a d n i e n i e

I. Z dniem 1 stycznia 1999 r. weszła w życie ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz.
1118), powoływana dalej jako ,,ustawa". Jej artykułem 152 został zmieniony art. 782
ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (jednolity
tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) - przepis obowiązujący od 1 stycznia
1998 r. (art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o
ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 124, poz. 782).
Zmiana jest istotna. Kwota uposażenia rodzinnego ustalana poprzednio w procentowej relacji do uposażenia, które pobierał sędzia w stanie spoczynku, obecnie ustalana jest w procentowym stosunku do hipotetycznej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy jaką otrzymałby sędzia z ubezpieczenia rentowego. Konstrukcyjną czystość przyjętego rozwiązania normatywnego można zasadnie zakwestionować skoro prawo do pochodnego świadczenia pozaubezpieczeniowego i jego wysokości zostało uzależnione od spełnienia warunków przewidzianych dla świadczenia wprawdzie funkcjonalnie zbliżonego jednak przysługującego z ubezpieczenia społecznego - systemu opartego na filozofii solidaryzmu społecznego, ze wszystkimi stąd wynikającymi konsekwencjami dla charakteru prawnego świadczeń, ich wysokości i źródeł finansowania. Odesłanie w zakresie ustalania podstawy wymiaru uposażenia rodzinnego do przepisów o ustalaniu renty z tytułu niezdolności do pracy wywoła zapewne duże praktyczne trudności w stosowaniu art. 782 p.u.s.p. Wyłączenie sędziów z systemu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego powoduje bowiem, że prawo do świadczeń oraz ich wysokość nie są w żaden sposób powiązane ze składkami na te ubezpieczenia. W rezultacie ustalenie faktycznej podstawy wymiaru hipotetycznej renty sędziego jako ,,przeciętnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia" (art. 15 ust. 1 ustawy) nie jest możliwe.

Nowa regulacja już budzi wątpliwości interpretacyjne, w tym zwłaszcza co do
czasowych granic jej obowiązywania. Te ostatnie sformułowane zostały w przedłożonym Sądowi Najwyższemu przez Ministra Sprawiedliwości w trybie art. 16 ust. 2 w związku z art. 13 pkt 3 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 13, poz. 48 ze zm.) pytaniu prawym: ,,czy przepis art. 782 § 1, 1a i 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 152 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118), ma zastosowanie do osób, które uzyskały prawo do uposażenia rodzinnego przed 1 stycznia 1999 roku?". W uzasadnieniu pytania Minister Sprawiedliwości podniosła, że ,,skoro ustawa regulując zasadę zachowania wysokości przysługujących wcześniej świadczeń z systemu emerytalno-rentowego nie zawiera normy zachowującej wysokość przysługujących wcześniej uposażeń rodzinnych, to nowa treść art. 782 u.s.p. ma dotyczyć wszystkich uposażeń rodzinnych, przysługujących po dniu 1 stycznia 1999 r., zarówno tych, do których prawo powstało przed dniem, jak nabytych po tym dniu. Art. 782 u.s.p., jako przepis materialnoprawny ma zastosowanie ,,zarówno do trwających stanów faktycznych i stosunków prawnych powstałych przed ich wejściem w życie, jak stanów faktycznych i stosunków prawnych późniejszych". Prawo nie działa w takich sytuacjach wstecz, bowiem ,,Zmiana sposobu ustalania wysokości uposażenia rodzinnego nie dotyczy świadczeń należnych przed dniem 1 stycznia 1999 r., a jedynie może powodować zmianę (obniżenie) świadczeń przysługujących po tej dacie". Poza tym ,,zastosowanie nowej zasady ustalania wysokości uposażeń rodzinnych nabytych przed 1 stycznia 1999 r. spowoduje jednakowe potraktowanie członków rodzin po zmarłych sędziach (...), bez względu na to kiedy nastąpiła śmierć ich żywiciela". Zarazem jednak Minister Sprawiedliwości zauważa, że gdyby przyjąć, iż wysokość uposażenia rodzinnego stanowi element hipotezy normy z art. 782 p.u.s.p. (obok wymagania spełnienia przez członka rodziny zmarłego sędziego warunków przewidzianych w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin dla uprawnionych do renty rodzinnej po ubezpieczonym), to zmianie uległaby od 1 stycznia 1999 r. tylko dyspozycja tej normy. Wobec tego, tak długo jak długo utrzymywałby się drugi z warunków hipotezy (wysokość uposażenia) nie byłoby możliwe stosowanie ,,nowej" dyspozycji.
Nadto, zgodnie z art. 186, przepisy ustawy mają zastosowanie do wniosków złożonych od dnia jej wejścia w życie. Pytający podniósł także, że w przypadku stosowania art. 782 p.u.s.p. w nowej wersji do uposażeń rodzinnych przysługujących przed 1 stycznia 1999 r. odebranie uprawnień do uposażenia rodzinnego na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607) byłoby nieracjonalne.

II. Przed udzieleniem merytorycznej odpowiedzi na przedstawione pytanie rozważenia wymagała kwestia formalna - czy do podjęcia uchwały spełnione zostały
przesłanki z art. 13 pkt 3 ustawy o Sądzie Najwyższym. Stosowanie art. 782 p.u.s.p.
w nowym brzmieniu nie wywołało bowiem dotychczas rozbieżności w orzecznictwie a
ujawnione w praktyce wątpliwości dotyczą odmiennej wykładni tego przepisu przez
konstytucyjne organy władzy administracyjnej i sądowniczej. Ze względu na przed-
miot pytania i podmioty, których budząca wątpliwości interpretacyjne regulacja dotyczy Sąd postanowił udzielić na nie odpowiedzi.
Wątpliwości Ministra Sprawiedliwości - organu administracji rządowej w zakresie sprawowania wymiaru sprawiedliwości wymagały wyjaśnienia w imię autorytetu sądów - organów sprawujących wymiar sprawiedliwości.

III. Zgodnie z art. 189 ustawy, osoby, którym w dniu jej wejścia w życie przysługują renty rodzinne na podstawie ustaw wymienionych w art. 195, tj. ustaw z: 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 31, poz. 145 ze zm.), 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 ze zm.), 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), 1
lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 30, poz. 154 ze zm.), 28 kwietnia 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz.U. Nr 23, poz. 99 ze zm.), 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych (Dz.U. Nr 29, poz. 156 ze zm.), 17 (a nie 7 jak w art. 195 pkt 9 ustawy) października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450 ze zm.) oraz dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135 ze zm.), art. 19a ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U. Nr 36, poz. 206 ze zm.), ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U. Nr 92, poz. 540) - zachowują prawo do tych świadczeń w wysokości ustalonej dotychczas.

W związku z powołanym przepisem, w kontekście pytania prawnego, powstaje kwestia czy ta przejściowa regulacja dotyczy tylko renty rodzinnej dla osób, którym
świadczenie to przysługuje na podstawie aktów wymienionych w art. 180 ust. 1 czy
także na podstawie innych ustaw, a w konsekwencji czy dotyczy tylko rent rodzinnych z ubezpieczenia społecznego czy także rent rodzinnych z zaopatrzenia społecznego i uposażeń rodzinnych.

Art. 180 ustawy dotyczy tylko rent rodzinnych przyznanych na podstawie przepisów aktów prawnych w nim wymienionych. Wszystkie te akty i wyłącznie one
przewidywały rentę rodzinną jako świadczenie z ubezpieczenia społecznego. Do dnia
31 grudnia 1998 r. poza systemem ubezpieczeniowym znajdywały się sędziowskie
uposażenia rodzinne i renty rodzinne rodzin funkcjonariuszy tzw. Służb zmilitaryzowanych. Tych ostatnich dotyczy art. 179 ustawy. ,,Od 1 stycznia 1999 r.
emerytury i renty przyznane od uposażeń osiągniętych przed tą datą na podstawie
przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym osób, o których mowa w art. 1 ust. 2, podle-
gają dodatkowej waloryzacji wskaźnikiem 104,3%. Z przepisu tego wynika, że
ustawa nie modyfikuje wysokości świadczeń przyznanych przed 1 stycznia 1999 r.
członkom rodzin zawodowych żołnierzy (na podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993
r., Dz.U. z 1994 r. Nr 10, poz. 26 ze zm.) oraz funkcjonariuszy Policji, Urzędu
Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r., Dz.U. Nr 53, poz. 214 ze
zm.), a tylko zasady ich waloryzacji na przyszłość.

IV. Skoro ustawodawca unormował wysokość przysługujących przed 1 stycznia 1999 r. rent rodzinnych z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego uprawnione jest pytanie dlaczego pominął sędziowskie uposażenia rodzinne.

Z braku pozytywnej regulacji co do zachowania (lub utraty) sędziowskich uposażeń rodzinnych w wysokości dotychczasowej, tj. ustalanej od uposażenia sędziego w stanie spoczynku, można wnosić, jak sugeruje to Minister Sprawiedliwości, o intencji ustawodawcy, by art. 782 p.u.s.p. w nowym brzmieniu objąć po 1 stycznia 1999
r. wszystkie uposażenia rodzinne. Także te przysługujące przed tą datą. Sugerowana
intencja jest prawdopodobna jednak ustawodawca nie dał jej dostatecznie jasnego
wyrazu prawnego.

Brak regulacji międzyczasowej można uzasadnić z większą pewnością racjami
funkcjonalnymi, celowościowymi i systemowymi. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r.,
jak wynika z jej tytułu, reguluje emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sędziowskie uposażenia rodzinne nie należą ani do przedmiotowego ani do podmiotowego zakresu jej regulacji. Znajdują się poza polem zainteresowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ze względów organizacyjnych i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z motywów finansowych. Potwierdzeniem zasadności tego rozumowania może być fakt, że oddzielny przepis intertemporalny poświęcony został nie tylko wojskowym i policyjnym rentom rodzinnym (art. 179), ale też rencie rodzinnej wdowy po górniku (art. 181). unormowanie w tym zakresie stało się konieczne dlatego, że żołnierze zawodowi oraz funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Służby Więziennej podlegający do 31 grudnia 1998 r. systemowi zaopatrzeniowemu zostali z dniem 1 stycznia 1999 r. włączeni do systemu ubezpieczenia rentowego. Górnicy zaś od 1 stycznia 1999 r. zostali objęci powszechnym systemem ubezpieczenia rentowego, a ustawa z dnia 1 lutego 1983 r., wymieniona wszak w art. 195 pkt 6, a więc i w art. 180 ustawy, nie tylko kształtowała korzystniejszej od powszechnych warunki nabywania przez żonę górnika prawa do renty rodzinnej (bez ograniczeń wynikających z art. 41 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), ale nadto przewidywała zawieszenie prawa do wdowiej renty górniczej na czas trwania małżeństwa (art. 19 ust. 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin), której to regulacji nie zawierały przepisy innych ustaw ubezpieczeniowych.

V. Można przyjąć, jak to niektórzy czynią i co stanowi źródło wątpliwości Ministra Sprawiedliwości, że skoro nie ma przepisu intertemporalnego, który stanowiłby o
zachowaniu prawa do sędziowskiego uposażenia rodzinnego w wysokości
dotychczasowej, a są takie przepisy w odniesieniu do rent rodzinnych innych grup
zawodowych, to art. 782 p.u.s.p. w nowej wersji ma zastosowanie także do świadczeń przyznanych przed 1 stycznia 1999 r. Interpretacji takiej należy wszakże przeciwstawić następujące argumenty:
1. Uposażenie należne członkom rodziny zmarłego sędziego (sędziego w stanie spoczynku) nie jest rentą rodzinną należną członkom rodziny zmarłego pracownika (emeryta, rencisty). Renta rodzinna to świadczenie z ubezpieczenia społecznego przysługujące z tytułu utraty żywiciela pochodne od świadczenia z ubezpieczenia
społecznego (renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy). Uposażenie rodzinne
jest świadczeniem także pochodnym, ale od świadczenia ze stosunku pracy (uposażenia sędziego - jego wynagrodzenia za pracę). Poza odesłaniem szczegółowym do przepisów ubezpieczeniowych w zakresie warunków uprawniających członka rodziny do świadczenia i obliczenia podstawy uposażenia rodzinnego nie ma żadnych innych normatywnych przesłanek do traktowania uposażenia rodzinnego - odpowiednio czy przez analogię - jak renty rodzinnej. Funkcjonalne podobieństwo obu tych świadczeń nie zmienia ich prawnego charakteru i nie uzasadnia przenoszenia zasad oraz rozwiązań legislacyjnych właściwych stosunkom ubezpieczenia społecznego (renta rodzinna) na stosunki zobowiązaniowe prawa pracy (uposażenie rodzinne).

2. Według art. 196 ustawy, wchodzi ona w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.
Zatem także jej art. 152 zmieniający brzmienie art. 782 p.u.s.p.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym (art. 2 Konstytucji). Zasada państwa prawa zawiera w sobie trzy co najmniej zasady dotyczące
działania prawa - zaufania obywateli do państwa, z którą łączą się instrumentalnie
zasady ochrony praw słusznie nabytych oraz niedziałania prawa wstecz (tak m.in.
wyrok TK z dnia 17 grudnia 1997 r., sygn. akt K. 22/96, OTK 1997, nr 31, s. 560).
,,Treścią zasady lex retro non agit jest zakaz działania wstecz przepisom prawnym
kształtującym prawa i obowiązki obywateli, jeżeli to prowadzi, lub może prowadzić,
do pogorszenia ich sytuacji prawnej w stosunku do stanu poprzedniego" (por. orzeczenie z 31 stycznia 1996 r., sygn. akt K. 9/95, OTK 1996, t. I, nr 2, s. 41). Art. 782 p.u.s.p. w nowym brzmieniu niewątpliwie pogarsza sytuację świadczeniobiorców.
Przy tym nie o wysokość kwotową świadczenia idzie. Ta jest bowiem tylko konsekwencją zmiany reguł ustalania podstawy wymiaru uposażenia rodzinnego. Problem więc w konstytucyjności dopuszczalności wstecznego działania zmiany polegającej na zastąpieniu uposażenia sędziego (sędziego w stanie spoczynku) hipotetyczną rentą z tytułu jego niezdolności do pracy. Zasada ochrony praw słusznie nabytych zakazuje stosowania norm prawnych do zdarzeń przeszłych, z którymi prawo nie wiązało skutków przewidzianych teraz. Niewątpliwie prawo przed 1stycznia 1999 r. nie wiązało praw do sędziowskiego uposażenia rodzinnego z rentą sędziego z tytułu całkowitej jego niezdolności do pracy. Niedziałanie praw wstecz oraz ochrona praw słusznie nabytych nie są zasadami bezwzględnymi. Dlatego np. nie mają zastosowania, gdy nowo utworzone normy prawne nie są stosowane do zdarzeń zaistniałych przed ich wejściem w życie, a jedynie modyfikują sytuację prawną podmiotów (por. orzeczenie z 23 kwietnia 1996 r., K. 29/95, OTK 1996 t. I, nr 4, s. 7 Cool

. Odstępstwo od tych ustrojowych zasad wymaga jednak wyraźnego przepisu. Takim przepisem wprowadzającym odstępstwo od zasady ochrony praw nabytych przez sędziów w stanie spoczynku i członków ich rodzin jest art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607). Trafnie podnosi pytający, że stosowanie art. 782 p.u.s.p. w nowym brzmieniu do uposażeń rodzinnych przysługujących przed 1 stycznia 1999 r. zniweczyłoby ,,represyjność" tej regulacji względem sędziów zhańbionych okolicznościami, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1997 r.

3. Według art. 186 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ten akt prawny, a więc i jego art. 152, ma zastosowanie do wniosków o świadczenia zgłoszonych od 1 stycznia 1999 r. A contrario - nie ma zastosowania do wniosków zgłoszonych przed tą datą. Od tej zasadniczej regulacji jest wyjątek - ustawa ma zastosowanie do wniosków o świadczenia zgłoszonych przed 1 stycznia 1999 r. jeżeli choćby jeden z warunków do uzyskania prawa do świadczenia został spełniony poczynając od 1 stycznia 1999 r. (art. 186 ust. 2 pkt 2). Przepis ten może dotyczyć także rodzinnego uposażenia sędziowskiego. Stanie się tak, gdy śmierć sędziego nastąpiła przed 1 stycznia 1999 r., uprawniony do świadczenia członek rodziny zmarłego (np. małżonek) zgłosił o nie wniosek przed tą datą, ale warunki do przyznania świadczenia spełnił po tej dacie (np. wdowa ukończy 50 lat lub stanie się niezdolną do pracy).

Wnioski składane po 1 stycznia 1999 r., do których mają zastosowanie nowe przepisy, mogą dotyczyć rozmaitej materii - zarówno przyznania świadczenia po raz
pierwszy (po spełnieniu warunków przed i po 1 stycznia 1999 r.) jak i zmiany w
świadczeniach przysługujących przed 1 stycznia 1999 r. W tym kontekście wyjaśnienia wymaga pojęci ,,świadczenie przysługujące w dniu wejścia w życie ustawy".
Oprócz określenia ,,świadczenie przysługujące" przepisy przejściowe używają
terminów: ,,świadczenie przyznane", ,,świadczenie, do którego prawo zostało ustalone", ,,świadczenie uzyskane", ,,świadczenie, do którego prawo uzyskano". Analiza przepisów ustawy pozwala na konstatację, że renta rodzinna przysługująca to świadczenie przyznane komuś, uzyskane przez kogoś, świadczenie, do którego
czyjeś prawo zostało ustalone albo do którego ktoś prawo uzyskał. Renta przysługująca w dniu wejścia ustawy w życie, to świadczenie przyznane decyzją rentową wydaną przed 1 stycznia 1999 r. Obojętne jest czy świadczenie jest wypłacane uprawnionemu czy nie. Ważne jest to czy zostało do niego ustalone prawo. Poza zakresem znaczeniowym tego pojęcia pozostają świadczenia dla osób spełniających warunki do ich przyznania, uzyskania lub uzyskania do nich prawa. Co do zasady, nowe przepisy nie mają zastosowania do rent rodzinnych, do których prawo powstało przed 1 stycznia 1999 r. Chyba, że wniosek o rentę, do której prawo powstało przed wejściem ustawy w życie zostanie złożony po tej dacie.
Art. 186 ustawy, inaczej niż art. 180, ma zastosowanie do uposażeń sędziowskich. W praktyce mogą wystąpić różne stany faktyczne wymagające oceny i kwalifikacji z uwzględnieniem tego przepisu. Dotychczasowe przepisy będą stosowane, gdy: a) nabycie prawa do uposażenia, wniosek o świadczenie i ustalenie prawa do świadczenia nastąpiły przed 1 stycznia 1999 r. albo jeżeli b) prawo do świadczenia powstało i wniosek o nie został złożony przed 1 stycznia 1999 r. , a ustalenie prawa nastąpiło po 1 stycznia 1999 r. Nowe przepisy znajdują zastosowanie, jeżeli: a) prawo do uposażenia powstało przed 1 stycznia 1999 r., wniosek o świadczenie został złożony i świadczenie przyznane po 1 stycznia 1999 r., b) nabycie prawa do uposażenia, wniosek o świadczenie i jego przyznanie zdarzyły się po 1 stycznia 1999 r., c) prawo do uposażenia powstało po 1 stycznia 1999 r., wniosek o świadczenie zgłoszono przed 1 stycznia 1999 r., przyznano świadczenie po 1 stycznia 1999 r.
Regulacja odnosząc się do osób, które spełniły warunki do nabycia prawa do
świadczenia rodzinnego przed dniem 1 stycznia 1999 r., lecz nie złożyły wniosku o
jego przyznanie przed tą datą wymaga oceny w aspekcie jej zgodności z konstytucyjną zasadą zachowania praw słusznie nabytych. W kwestii tej winien wypowiedzieć się wiążąco Trybunał Konstytucyjny.

VI. W konkluzji należy stwierdzić, że za utrzymaniem dotychczasowej wysokości (w istocie podstawy wymiaru) uposażeń rodzinnych przysługujących członkom rodziny sędziego przed 1 stycznia 1999 r. przemawiają: a) treść art. 196 ustawy, zgodnie z którym ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.; b) treść art. 186 ustawy, wedle którego przepisy tego aktu maja zastosowanie do wniosków o świadczenia złożonych poczynając od dnia 1 stycznia 1999 r.; c) art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej deklarujący, że ,,Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, (...)" i wynikające z tej deklaracji dotyczące działania prawa zasady ochrony praw słusznie nabytych oraz nieretroaktywności prawa; d) zastosowanie powyższych zasad do rent rodzinnych wojskowych i policyjnych (art. 179 ustawy) oraz rent rodzinnych przysługujących zarówno na warunkach powszechnych (art. 180 ustawy) jak i szczególnych (art. 181 ustawy).
Takiej wykładni nie sprzeciwia się zasada równego traktowania ubezpieczonych, bo sędziowskie uposażenie rodzinne nie jest świadczeniem z ubezpieczenia
społecznego i zasady dotyczące tej dyscypliny prawa nie mogą być na nie, przynajmniej wprost, przenoszone. Inną jest kwestia ewidentnego braku aksjologicznej zasadności dyferencjacji statusu uprawnionych do sędziowskiego uposażenia rodzinnego wedle daty przyznania świadczenia, a ściśle zgłoszenia o nie wniosku. Jednak z tego tylko względu nie można wykładać przepisów na niekorzyść tych, którym świadczenia już przysługują (dokonywać równania w dół w imię ujednolicenia sytuacji prawnej i faktycznej uprawnionych). Zakwestionowania w aspekcie równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji) wymaga raczej nowa regulacja.
Ważąc argumenty prawne, logiczne, funkcjonalne, celowościowe oraz aksjologiczne. Sąd Najwyższy na pytanie Ministra Sprawiedliwości udzielił odpowiedzi jak w uchwale.

Uwaga moja:
Pytanie prawne w naszej sprawie powinno być sformułowane następująco:

„Czy przepis art. 6 ustawy z dnia 10 grudnia 19993 roku o ……….(Dz.U. z 1994 r., nr 10, poz. 36) w brzmieniu nadanym przez art. 159 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118) ma zastosowanie do osób, które uzyskały prawo do świadczenia przed dniem 1 stycznia 1999 roku ?”
Prosta analogia wskazuje na to, że:

Przepis art. 6 wojskowej ustawy emerytalnej z dnia 10 grudnia 1993 roku ……………(Dz. U. z 1994 r., nr 10, poz. 36) w brzmieniu nadanym przez art. 159 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118) nie ma zastosowania do osób, które uzyskały prawo do świadczenia (w tym uposażenia rodzinnego) przed dniem 1 stycznia 1999 r.
Czy dobrze rozumuję?

zrg

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
CZWARTA SEKCJA
SPRAWA PODBIELSKI i PPU POLPURE przeciwko POLSCE[1]
(Skarga nr 39199/9 Cool

WYROK – 26 lipca 2005 r.
W sprawie Podbielski i PPU Polpure przeciwko Polsce,
Europejski Trybunał Praw Człowieka (Czwarta Sekcja), zasiadając jako Izba złożona z następujących sędziów:
Pan Nicolas Bratza, Przewodniczący,
Pan J. Casadevall,
Pan G. Bonello,
Pan R. Maruste,
Pan S. Pavlovschi,
Pan L. Garlicki,
Pan J. Borrego Borrego, sędziowie,
oraz Pan M. O’Boyle, Kanclerz Sekcji,

obradując na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 lipca 2005 r., wydaje następujący wyrok, który został przyjęty w tym dniu:
POSTĘPOWANIE
1. Sprawa wywodzi się ze skargi (nr 39199/9 Cool

wniesionej w dniu 15 grudnia 1997 r. przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej do Trybunału na pod¬stawie artykułu 34 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności („Konwencja”) przez polskiego obywatela pana Janusza Podbiel¬skiego („skarżący”), który działał także w imieniu „Polpure” spółki z ograni¬czoną odpowiedzialnością („spółka”), której był właścicielem.
2. Skarżący, któremu została przyznana pomoc prawna, był reprezento¬wany przez pana W. Hermelińskiego, prawnika praktykującego w Warszawie. Rząd Polski („Rząd”) reprezentowany był przez swoich pełnomocników, pana K. Drzewickiego, a następnie, pana J. Wołąsiewicza z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
3. Skarżący zarzucał, iż nadmiernie wygórowane wpisy sądowe od roz¬poznania jego apelacji z 29 listopada 1996 r. spowodowały niewspółmierne ograniczenie prawa dostępu do sądu, gdyż uniemożliwiły mu wniesienie po¬wództwa cywilnego.
4. Skarga została wniesiona do Trybunału 1 listopada 1998 r., a więc gdy Protokół 11 do Konwencji wszedł w życie (artykuł 5 § 2 Protokołu 11).
5. Skarga została przydzielona do Czwartej Sekcji Trybunału (artykuł 52 § 1 Regulaminu Trybunału). W obrębie tej Sekcji (artykuł 27 § 1 Konwen¬cji) ukonstytuowała się Izba do rozpatrzenia tej sprawy zgodnie z artykułem 26 § 1 Regulaminu.
Po przekonsultowaniu ze stronami postępowania, Przewodniczący Izby zdecydował, iż w celu właściwego sprawowania wymiaru sprawiedliwości, postępowanie w niniejszej sprawie będzie prowadzone równolegle z postępo¬waniem w sprawach Kniat przeciwko Polsce oraz Jedamksi i Jedamska prze¬ciwko Polsce (skargi o numerach 71731/01 i 73547/01) (artykuł 42 § 2 Regu¬laminu).
6. Decyzją z 17 czerwca 2003 r. Trybunał uznał skargę za dopuszczalną.
7. Skarżący i Rząd przedłożyli stanowiska co do meritum sprawy (arty¬kuł 59 § 1 Regulaminu).
8. 1 listopada 2004 r. Trybunał zmienił skład swoich Sekcji (artykuł 25 § 1 Regulaminu). Niniejsza sprawa została pzydielona do nowo utworzo¬nej Czwartej Sekcji (artykuł 52 § 1 Regulaminu Trybunału).
FAKTY
I. OKOLICZNOŚCI SPRAWY
9. Skarżący urodził się w 1949 r. i mieszka w Witoszowie Dolnym w Polsce.

A. Tło Sprawy
10. Postępowanie streszczone poniżej było już przedmiotem rozstrzy¬gnięcia Trybunału w kontekście wymogu „rozsądnej długości” postępowania zgodnie z artykułem 6 § 1 Konwencji. W swym wyroku z 30 października 1998 r. Trybunał jednogłośnie uznał, że polskie władze naruszyły artykuł 6 § 1 (Reports 1998-VIII, s. 3387-3400).

B. Fakty sprawy
(a) Roszczenie o zapłatę i odszkodowanie
(i) Fakty sprzed 1 maja 1993r.
11. 25 maja 1992 r. skarżący, który był wówczas właścicielem i prezesem zarządu spółki „Polpure”, pozwał Gminę Świdnica do Sądu Wojewódzkiego w Wałbrzychu, domagając się zapłaty za prace budowlane, które zostały wy¬konane dla pozwanego. Domagał się on także odszkodowania od pozwanego za zwłokę w zapłacie oraz kar wynikających z zerwania umowy.
12. 27 maja 1992 r. spółka została zwolniona z opłat sądowych za wnie¬sienie pozwu.
13. 7 września 1992 r. Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu wydał wyrok. Uznał on pewne klauzule umowy za nieważne w związku z ich niezgodnością z materialnymi przepisami prawa cywilnego.
14. Następnie po apelacji skarżącego wyrok został uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania.
15. 1 lutego 1993 r. Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu uznał roszczenie skarżącego o zapłatę, jednak klauzulę nakładającą kary za naruszenie umowy uznał za nieważną. Dalsze odwołania stron zostały oddalone przez Sąd Ape¬lacyjny we Wrocławiu w dniu 27 kwietnia 1993 r.

(ii) Fakty po 1 maja 1993 r.
16. 25 czerwca 1993 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł rewizję nad¬zwyczajną do Sądu Najwyższego w imieniu spółki, podnosząc, iż wyrok Sądu Apelacyjnego w rażący sposób naruszał materialne prawo cywilne i nadmier¬nie ograniczył stronom prawo swobody umów. Apelacja ta została odrzucona 7 października 1993 r.
17. 28 stycznia 1994 r. Sąd Najwyższy na wniosek skarżącego wznowił procedurę rewizji nadzwyczajnej. Zmienił on swój wyrok z 7 październi¬ka 1993 r., uchylił wyroki z 1 lutego i 27 kwietnia 1993 r. i zwrócił sprawę do sądu pierwszej instancji. Sąd uznał, że powództwa, z wyjątkiem już uzna¬nego roszczenia o zapłatę, muszą zostać ponownie rozpatrzone. Sąd Najwyż¬szy stwierdził, że poprzednie wyroki naruszały materialne prawo cywilne. Dał on wytyczne jak rozpatrzyć powództwa.
18. 5 maja 1994 r. skarżący zmodyfikował powództwo i zażądał całkowi¬tego odszkodowania w wysokości 18 321 586 800 starych polskich złotych (PLN). Złożył on także wniosek do Sądu Wojewódzkiego o zwolnienie spółki z opłat sądowych związanych z postępowaniem sądowym.
19. 6 czerwca 1994 r. sąd częściowo uznał wniosek i zwolnił spółkę je¬dynie z wpisu sądowego za wniesienie zmodyfikowanego powództwa (która to kwota normalnie wynosiłaby 932 080 000 PLN), z wyjątkiem pierwszych 66 000 000 PLN .
20. Sąd zauważył, że w istocie spółka skarżącego napotykała znaczne trudności w uzyskiwaniu należności od stron trzecich, straciła swoją zdolność kredytową i była obciążona długami, to nie była ona jeszcze uznane za ban¬kruta i w związku z tym była zdolna do kontynuowania swojej działalności gospodarczej. W świetle tego, sąd uznał, ze zwolnienie powoda na przyszłość ze wszystkich opłat sądowych nie byłoby uzasadnione.
21. 20 lipca 1994 r., w wyniku odwołania wniesionego przez skarżące¬go Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżone postanowienie i uznał, że zwolnienie od wpisu sądowego, przyznane 27 maja 1992 r. było wciąż w mocy i miało zastosowanie do zmodyfikowanego powództwa.
22. W wyroku z 20 lutego 1995 r. Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu naka¬zał pozwanemu zapłatę kar pieniężnych skarżącemu, ale ograniczył ich wyso¬kość do 1.844.300.00 PLN, gdyż uznał, że kary pierwotnie ustalone w umo¬wie były nadmierne. Oddalił on powództwo za szkody powstałe z opóźnienia w zapłacie przez pozwanego.
23. 30 marca 1995 r. skarżący odwołał się od wyroku z 20 lutego 1995 r., podnosząc, iż sąd nie dokonał ustaleń pewnych faktów, które były istotne dla rozstrzygnięcia sprawy i że popełnił on wiele błędów proceduralnych. Pro¬sił on także o zwolnienie od opłat sądowych za wniesienie apelacji w imie¬niu spółki. Wpis ten wynosił 84.593,54 nowych polskich złotych (PLN). Sąd Okręgowy w części zwolnił spółkę z opłat nakazując zapłatę 40.000 PLN.
24. 25 maja 1995 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, w wyniku odwoła¬nia wniesionego przez skarżącego w imieniu spółki, uchylił to postanowienie i zwolnił spółkę z całego wpisu za wniesienie apelacji. Sąd uznał, że uiszczenie przedmiotowego wpisu przez spółkę nie było możliwe, gdyż całe jej aktywa zostały zajęte w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przeciwko niej, konta bankowe zostały zamrożone, a jej długi przekroczyły 1.605.184 PLN.
25. 31 sierpnia 1995 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uchylił wyrok z 20 lutego 1995 r. w taki sposób, że oddalił powództwo skarżącego o szkody z tytułu opóźnienia zapłaty przez pozwanego. Zarządził on, że skarga powinna być ponownie rozpoznana, ponieważ sąd prowadzący postępowanie nie zdo¬łał sprostać opinii prawnej i wytycznym Sądu Najwyższego w tej kwestii. Skrytykował on także sposób, w jaki sąd prowadzący postępowanie uzyskał opinię biegłego.
26. 23 października 1996 r. Sąd Wojewódzki oddalił pozew o odszkodo¬wanie.
(b) Wnioski o zwolnienie od opłat sądowych od rozpatrzenia apelacji z 29 listopada 1996 r.
27. 29 listopada 1996 r. skarżący wniósł apelację do Sądu Wojewódzkie¬go w Wałbrzychu. Podnosił on między innymi, iż Sąd Wojewódzki po raz drugi nie zdołał postąpić zgodnie z wytycznymi danymi przez Sąd Najwyższy i Sąd Apelacyjny w odniesieniu do roszczeń odszkodowawczych dochodzo¬nych od gminy za opóźnienie płatności i w ten sposób zignorowały instrukcje dane przez Sąd Apelacyjny w wyroku z 21 sierpnia 1995. Wartość przedmiotu sporu określona w postępowaniu apelacyjnym wynosiła 3 511 334,03 PLN . Skarżący prosił o zwolnienie od opłat sądowych za wniesienie apelacji. Od¬powiednia część wniosku stanowiła:
„Wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych uzasadniony jest tym, że sytuacja powoda, będąca już uprzednio przedmiotem oceny sądu w tym zakre¬sie, nie uległa poprawie, a stała się jeszcze bardziej trudna. Cała należność zasą¬dzona poprzednim wyrokiem sądu została bezpodstawnie przekazana na rzecz Komornika Sądu Rejonowego w Świdnicy, a pozwany również dokonał bezza¬sadnie częściowych potrąceń swoich wierzytelności. Tytuł wykonawczy powoda nie został wykonany przez pozwanego, a komornik dodatkowo potrącił koszty egzekucyjne w wysokości 73 014,28 PLN. Tak więc powód narażony został na dodatkową szkodę. Ponadto długi powoda wzrosły gwałtownie z powodu od¬setek od zaległości podatkowych”.
28. 3 stycznia 1997 r. Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu zwolnił spółkę skarżącego z opłat sądowych, oprócz pierwszych 20 000 PLN i oddalił pozo¬stałą część wniosku. Odpowiednia część postanowienia stanowiła:
„...powód oświadczył, że prowadzi nadal działalność gospodarczą lecz w niewielkim zakresie. Z przedłożonych raportów kasowych za okres od stycz¬nia do października 1996 r. wynika, że wpływy i wydatki przekraczały kwotę 20 000 PLN i w październiku wynosiły 44 000 PLN.”
W tych okolicznościach zwolnienie skarżącego od całego wpisu od ape¬lacji byłoby nieuzasadnione i dlatego sąd zwolnił powoda w kwocie przekra¬czającej 20 000 PLN.
29. Skarżący odwołał się od tego postanowienia 15 stycznia 1997 r. Od¬wołanie stanowiło, co następuje:
„... Sąd Wojewódzki dokonał błędnych ustaleń w odniesieniu do sytuacji ma¬jątkowej powoda:
1. Jak już powód stwierdził jego sytuacja [oceniona jako zła przez Sąd Apela¬cyjny we Wrocławiu już 2 maja 1995 r.] nie uległa poprawie, a pogorszyła się [skar¬żący powtórzył dalej argumenty przytoczone w powyżej cytowanym wniosku];
2. Powód przedstawił dodatkowy obszerny materiał dowodowy [zawierający bilans z 1995 r., raporty kasowe, opinię Banku i analizę finansową stanu spółki] potwierdzający uprzednio opisaną sytuację finansową, sytuację znaną również Sądowi Okręgowemu w trakcie wieloletniego postępowania. Ta sytuacja przed¬stawia się następująco: w roku 1995 spółka poniosła stratę; w roku 1996 poniosła ona stratę każdego miesiąca; wpływy nie pokryły zobowiązań (niespłacone długi wynosiły 4 945,74 PLN); wszystkie aktywa były zajęte (zob. załączona lista); praktycznie „czyste” konto bankowe (zob. opinia banku); ... straty w wysokości 4 945,74 PLN pokrył wspólnik by nie dopuścić do likwidacji spółki…;
3. Bezsporne jest, że pozwany doprowadził powoda do ruiny gospodarczej…, który jest obecnie w stanie wykonywać jedynie przypadkowe i drobne zlecenia;
4. Pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w jego postanowieniu z 25 maja 1995 r. [odnośnie złej sytuacji finansowej spółki skarżącego] jest dlatego wciąż ważny ...”.
30. 13 lutego 1997 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił odwołanie, uważając że spółka skarżącego miała wystarczające środki na uiszczenie opłat sądowych. Sąd podkreślił, że zgodnie z artykułem 113 § 2 kodeksu postępo¬wania cywilnego, podstawy do zwolnienia osoby prawnej od opłat, sądowych były ostrzejsze; sąd „mógł”, ale „nie musiał” zwolnić jej od takich opłat nawet jeśli udowodniła ona, że nie miała środków na ich zapłacenie. Ponadto, Sąd Apelacyjny zauważył, że ponieważ spółka skarżącego wciąż kontynuowała swoją działalność gospodarczą i osiągała z niej systematyczny dochód (który ostatnio przekraczał 20 000 PLN potrzebne na opłaty sądowe) Sąd Okręgowy poprawnie ocenił, ze skarżący mógł uiścić taką sumę. Sąd dodał, iż potencjalny skarżący powinien wziąć pod uwagę potrzebę zabezpieczenia opłat sądowych na prowadzenie postępowania i odłożyć część swojego dochodu na ten cel.
31. 9 marca 1997 r. skarżący złożył kolejny wniosek o zwolnienie od opłat sądowych, podnosząc, że w związku z przedłużającym się postępowaniem sy¬tuacja finansowa jego spółki znacznie się pogorszyła. Podkreślił on, że trzy dni wcześniej komornik zamroził dwa ostatnie rachunki bankowe spółki i za¬jął 2 214,15 PLN oraz 1 294,83 PLN odpowiednio (kwoty te stanowiły wyna¬grodzenie skarżącego). Ponadto Urząd Skarbowy w Świdnicy nakazał spółce zapłacić natychmiastowo 28 656,90 PLN zaległości podatkowych, wraz z na¬leżnymi odsetkami. W tych okolicznościach spółka nie miała żadnych środ¬ków na pokrycie opłat sądowych. Skarżący przedstawił odpowiednią doku¬mentację na poparcie swojego wniosku. Dokumenty te pokazywały, że spółka poniosła stratę w wysokości 23 711,04 PLN w roku 1996, stratę w wysokości 425,49 PLN w styczniu 1997 r. i stratę 4 954,79 PLN w lutym 1997 r.
32. 3 kwietnia 1997 r. prawnik skarżącego wniósł zażalenie do Sądu Wo¬jewódzkiego i postulował przesłuchanie skarżącego w celu ustalenia bieżącej sytuacji finansowej spółki.
33. 14 kwietnia 1997 r. sąd zwolnił spółkę od opłat sądowych w kwo¬cie przekraczającej 10 000 PLN. Zauważył on, że w grudniu 1996 r. spółka skarżącego miała dochód 20 000 PLN i dlatego mogła pokryć opłaty sądowe wcześniej na nią nałożone. W opinii sądu dokumenty przedstawione przez skarżącego pokazywały, że od grudnia 1996 r. do marca 1997 r. zarząd spół¬ki mógł odłożyć pieniądze na zabezpieczenie opłat sądowych. Jednak, mając na względzie nowe fakty przedłożone przez skarżącego 9 marca 1997 r., sąd uznał, że pierwotny wpis powinien zostać obniżony.
34. Skarżący odwołał się 8 maja 1997 r. Stwierdził on między innymi, że był on „powszechnie znanym bankrutem” i nie miał żadnych środków na pokrycie opłat sądowych, a z powodu, że spółka straciła swoją zdolność kredytową, nie mógł on nawet otrzymać pożyczki w celu zabezpieczenia opłat sądowych. Był on gotowy wpłacić do sądu kwotę 500 PLN, jako że otrzymał skromne finansowe wsparcie od osoby trzeciej. Następnie skrytykował on sąd za wzięcie pod uwagę tylko raportów kasowych, które nie odzwierciedlały prawdziwego stanu finansów spółki oraz za niewzięcie pod uwagę faktu, iż zgodnie z obowiązującym prawem spółka miała obowiązek prawny wpłacenie całej gotówki na zaległości podatkowe. Podkreślił on także, że sąd zupełnie przeoczył straty, jakie poniosła spółka.
35. 9 czerwca 1997 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił zażalenie. Zważył on, iż mimo poniesionych strat spółka mogła była odłożyć przedmio¬towe pieniądze na opłaty sądowe. W ocenie sądu, zasoby gotówkowe spółki powinny w pierwszej kolejności być przeznaczone na opłaty sądowe. Sąd za¬uważył także, że spółka powinna była traktować uiszczenie tych opłat sądo¬wych jako priorytet. W końcu, sąd zauważył, że postępowanie odnośnie zwol¬nienia od opłat sądowych trwało tak długo, że skarżący mógł zabezpieczyć pieniądze na te opłaty.
36. 16 lipca 1997 r. skarżący złożył jeszcze jeden wniosek o zwolnienie od wpisu od apelacji ponad 500 PLN. Poprosił on Sąd Okręgowy o otrzyma¬nie dowodu z opinii biegłego i przesłuchania jego osoby jako przewodniczą¬cego zarządu w celu ustalenia finansowej sytuacji jego spółki. Przedstawił on dokumenty pokazujące, że w tym samym czasie ubiegał się on w dwóch ban¬kach o pożyczkę na zabezpieczenie opłat sądowych, ale jego wnioski zostały odrzucone ze względu na bardzo złą sytuację finansową spółki. 12 sierpnia 1997 r. skarżący wniósł zażalenie i przedstawił dalsze dowody z dokumen¬tów. Z odpowiednich dokumentów wynikało, że od 1 stycznia do 30 czerw¬ca 1997 r. spółka skarżącego poniosła stratę w wysokości 3 090,71 PLN.
37. 17 lipca 1997 r. skarżący wpłacił sądowi 500 PLN.
38. 1 września 1997 r. Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu odmówił przyznania skarżącemu przyznania jakichkolwiek dalszych zwolnień od opłat sądowych. Sąd powtórzył powody cytowane już we wcześniejszych postanowieniach. Od¬rzucił on wniosek o przedstawienie dowodów przez skarżącego i eksperta.
39. Skarżący odwołał się od tego postanowienia, ale 16 października 1997 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił jego apelację.
40. 15 grudnia 1997 r. Sąd Wojewódzki zezwolił mu na wniesienie wpisu w ratach, ale wniosek jego został oddalony.
41. 17 grudnia 1997 r. Sąd Wojewódzki w Wałbrzychu odmówił rozpo¬znania apelacji od wyroku z 23 października 1996 r. i odrzucił ją ze wzglę¬du na niewykonanie postanowienia sądu nakładającego na spółkę obowiązek wniesienia opłat sądowych za rozpoznanie apelacji.
42. Od 29 stycznia do 30 marca 1998 r. zarówno Sąd Wojewódzki, jak i Apelacyjny rozpatrywały kolejne powtarzane wnioski skarżącego, dotyczą¬ce zwolnienia z opłat sądowych, jednak ostatecznie nieskuteczne.
43. 29 maja 1998 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił ze względów formalnych odwołanie skarżącego od postanowienia z 29 listopada 1996 r. odrzucającego jego apelację.
44. Skarżący wniósł kasację do Sądu Najwyższego od postanowienia z 30 czerwca 1998 r. Nakazano spółce zapłatę wpisu w wysokości 10.000 PLN za rozpatrzenie jego skargi kasacyjnej. Suma ta została wpłacona 16 listo¬pada 1998 r. Skarżący podnosił najpierw, że spółka nigdy nie uiściła opłat sądowych za rozpoznanie jego skargi kasacyjnej, gdyż nie mogła na to sobie pozwolić. Następnie stwierdził on, że suma została wpłacona przez jego przy¬jaciół w jego imieniu.
45. Kasacja została odrzucona 10 czerwca 1999.
II. WŁAŚCIWE PRAWO KRAJOWE I PRAKTYKA
46. Przepisy prawne stosowane w przedmiotowym czasie oraz kwestia praktyki są przedstawione w paragrafach 23-33 wyroku wydanego przez Try¬bunał 19 czerwca 2001 r. w sprawie Kreuz (nr 1) przeciwko Polsce (skarga nr 28249/95, ETPCz 2001-VI; zob. także Jedamski i Jedamska przeciwko Pol¬sce, nr 73547/01, §§ 29-39).
47. Podstawy zwolnienia osób prawnych, spółek i organizacji nie ma¬jących osobowości prawnej od opłat sądowych były jednak sformułowane w inny sposób od podstaw mających zastosowanie do osób fizycznych. Para¬graf 2 artykułu 113 kodeksu postępowania cywilnego w wersji mającej zasto¬sowanie w przedmiotowym czasie stanowił:
„Osobie prawnej, jak również organizacji nie mającej osobowości prawnej może być przyznane zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na te koszty”.
PRAWO
I. DOMNIEMANE NARUSZENIE ARTYKUŁU 6 § 1 KONWENCJI

48. Skarżący zarzucał, iż nadmierne opłaty sądowe wymagane od rozpa¬trzenia jego apelacji z 29 stycznia 1996 r. doprowadziły do nieproporcjonal¬nych ograniczeń jego prawa dostępu do sądu. Zarzucał on naruszenie artykułu 6 § 1 Konwencji, która stanowi odpowiednio
„Każdy ma prawo do sprawiedliwego... rozpatrzenia jego sprawy przez ... sąd ... przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym...”.

A. Stanowiska stron
1. Skarżący
49. W ocenie skarżącego sądy działały arbitralnie i opierały swoje posta¬nowienia na spekulatywnej i niekompletnej ocenie sytuacji finansowej jego spółki. Odmówiły one przyjęcia dowodów ukazujących, że spółka nie mo¬gła sobie pozwolić na przedmiotowy wpis sądowy. Ich ustalenia oparte były raczej na hipotetycznej zdolności zarobkowej niż na faktach dostarczonych przez niego.
50. Skarżący uważał, że niekwestionowane fakty, które przedstawił w swych wnioskach o zwolnienie z wpisu sądowego oraz w jego apelacjach jasno poka¬zywały, że sytuacja finansowa spółki była w przedmiotowym czasie bardzo zła. Nie tylko poniosła ona straty w roku 1996 i 1997, ale także dodatkowo Urząd Skarbowy nakazał jej zapłatę 28 656,90 PLN zaległości podatkowych oraz jej rachunki bankowe zostały zamrożone. Tym samym w jego ocenie udowod¬nił on, że wpis sądowy w wysokości 10 000 PLN przekraczał środki spółki.
51. Odnosząc się do argumentu Rządu, że jego spółka mogła była ponieść przedmiotowy wpis, bowiem w listopadzie 1998 r. zapłaciła ona dokładnie taki sam wpis w kwocie 10 000 PLN za rozpatrzenie skargi kasacyjnej, skar¬żący stwierdził, że jego spółka nigdy nie uiściła takiego wpisu.
52. Podsumowując skarżący stwierdził, że odmowa zwolnienia go od wpi¬su od apelacji wniesionej przez jego spółkę stanowiła naruszenie artykułu 6 § 1 Konwencji i godziła w istotę jego prawa dostępu do sądu, jako że musiał się on powstrzymać od dochodzenia znacznego powództwa za szkody.
2. Rząd
53. Rząd podkreślił, że zgodnie z polskim prawem istniał generalny obowią¬zek dla stron postępowania cywilnego do wnoszenia opłat sądowych za złoże¬nie jakiejkolwiek skargi, apelacji lub zażalenia na nieprawomocny wyrok. Sąd nie podjąłby żadnego działania, jeśli wymagana opłata nie została wniesiona.
54. Dalej wyjaśniał, że o ile było możliwym dla strony domaganie się zwolnienia z opłat sądowych, o tyle takie zwolnienie było przyznawane tylko w wyjątkowych przypadkach, gdyż pociągało za sobą obniżenie dochodów państwa osiąganych z opłat sądowych.
55. Odnosząc się do okoliczności przedmiotowej sprawy, Rząd podkre¬ślił, że skarżący został częściowo zwolniony od wpisu za wniesienie apelacji z 29 listopada 1996 r. i że suma ostatecznie nałożona była niższa niż zasoby gotówkowe spółki i wydatki w przedmiotowym czasie.
56. Odnośnie podstaw postanowień sądu Rząd uznał, że sądy wzięły pod uwagę wszystkie odpowiednie czynniki, takie jak sytuacja finansowa spółki, jej aktywa i rezerwy gotówkowe orazstarannie i uważnie ocenił dowody.
57. Prawdą było, dodał Rząd, że Sąd Okręgowy odmówił przyjęcia dowo¬dów od skarżącego, jednak taka kwestia jak przyjęcie dowodów była zwycza¬jowo pozostawiana dyskrecji sądów krajowych. Ponadto odmowa nie miała wpływu na generalną bezstronność postępowania, w którym kolejne wnioski skarżącego o zwolnienie od opłat sądowych były rozpatrywane.
58. Rząd przyznał, że skarżący zaoferował uiścić kwotę 500 PLN, któ¬re w jego ocenie były jedyną sumą osiągalną lub wpłatę wpisu w ratach. Sąd nie mógł przyjąć kwoty zaproponowanej przez niego, gdyż stanowiłoby to na¬ruszenie zasady równości wobec prawa w odniesieniu do innych powodów, któ¬rzy pomimo trudnej sytuacji finansowej musieli ponosić opłaty sądowe nałożo¬ne przez sąd w wysokości przez nich nieokreślanej.
59. W argumentacji Rządu późniejsze fakty dowiodły, że sądy miały słuszność w ustaleniu, że skarżący mógł zebrać wystarczającą kwotę na uisz¬czenie wpisu w wysokości 10 000 PLN, ponieważ 16 listopada 1998 r. jego spółka wniosła identyczną kwotę za rozpatrzenie jego skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy. Ten fakt w pełni potwierdził wniosek, że skarżący mógł odło¬żyć część swego dochodu i zabezpieczyć koszty postępowania od apelacji z 29 listopada 1996 r.
60. Stosownie stwierdził on, że nie można było powiedzieć, że przedmio¬towy wpis sądowy był nieproporcjonalny do środków skarżącego lub ustalony arbitralnie.

B. Ocena Trybunału
1. Ogólne zasady wynikające z orzecznictwa Trybunału
61. Artykuł 6 § 1 gwarantuje każdemu prawo do wniesienia do sądu lub Trybunału jakiegokolwiek powództwa dotyczącego jego cywilnych praw i obowiązków. W ten sposób przepis ten ucieleśnia „prawo do sądu”, w ramach którego dostęp do sądu, polegający na rozpoczęciu postępowania w sprawach cywilnych, stanowi tylko jeden jego aspekt; jednak jest to aspekt, który w rzeczywistości umożliwia korzystanie z dalszych gwarancji ustano¬wionych w paragrafie 1 artykułu 6 (zobacz m.in. Golder przeciwko Wiekiej Brytanii wyrok z 21 stycznia 1975 r., Seria A nr 18, s. 16-18, §§ 34 oraz Kreuz (1) przeciwko Polsce, cytowany powyżej, §§ 52 i następne).
62. „Prawo do sądu” nie ma charakteru absolutnego. Może podlegać ogra¬niczeniom dozwolonym przez implikację, że prawo dostępu ze swej istoty wymaga uregulowania przez państwo.
Gwarantując stronom skuteczne prawo dostępu do sądu celem rozstrzy¬gnięcia o ich „prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym”, art. 6 § 1 po¬zostawia państwu wolny wybór środków do wykorzystania dla osiągnięcia tego celu, jednak podczas gdy Państwa Strony posiadają pewien margines uznania w tym względzie, ostateczna decyzja co do przestrzegania wymogów Konwencji pozostaje w gestii Trybunału.
W szczególności artykuł 6 § 1 nie nakłada na Państwa Strony obowiąz¬ku tworzenia sądów apelacyjnych lub kasacyjnych. Niemniej jednak Państwa Strony, które ustanawiają system apelacji są zobowiązane do zapewnienia, że każda osoba będąca w ich jurysdykcji będzie mogła korzystać przed są¬dami apelacyjnymi z podstawowych gwarancji ustanowionych w artykule 6, mając na względzie, że sposób stosowania przepisów do tych sądów zależy od specjalnych cech postępowania, którego dotyczą i taka ocena musi być brana pod uwagę przez całe postępowanie w krajowym porządku prawnym, jak i rola w nim sądów apelacyjnych (zob. na przykład wyrok z dnia 19 grud¬nia 1997 roku w sprawie Brualla Gómez de la Torre przeciwko Hiszpanii, Reports of Judgments and Decisions 1997-VIII, str. 2955, § 33; oraz wyrok z dnia 13 lipca 1995 roku w sprawie Tolstoy-Miloslavsky przeciwko Zjed¬noczonemu Królestwu, Series A nr 316-B, str. 80-81, §§ 61 i następne oraz wyrok Kreuz (nr 1), cytowany powyżej).
63. Trybunał zgodził się, że w pewnych wypadkach, w szczególności tam, gdzie przedmiotowe ograniczenia odnosiły się do warunków co do dopusz¬czalności odwołania, lub gdzie interes sprawiedliwości wymagał, aby skar¬żący w związku ze swoim odwołaniem zapewnił zabezpieczenie kosztów, które będą poniesione przez drugą stronę postępowania, różne ograniczenia, obejmujące również te o charakterze finansowym, mogą być stosowane w od¬niesieniu do dostępu jednostki do „sądu” lub „Trybunału”. Jednak takie ogra¬niczenia muszą realizować uzasadniony cel oraz musi istnieć rozsądny zwią¬zek proporcjonalności pomiędzy środkami zastosowanymi, a uzasadnionym celem, jaki ma być osiągnięty (ibid.).
64. Wymóg uiszczenia opłat i wpisu w sądach cywilnych w związku z po¬wództwami wniesionymi w celu rozpoznania nie może być uznany za ogra¬niczenie prawa dostępu do sądu, które jest per se niezgodne z art. 6 § 1 Kon¬wencji. Jednak wysokość opłaty oceniona w świetle szczególnych okoliczno¬ści niniejszej sprawy, włączając w to zdolność skarżącego do ich uiszczenia oraz etap postępowania, na którym ograniczenia zostały nałożone stanowią czynniki, które są podstawowe dla określenia, czy jednostka mogła skorzystać z jej prawa dostępu do sądu i jej sprawa była „rozpatrzona przez sąd” (zob. see Kreuz (no. 1) i Tolstoy-Miloslavsky, cytowane powyżej).
2. Zastosowanie powyższych zasad do niniejszej sprawy
65. W niniejszej sprawie skarżący musiał powstrzymać się od dochodze¬nia swego powództwa przed sądem cywilnym, ponieważ jego spółka nie była w stanie uiścić wpisu sądowego w wysokości 10 000 PLN, która była od nie¬go wymagana za rozpatrzenie jego odwołania.
Prawdą jest, że prawo do odwołania w sprawach cywilnych nie może być wyprowadzone z Konwencji, zważywszy naturę postępowania odwoławcze¬go i fakt, że jednostka miała już swą sprawę rozpatrzoną przez sąd pierwszej instancji, państwo w szczególności miało prawo nałożyć nawet surowe ogra¬niczenia w dostępie do Sądu Apelacyjnego.
Prawdą jest także, że w sprawie Tolstoy-Miloslavsky przeciwko Wielkiej Brytanii, Trybunał uznał, że wymóg zapewnienia znacznych sum na koszty sądowe poniesione przez stronę przeciwną skarżącego w postępowaniu od¬woławczym, realizował „uzasadniony cel”, zwłaszcza biorąc pod uwagę nikłe szanse na pozytywne rozpatrzenie odwołania skarżącego. Przyłożył on także „wielką wagę” do faktu, że sprawa była rozpatrywana w sądzie pierwszej in¬stancji przez 40 dni, w tym kontekście, podkreślił, że w sprawach, w których rozpatrywany jest dostęp do sądu, całość postępowania musi być wzięta pod uwagę (zob. Tolstoy-Miloslavsky cytowany powyżej, §§ 61-67).
Jednak ograniczenia, które są czysto finansowej natury i które, jak w obecnej sprawie, są kompletnie niezwiązane z meritum odwołania lub jego przyszłym powodzeniem, powinny być przedmiotem szczególnie ry¬gorystycznej kontroli z punktu widzenia interesu wymiaru sprawiedliwości (zob. 63-64 powyżej).
66. Trybunał zauważa, że w istocie sądy w kilku instancjach rozpatrzyły sprawę pana Podbielskiego i że ostatecznie wpis za wniesienie apelacji z 29 li¬stopada 1996 r. w imieniu jego spółki był znacznie zredukowany (zob. para¬grafy 28 i 33 powyżej). Jednakże w przeciwieństwie do sprawy Tolstoy-Mi¬loslavsky, pieniądze, które skarżący był zobowiązany zapewnić nie stanowiły przedmiotu ochrony kosztów postępowania, mogących być nie do odzyskania dla drugiej strony sporu. Nie stanowiły one także bariery finansowej zabez¬pieczającej system wymiaru sprawiedliwości przed bezzasadnym odwołaniem skarżącego. W rzeczywistości podstawowym celem wydaje się być interes państwa osiągającego dochód z opłat sądowych od spraw cywilnych (zob. paragrafy 30, 35 i 54 powyżej).
67. Ponadto, wydaje się, że przedmiotowa kwota była wciąż zbyt wysoka dla spółki, która przynajmniej od maja 1995 r. do istotnego dla sprawy czasu (październik 1997 r.) była na granicy likwidacji, stale ponosiła straty, mia¬ła zajęte aktywa oraz stopniowo zamrażano jej rachunki bankowe (zob. par. 24 i 27-39 powyżej).
Skarżący prosił sąd o zezwolenie mu na wniesienie wpisu w ratach, nawet jeśli początkowa kwota 500 PLN była skromna. To rozwiązanie nie wydaje się być potraktowane poważnie przez sąd.
Wynikało dalej z postanowień sądów, że uważały one, że chociaż sytuacja spółki była trudna i pomimo jej zobowiązań podatkowych i finansowych skar¬żący powinien po pierwsze i przede wszystkim zapewnić środki na prowadze¬nie postępowania sądowego (zob. paragrafy 30 i 35 powyżej).
68. Rząd podnosił, iż fakt, że skarżący prawie dwa lata później wpłacił wpis w wysokości 10 000 PLN za wniesienie skargi kasacyjnej udowodnił, że sądy dokonały prawidłowej i rzetelnej oceny jego sytuacji (zob. paragraf 59 powyżej). Skarżący najpierw podnosił, że nigdy nie uiścił takiego wpisu, ponieważ nie mógł sobie na niego pozwolić i wyjaśniał następnie, że wpis został zapłacony przez osobę trzecią (zob. paragraf 44 powyżej).
W każdym bądź razie Trybunał nie uważa, że takie zdarzenie „wstecznie” dowodziło, że spółka skarżącego była w stanie uiścić wpis w przedmiotowym czasie, w szczególności biorąc pod uwagę szczególną sytuację, w której ona się znalazła i termin uiszczenia wpisu (zob. paragrafy 24-36 powyżej).
69. W tych okolicznościach i mając na względzie istotne miejsce, jakie zajmuje prawo do sądu w demokratycznym społeczeństwie, Trybunał uważa, że władze sądowe nie zdołały zapewnić odpowiedniej równowagi pomiędzy interesem państwa w pobieraniu opłat sądowych za rozpatrywanie skarg z jed¬nej strony a interesem skarżącego, przejawiającym się w dochodzeniu swych roszczeń przed sądami z drugiej.
3. Konkluzja
70. Dlatego Trybunał stwierdza, że nałożenie opłat sądowych na skarżą¬cego stanowiło nieproporcjonalne ograniczenie jego prawa dostępu do sądu.
W związku z tym doszło do naruszenia artykułu 6 § Konwencji.

II. ZASTOSOWANIE ARTYKUŁU 41 KONWENCJI
71. Artykuł 41 Konwencji stanowi:
„Jeśli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej proto¬kołów, oraz jeśli prawo wewnętrzne zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Try¬bunał orzeka, gdy zachodzi potrzebą, słuszne zadośćuczynienie pokrzywdzonej stronie”.

A. Szkoda
72. Skarżący dochodził 100 000 euro jako zadośćuczynienia za szkodę materialną i niematerialną, jaką poniósł w związku z rzekomym naruszeniem Konwencji. Podnosił on, że przedłużające się postępowanie i powstała nie¬możność dochodzenia jego powództwa w całości, spowodowała nie tylko utratę aktywów jego spółki, ale także sposobności dalszego rozwoju działal¬ności gospodarczej. Skarżący, kiedyś wysoce szanowany i doceniany za jego wiarygodność, profesjonalizm i odpowiedzialność, stał się bankrutem, stracił dobre imię i jakąkolwiek możliwość prowadzenia działalności gospodarczej. Dodał on, że postępowanie i sposób, w jaki jego sprawa była prowadzona doprowadziły do poważnych napięć w odniesieniu do jego osoby i rodziny..
73. Odnosząc się do zadośćuczynienia za szkodę materialną, Rząd pod¬niósł, że nie było związku przyczynowego pomiędzy rzekomym naruszeniem artykułu 6 § 1 Konwencji a stratą poniesioną przez skarżącego. W odniesie¬niu do roszczenia o szkodę niemajątkową prosił on Trybunał za odrzucenie jej jako nadmiernie wygórowanej.
74. Trybunał nie widzi związku przyczynowego pomiędzy dochodzo¬ną szkodą majątkową a stratami finansowymi rzekomo poniesionymi przez skarżącego. Dlatego odrzuca on, skargę w całości. Jednak Trybunał uznaje, że skarżący poniósł szkodę niematerialną, taką jak stres i frustracja podczas jego bezowocnych wysiłków w celu spowodowania rozpatrzenia jego apelacji przez sąd. Dokonując swej oceny na zasadach słuszności, Trybunał przyznaje skarżącemu z tego tytułu 6 000 EUR.

B. Koszty i wydatki
75. Skarżący, który otrzymał pomoc prawną od Rady Europy w związku z przedstawieniem jego sprawy, domagał się 2,500 EUR na koszty i wydatki związane z postępowaniem przed Trybunałem.
Rząd zwrócił się do Trybunału o zasądzenie, jeśli w ogóle, tylko tych kosztów i wydatków, które były poniesione rzeczywiście i koniecznie oraz były rozsądne co do kwoty.
76. Trybunał uznaje za zasadne przyznać skarżącemu 2 000 EUR za kosz¬ty i wydatki poniesione w postępowaniu przed nim, pomniejszone o 660 EUR otrzymane w formie pomocy prawnej od Rady Europy.

C. Odsetki za zwłokę
77. Trybunał uważa, że odsetki za zwłokę w wypłacie odszkodowania po¬winny być ustalone zgodnie z marginalną stopą procentową Europejskiego Banku Centralnego plus trzy punkty procentowe.

Z TYCH PRZYCZYN TRYBUNAŁ JEDNOGŁOŚNIE
1. Uznaje, że doszło do naruszenia artykułu 6 § 1 Konwencji;

2. Uznaje, że

(a) pozwane państwo wypłaci skarżącemu, w ciągu trzech mie¬sięcy od dnia, kiedy wyrok stanie się prawomocny zgodnie z art. 44 § 2 Konwencji następujące kwoty:
(i) 6 000 EUR (sześć tysięcy euro) z tytułu szkody niemajątkowej;
(ii) 2 000 EUR (dwa tysiące euro) z tytułu kosztów i wydatków, które mają być przeliczone na złote polskie według kursu z dnia realizacji wyroku pomniejszone o 660 EUR (sześćset sześć¬dziesiąt euro), plus jakikolwiek podatek, jaki może być pobrany od tej kwoty;
(b) zwykłe odsetki według marginalnej stopy procentowej Europej¬skiego Banku Centralnego plus trzy punkty procentowe będą płatne od tej sumy od wygaśnięcia powyższego trzymiesięcznego terminu do momentu zapłaty;

3. Oddala pozostałą część roszczenia skarżącego o zadośćuczynienie.

Sporządzono w języku angielskim i obwieszczono pisemnie 26 lipca 2005 r., zgodnie z artykułem 77 § 2 i 3 Regulaminu Trybunału.

Michael O’BOYLE Nicolas BRATZA
Kanclerz Sekcji

zrg

Zdzisław GĄGALSKI
Ul. Marsz. J. Piłsudskiego 3A/13
98-200 Sieradz
EWU:…………………..
Tel.: 0- 43-822-37-89

Pan
Bogdan Klich
Minister
Obrony Narodowej
00-909 WARSZAWA
ul. Klonowa 1

ZAŻALENIE

na Postanowienie z dnia 13.01.2009 r.

W dniu 17.01.2009 roku za pośrednictwem Poczty Polskiej otrzymałem „Postanowienie nr 24/DSS” (datowane 13.sty.2009), wydane z upoważnienia Ministra Obrony Narodowej przez Sekretarza Stanu - Czesława PIĄTASA.
Kopia postanowienia stanowi załącznik do niniejszego zażalenia.

Nie zgadzam się z sentencją „Postanowienia” i niniejszym składam ZAŻALENIE do Ministra Obrony Narodowej na postanowienie wydane z upoważnienia Pana Ministra .
Z uwagi na to, że jestem oficerem rezerwy oszczędzę przykrych słów pod adresem generała rezerwy, autora tego „Postanowienia”.

UZASADNIENIE

1. W pierwszej, bardzo obszernej części swojego Postanowienia, autor usiłuje – wbrew
obowiązującym unormowaniom prawnym – udowodnić, że Minister Obrony Narodowej nie jest organem władnym do podjęcia działań odwoławczych w przedstawionej przeze mnie sprawie. Jednocześnie - podejmując czynności z upoważnienia Pana Ministra - autor sugeruje (zaleca) złożenie zażalenia (odwołania) od Postanowienia wydanego przez funkcjonariusza publicznego upoważnionego do reprezentowania Pana Ministra - do Ministra, do którego zwracałem się z WNIOSKIEM..
Takiego trybu postępowania nie da się nawet skomentować, gdyż dla mnie – oficera WP w stanie spoczynku - jest to krępujące. Gdyż to za czasów szefowania Sztabem Generalnym przez „towarzysza-generała” Cz. Piątasa obowiązywał regulamin wg którego: 1) przełożony ma zawsze rację; 2) podwładny nigdy nie ma racji; 3) w przypadkach spornych- patrz punkt 1.

2. Argumenty przywołane przez autora są nie do zaakceptowania i świadczą o tym, że
prawnicy albo są niedouczeni, albo kierują się złą wolą (art. 58 kpc), gdzie czytamy”:
„ § 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. § 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego” (koniec cytatu).

3. W związku z otrzymaną odpowiedzią pozwolę sobie zacytować niektóre artykuły kpa, a mianowicie:
Art. 154. § 1. Decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
§ 2. W przypadkach wymienionych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.
§ 3. W sprawach należących do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego do zmiany lub uchylenia decyzji, o której mowa w § 1 oraz w art. 155, właściwe są organy tych jednostek.

Art. 155. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 156. § 1. Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,
4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały,
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą,
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.
§ 2. Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Art. 157. § 1. Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ.
§ 2. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.
§ 3. Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.

A zatem - art. 157 kpa obliguje organ wyższego szczebla do podjęcia stosownych działań a nie do ich zaniechania, w sprawach określonych art. 156 kpa.

4. Ustawa o urzędzie ministra obrony narodowej (Dz.U. z 1996 r. nr 10, poz. 56, w art. 2, pkt 21 określa, że: "Do zakresu działania ministra obrony narodowej należy: wykonywanie uprawnień naczelnego organu administracji państwowej w stosunku do terenowych organów administracji wojskowej i innych organów wojskowych".
Połączenie tego przepisu z art. 11 wojskowej ustawy emerytalnej, a także art. 155 kpa mówiącym, że "decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony".
Te zapisy dają uprawnienie do kierowania do Ministra Obrony Narodowej wniosku o zobowiązanie dyrektora WBE naprawienia prawa w zakresie waloryzacji emerytur, a Minister Obrony Narodowej jest uprawniony (zobowiązany) do podjęcia stosownych działań.

Reasumując:
W pełni podtrzymuję swoje zarzuty wobec dyrektora WBE w ŁODZI zawarte w moim WNIOSKU do Ministra Obrony Narodowej z dnia…..

…………………………….

Załącznik 1- Postanowienie z dnia………..(tylko adresat)

Wyk. w 2 egz.
Wyk. ZG (043-822-37-89)
Egz. nr 1- Adresat
Egz. nr 2- akta poszkodowanego

zrg

Egz. Nr 1
Sławomir G. Lublin, dnia 27.05.2009 roku
Ul. ............................
20-039 Lublin

Dotyczy: Postanowienia Nr 202/DSS z dnia 13 maja 2009 r.

Pan
Bogdan Klich

Minister Obrony Narodowej
ul. Klonowa 1
00-909 Warszawa

Szanowny Panie Ministrze,
Na wstępie chciałem podziękować za szybką i głęboko merytoryczne pouczenie zawarte w Postanowieniu Nr 202/DSS od Sekretarza Stanu ds. Społecznych i Profesjonalizacji, Pana Czesława Piątasa, a działającego z upoważnienia Pana Ministra, które na pewno stosownie wykorzystam.

Zgodnie z pouczeniem na ww. piśmie, które odebrałem w dniu 21 maja 2009 zachowując termin 7 dni a także kierując się informacją zawartą w OBWIESZCZENIEU MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych
Wnioskuję:
I
O uzupełnienie postanowienia wskazaniem Rozporządzeń Ministerstwa Obrony Narodowej jako przepisów wykonawczych do ustawy z dnia 10 grudnia 1998 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin ,w analogicznej kolejności ich zastosowania przez wojskowy organ emerytalny w Lublinie, a dotyczących szczegółowych obliczeń wymiaru mojego świadczenia wg pkt 1 decyzji z dnia 26. 01. 1999 r., 01.03.1999 r. i 01.06.1999r. ( wymienione decyzje w załączeniu nr 1,2,3).
W uzasadnieniu powyższego wniosku powołuję się na wymijającą i płytką merytorycznie odpowiedź organu emerytalnego w piśmie nr 559 z dnia 11 marca 2009 r. (w załączeniu nr 4), na moją prośbę z dnia 18 lutego 2009 r. zawartą w punkcie 2. cyt.
„2. Ponieważ Wojskowy Organ Emerytalny w stosunku do moich świadczeń emerytalno–rentowych w 1999 roku wydał trzy decyzje z dnia: 26 stycznia, 01 marca i 01 czerwca. Proszę o odpis – ksero zarządzeń wykonawczych dla Wojskowego Biura Emerytalnego, które stanowiły podstawę ich wydania oraz uszczegółowienie konkretnych przepisów ustawowo prawnych, którymi Wojskowy Organ Emerytalny się kierował.”

Dyrektor WBE nie ma samodzielnych uprawnień do dysponowania budżetem MON, a ustawa z 10 grudnia 1993 r. nie jest aktem wykonawczym zezwalającym na takie dysponowanie dyrektorowi WBE.
Zapewniało takie działanie Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 listopada 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad waloryzacji emerytur i rent wojskowych. Dz. U. z 1994 nr 126 poz. 625. Dlatego też moje zapytanie
Jakie przepisy wykonawcze zastosował Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Lublinie przy podejmowaniu decyzji o moich świadczeniach emerytalnych z dnia 26. 01. 1999 r., 01.03.1999 r. i 01.06.1999r. Ponieważ na podstawie dowodu jakim jest decyzja z 26.01.1999r wynika jasno, że zastosowano Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 listopada 1994 r. Natomiast w decyzjach z 01.03.1999 r. i 01.06. 1999 r. brak jest uzasadnienia wykonawczego do ich wydania dlatego moje zapytanie w przedmiotowej sprawie.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 lutego 2004 r. „w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz członków ich rodzin.”, § 8 „Wojskowy organ emerytalny jest obowiązany informować zainteresowanego o warunkach i dowodach wymaganych do ustalenia prawa do zaopatrzenia emerytalnego oraz do udzielania pomocy przy ubieganiu się o ustalenie tego prawa”.

Uważam, iż decyzje wydawane przez organ emerytalny z dnia 26. 01. 1999 r., 01.03.1999 r. i 01.06.1999r. (tak różniące się od siebie w tak krótkim czasie) „były lakoniczne, niespełniające wszystkich wymogów prawnych i indywidualnego charakteru sprawy.
Działanie takie sugeruje brak przeprowadzenia przez organ jakiegokolwiek postępowania wyjaśniającego. Organ emerytalny winien – moim zdaniem – dołożyć większej staranności, by jego decyzje w sposób wyczerpujący określały i uzasadniały zajęte stanowisko.
Okoliczności te budzą uzasadnione wątpliwości, co do należytego i sumiennego rozpoznania wniosku, a w konsekwencji zmuszają do wystąpienia na drogę sądową celem weryfikacji wydanych przez WBE w Lublinie decyzji. Tym bardziej, iż wielość orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego jednoznacznie wskazuje na skomplikowany charakter sprawy.

II
O wydanie opinii w sprawie poprawności działania Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w Lublinie Pana Jerzego Sikory poprzez wykorzystywanie z jego pełnomocnictwa i w jego imieniu Radcy Prawnego mgr Tadeusza Kapusty w odpowiedzi na odwołanie wnioskodawców, oraz wnioskowanie bez podania podstawy prawnej, oprócz oddalenia odwołania również zasądzania kosztów postępowania według norm przypisanych (odpis w załączeniu nr 5).
Moim zarzutem w stosunku do Pana Jerzego Sikory jest żądanie strony pozwanej zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego na rzecz WBE.

Zgodnie z Art. 36 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (D. U. 2004, nr 8, poz. 66).
Art. 36. W sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie osoby zainteresowane i organy emerytalne są zwolnione od wszelkich opłat”.
Oznacza to, że ja również jestem zwolniony od wszelkich opłat
Dlatego żądanie przez WBE zasądzenia kosztów postępowania według norm przypisanych odbieram jako szykanę mojej osoby i chęć odstraszenia innych emerytów, którzy uczestniczą w podobnych rozprawach od wnoszenia roszczeń do sądu. A jeżeli jest to celowe działanie to pogłębia zastanowienie, dlaczego tak się dzieje.
Co więcej, będąc inwalidą wojskowym oczekuję od wyspecjalizowanego biura emerytalnego wsparcia i pomocy. Tak jak nakazuje to Minister Obrony Narodowej w § 8 rozporządzenia z dnia 23 lutego 2004 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz członków ich rodzin.
Przepis ten stanowi, że: „Wojskowy organ emerytalny jest obowiązany informować zainteresowanego o warunkach i dowodach wymaganych do ustalenia prawa do zaopatrzenia emerytalnego oraz do udzielania pomocy przy ubieganiu się o ustalenie tego prawa”.

Nadto uważam, że skoro emeryt może samodzielnie, bez pomocy prawnika występować przed sądem, to tym bardzie wyspecjalizowane biuro emerytalne, które de facto ma służyć tym emerytom, powinno występować samodzielnie.
Występujący w imieniu dyrektora WBE radca prawny jest prawdopodobnie pracownikiem tego biura i do jego codziennych obowiązków należy reprezentowanie dyrektora biura w podobnych sprawach. Żądanie kosztów zastępstwa procesowego w sytuacji, kiedy pełnomocnik organu emerytalnego, ogranicza się do całkowicie biernego udziału w posiedzeniu sądu, nie wnosząc nic nowego do sprawy, (poza oczywiście żądaniem przyznania kosztów).
Takie postępowanie organu emerytalnego w zestawieniu z nakazem Ministra Obrony Narodowej zawartym w przywołanym powyżej rozporządzeniu MON jest w mojej ocenie inwalidy wojskowego, co najmniej nie etyczne. Poza sporem wydaje się również, iż biuro emerytalne nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów związanych z tą i może kolejną sprawą.
Wydają się świadczyć o tym inne sprawy rozpoznawane przez Sąd I-szej instancji, w których nie żądano i nie występowały koszty zastępstwa procesowego.
Nie bez przyczyny – w rozumieniu powyżej przedstawionej argumentacji – ustawodawca w art. 36 wojskowej ustawy emerytalnej stwierdził, że osoby zainteresowane (emeryci i renciści wojskowi) są zwolnieni z wszelkich kosztów „i opłat”.

W załączeniu:
Nr 1,2,3 – Decyzje Dyr. WBE
z 26.01, 01.03 i 01.06. 1999 r.;
Nr 4 – pismo Nr 559 z WBE;
Nr 5 – Pismo nr 513 z WBE

Sławomir G.

………………………….

Wykonano w 2 egz.
Egz. nr 1 – MON ( tylko z załącznikami )
Egz. nr 2 –a/a

zrg

Wzór ODWOŁANIA od Decyzji dyrektora ZE-R dla mundurowych spoza MON

………………………………. …………………., dnia…. 2009 r.
ul. …………………………….
………………………………..

Nr świadczenia:…………….

Tel.: 0-………………………..

SĄD OKRĘGOWY
SĄD PRACY I UBEZPIECZEŃ
SPOŁECZNYCH
Al. Solidarności 127
WARSZAWA

Za pośrednictwem: Dyrektora
Zakładu Emerytalno-Rentowego
MSWiA
02-106 WARSZAWA
Ul. Pawińskiego 17/21

ODWOŁANIE

od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego w WARSZAWIE
z dnia ………. 2009 r.
dot. odmowy ponownego ustalenia wysokości mojego świadczenia emerytalno-rentowego .

Niniejszym wnoszę ODWOŁANIE od DECYZJI Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego (ZER) w WARSZAWIE z dnia ………… 2009 r. w sprawie odmowy ponownego ustalenia wysokości emerytury, doręczonej mi za pośrednictwem Poczty Polskiej w dniu ………………. 2009 r.

i w n o s z ę o:

1) jej uchylenie i nakazanie Dyrektorowi ZE-R ponowne ustalenie wysokości moich świadczeń emerytalnych wypłacanych przez organ emerytalny MSWiA po dniu 1 stycznia 1999 roku, które zostały przyznane decyzją Dyrektora ………….. w …………………….. z dnia …………………. roku;
2) nakazanie Dyrektorowi ZE-R stwierdzenia – stosownie do kompetencji ZE-R – nieważności decyzji waloryzacyjnych wydanych po 1 stycznia 1999 roku, które zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa;
3) wypłacenie wraz z należnymi odsetkami ustawowymi kwot, które wynikają z różnicy między przysługującymi świadczeniami zgodnie ze słusznie nabytymi prawami w 1992 roku o wartości ekonomicznej określonej Art. 5, 6 (w pierwotnym brzmieniu) ustawy z dnia ……….. 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym ……………………….. (Dz. U……………………..ze zm.), a zaniżonymi i wypłacanymi przez ZE-R w WARSZAWIE od 1 stycznia 1999 roku na podstawie decyzji waloryzacyjnych.

Uzasadnienie

W dniu ……… 200.. roku złożyłem w Zakładzie Emerytalno-Rentowym w WARSZAWIE wniosek o:
Na podstawie art. 155, art. 156 §.1 pkt 2, 3 i 7, art.157 §2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071), w związku z art. 33 ust. 1 i 48a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, ABW, AW, SG, PSP, i SW (Dz. U. nr 53 z dnia 25 kwietnia 1994, poz.214) wnoszę o:

1. stwierdzenie - przy zastosowaniu art. 156 kpa - nieważności decyzji
waloryzacyjnych wydanych po 1 stycznia 1999 r., które zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa, poprzez to, że bezzasadnie zastosowano waloryzację mojej emerytury w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162 poz. 1118) (zwanej dalej ustawą FUS);

2. ponowne ustalenie wysokości moich świadczeń emerytalnych wypłacanych przez ZE-R po 1 stycznia 1999 roku, które zostały przyznane decyzją z ……. roku Zakładu Emerytalno-Rentowego ;

3. wypłacenie wraz z odsetkami kwot, które wynikają z różnicy między przysługującymi świadczeniami zgodnie ze słusznie nabytymi prawami w 1986 roku, według zasad określonych w art. 5, 6 i art. 40 (w pierwotnym brzmieniu) ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, ABW, AW, SG, PSP, i SW (Dz. U. nr 53 z dnia 25 kwietnia 1994 r., poz. 214), a zaniżonymi przez Zakład Emerytalno-Rentowy w Warszawie od 1 stycznia 1999 roku poprzez zastosowanie wadliwych podstaw prawnych do decyzji waloryzacyjnych.

W dniu …….. 2009 roku otrzymałem odpowiedź w formie decyzji ( numer….., z dnia) Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego (ZE-R) w WARSZAWIE – Pana mgr …………… …………………………….., w której to decyzji, dyrektor WBE- powołując się na art. 151 par.1 pkt 1 w związku z art. 146 par.2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku (kpa)- Dz. U. z 2000 r. nr.98,poz. 1071 z póżn. zmian.), oraz art.. 32 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, ABW, AW, SKW, SWW, CBA, SG, BOR, PSP i SW oraz ich rodzin /Dz. U. z 2004 r., nr 8, poz. 67 z późn. zmianami) odmówił ponownego ustalenia wysokości emerytury wojskowej oraz wypłacenia z tego tytułu kwot wyrównania wraz z odsetkami.

Dyrektor ZE-R uznał, że: „…żądanie wypłaty emerytury w wysokości uwzględniającej sposób waloryzacji według przepisów obowiązujących przed dniem 1.01. 1999 r. jest bezzasadne”, uzasadniając to tym, że na mocy art. 159 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162 poz. 1118 ze zm.) przepis art. 6 wojskowej ustawy emerytalnej od dnia 1 stycznia 1999 r. otrzymywał nowe brzmienie. Dotychczasowa treść określała zasady waloryzacji emerytur i rent funkcjonariuszy, w ten sposób, że podlegały waloryzacji w takim samym stopniu i terminie, w jakim następował wzrost uposażenia „funkcjonariuszy” pozostających w służbie. Natomiast w myśl znowelizowanego art. 6 ustawy emerytalnej „funkcjonariuszy”, emerytury i renty podlegały waloryzacji na zasadach i w terminach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z FUS.
Na potwierdzenie swojego uzasadnienia Dyrektor ZE-R przytoczył wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 1999 r. sygn. K 4/99, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 159 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest zgodny z przepisami Konstytucji RP.
Z decyzją Dyrektora ZE-R i jej uzasadnieniem odwołujący się nie może się zgodzić. Powodem tego jest fakt, że odwołujący się, składając wniosek o ponowną waloryzację nie sprzeciwiał się ważności uregulowań prawnych wprowadzonych art. 159 pkt 1 ustawy o FUS.

Co więcej, bezspornym faktem jest, że Trybunał Konstytucyjny uznał ten przepis za zgodny z Konstytucją RP.
Należy tylko w tym miejscu zwrócić uwagę na treść art. 66 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102 poz. 643 ze zm.) stanowiącym, że „Trybunał orzekając jest związany granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi”.
W tym przypadku ma to - zdaniem odwołującego się - bardzo doniosłe znaczenie, bowiem Trybunał Konstytucyjny orzekając w przytoczonym powyżej wyroku K 4/99 był związany wnioskiem grupy posłów do rozstrzygnięcia czy art. 159 pkt. 1 ustaw emerytalnych „służb mundurowych” jest zgodny z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny orzekł o zgodności, uzasadniając to bardzo obszernie.
Natomiast odwołujący się powoływał we wniosku na art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, którego Dyrektor ZE-R w wydanej decyzji całkowicie pominął. Co więcej Trybunał Konstytucyjny przy okazji rozpoznawania konstytucyjności art. 159 pk1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS również o tym przepisie nie wspomina (będąc związany granicami wniosku).
Otóż przytoczony powyżej art. 1 ust. 2 pkt 1 ma – zdaniem odwołującego się – podstawowe znaczenie do uznania, bądź nie uznania wniosku. Przepis ten mianowicie jednoznacznie stwierdza, że ustawa dotyczy funkcjonariuszy, którzy w dniu jej wejścia w życie pozostawali w służbie.
Nie dotyczy tym samym byłych „funkcjonariuszy” będących już na emeryturze.
Uzasadniając podstawowe znaczenie tego przepisu wypada w tym miejscu przytoczyć kilka uwag z teorii prawa, tyczącej się budowie aktu prawnego. Otóż rozpatrywany przepis znajduje się na początku aktu prawnego, w rozdziale określającym zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy. Można zatem zasadnie stwierdzić, że stanowi on swoisty lex generalis dla pozostałych przepisów , które w tym przypadku stanowią swoisty lex specialis określając szczegółowo w jaki sposób i w jakim zakresie ma być realizowany przepis generalny.
Tak ujmując znaczenie poszczególnych artykułów w całym akcie prawnym, oczywistym jest, że stosowanie art. 159 pkt 1 do „funkcjonariuszy” będących w dniu 1 stycznia 1999 r. na emeryturze było- zdaniem odwołującego się – niezgodne z obowiązującym stanem prawnym.
Wobec powyższego, twierdzenie Dyrektora ZE-R o zasadności odmowy ponownego ustalenia wysokości emerytury budzi uzasadniony sprzeciw odwołującego się.
Na potwierdzenie zasadności argumentacji przyjętej przez odwołującego się przemawia i to, że ustawodawca w Rozdziale 3 Przepisy końcowe i uchylające, w art. 195 zawarł przepisy, które na podstawie tej ustawy tracą moc. Próżno tam szukać art. 6 ustawy emerytalnej funkcjonariuszy Policji, Straży Pożarnej, Służby Więziennej itp . Nie bez przyczyny i zapewne nie przez pomyłkę, nie umieszczono tam przytoczonego powyżej art. 6, bowiem nie ma również przepisu uchylającego z ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym wojska itd.
Nie ma dlatego, że materia ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie dotyczyła funkcjonariuszy będących w dniu 1 stycznia 1999 r. na emeryturze.
Tego właśnie dotyczył wniosek do Dyrektora ZE-R.
Dyrektor ZE-R w decyzji uznał również, że zastosowanie art. … ustawy emerytalnej do dochodzenia roszczeń jest bezpodstawne, bowiem składający wniosek nie skorzystał z możliwości odwołania się w przypisanym prawem terminie i pierwotne decyzje stały się prawomocne. Twierdził również, że nie ma nowych okoliczności do wzruszenia tych decyzji z urzędu.
Tymczasem art. …………. ustawy emerytalnej będący w tym przypadku przepisem szczególnym odnoszącym się do kwestii emerytów …………………. daje możliwość
ponownego ustalenia uprawnień do świadczeń emerytalnych /bez zakreślania jakiegokolwiek terminu/ nawet po uprawomocnieniu się decyzji.
Waloryzowanie przez Dyrektora ZE-R mojej emerytury w oparciu o przepisy, które nie stanowiły do tego podstawy prawnej, stanowi wystarczającą przesłankę do ponownego ustalenia wysokości świadczeń emerytalnych.

Uwzględniając zawarte w uzasadnieniu argumentacje a także fakt, że Dyrektor ZE-R odmówił uznania zawartych we wniosku roszczeń, niniejsze odwołanie jest – zdaniem odwołującego się – zasadne.

………………………………….

Wykonano w …. Egz.
Egz. nr 1- Sąd Okręgowy
Egz. nr 2- akta poszkodowanego
Wyk.: ………………………….

Załączniki 2 na ……….. ark.
1. WNIOSEK z dnia do ZE-R o ponowne przeliczenie świadczenia
2. DECYZJA dyrektora ZE-R

Objaśnienia:
1. Jest to wzór ODWOŁANIA do Sądu Okręgowego, który należy – po wpisaniu swoich danych- wysłać za pośrednictwem ZE-R
Wzór opracowałem z pomocą kolegów (też emerytów wojskowych):
- P. Mariana Mroziewskiego
- P. Jerzego Kaweckiego
Nie jesteśmy prawnikami, lecz poszkodowanymi przez funkcjonariuszy publicznych, których nikt nie chce ścigać.
A to „opracowanie” dla byłych „funkcjonariuszy” to forma podziękowania za mandaty drogowe (których nam nie wlepiliście).

2. Sedno sprawy tkwi w tym, że ZE-R bezpodstawnie objęły przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998r o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tych, którzy już byli na rentach i emeryturach. Tym samym bezprawnie zmienili system waloryzacji zaniżając renty i emerytury.

3. Ponieważ w odpowiedzi na nasze WNIOSKI dyrektorzy odpowiadają (nieprawdę), przywołując art. 159 tejże Ustawy FUS, jak również na art. 32. ustawy emerytalnej „funkcjonariuszy” z 1994 roku, więc ten wzór zawiera odpowiednie elementy odpowiedzi na te zagadnienia.

4. Wskazane jest również złożenie „powiadomienia do Prokuratora Rejonowego” w Warszawie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez dyrektora ZE-R, jak również WNIOSKU do Ministra (MSWiA), jako „organu” II instancji (wg wzorów wojskowych ale z przywołaniem ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku w pierwotnym brzmieniu, a nie z 2004 roku!!!

julevin

Wyrok nadesłany przez Krzysztofa:

Sygn. akt XV U 1212,/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sąd Okręgowy w Gdańsku
Dnia 28 czerwca 2010 r.
XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni
w składzie:
Przewodniczący: SSR del; Monika Popiełińska
Protokolant:
st.sekr.sądowy
Małgorzata Wronkowska
po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2010 r. w
sprawy Krzysztofa Magnuszewskiego
przeciwko Dyrektorowi Wojsk Bura Emerytalnego w Gdańsku
o przeliczenie świadczenia
z udziałem Stowarzyszenia,. Ojczyzna Zbiorowy Obowiązek” w Warszawie na skutek odwołania Krzysztofa Magnuszewskiego
od decyzji Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w Gdańsku
z dnia 21 stycznia 2009 r. nr EWU 11 L 04/1
I oddała odwołanie;
II. k
Koszty postępowania, od uiszczenia, których strony są ustawowo, zwolnione, przejmuje na Skarb Państwa.
J Na oryginale właściwy podpis. J

Sygn. akt XYU 121209
UZASADNIENIE
Wojskowe Biuro Emerytalne w Gdańsku decyzją z dnia 21 stycznia 2009 roku odmówiło wznowienia postępowania w sprawie zmiany decyzji o waloryzacji emerytury z dnia: 2 marca 1999 r.. 2 czerwca 1999 r.. 6 czerwca 2000 r., 6 czerwca 2001 r.. 5 czerwca 2002 r.. 6 marca 2003 r.. 8 marca 2004 r.. 1 marca 2006 r. i 1 marca 2008 r. W uzasadnieniu decyzji organ emerytalny podał, iż żądanie zapłaty emerytury w wysokości uwzględniającej sposób waloryzacji według przepisów obowiązujących przed dniem l stycznia 1999r. jest bezzasadne, gdyż zasady waloryzacji wprowadzone ustawą z dnia 17 grudnia 1998r, o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotyczą żołnierzy zawodowych niezależnie od daty zakończenia przez nich służby.

/wide: decyzja z dnia 21 stycznia 2009 r. — Ja j9 —111 akt emerytalnych

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Krzysztof Magnuszewski. W uzasadnieniu odwołania skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji waloryzacyjnych wydanych po dniu 1 stycznia 1999 r. wymienionych w sentencji zaskarżonej decyzji i ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego wypłacanego po dniu 1 stycznia 1999 r. oraz o wypłacenie wraz z odsetkami należnej różnicy między wysokością świadczenia na nowo ustalonego zgodnie z zasadą obowiązującą przed dniem stycznia 1999 r., a dotychczas wypłaconymi świadczeniami.

Zdaniem wnioskodawcy, organ emerytalny dokonał błędnych interpretacji przepisu art. 159 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uznając, że przepis ten ma zastosowanie w stosunku do tych co nabyli uprawnienia do zaopatrzenia emerytalno – rentowego przede wejściem w życie znowelizowanych zasad waloryzacji rent i emerytur.

Od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 10 grudnia 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz.U. z 1994 Nr. 10, poz.36) wojskowy organ emerytalny dokonywał waloryzacji świadczenia odwołującego na podstawie art. 6 ust I powyższej ustawy.

Wskazany przepis stanowił, iż emerytury i renty podlegają waloryzacji w takim samym stopniu i terminie, w jakim następuje wzrost uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych pozostających w służbie i zajmujących analogiczne stanowiska w wojsku.
Skarżący powoływał się w tym zakresie na stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zawarte w wyroku z dnia 20 grudnia 1999 r. sygn. akt K.4/99.
„yide: odwołanie K4 — — akt sprawy:

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny wniósł o oddalenie odwołania, a także o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 120 zł.
W uzasadnieniu swego stanowiska nadmienił, że wobec zmiany z dniem 01 stycznia 1999 r. zasady waloryzacji wojskowych świadczeń emerytalno — rentowych uległ zmianie dotychczasowy, obowiązujący od dnia 26 lutego 1994r. do dnia 31 grudnia ł998r., sposób waloryzacji tych świadczeń w stosunku do osób, które przez tą datą miały już ustalone prawo do świadczeń.

Nadto na rozprawie w dniu 26 listopada 2009r. pełnomocnik pozwanego cofnął wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

!yide : odpowiedź na odwołanie K 11 — 15 akt: sprawy oraz protokółK.80 akt spr.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje :
Odwołujący Krzysztof Magnuszewski ma prawo do wojskowych świadczeń emerytalno — rentowych ustalone decyzją z dnia 08 października 1992 r. emerytury wojskowej od dnia 01 listopada 1991r. wydaną w oparciu o postanowienia ustawy z dnia 16 grudnia 972 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r.. Nr 29. poz. 139 z późn.zm.
Od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 10 grudnia 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz.U. z 1994 Nr. 10, poz.36) wojskowy organ emerytalny dokonywał waloryzacji świadczenia odwołującego na podstawie art. 6 ust I powyższej ustawy. Wskazany przepis stanowił, iż emerytury i renty podlegają waloryzacji w takim samym stopniu i terminie, w jakim następuje wzrost uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych pozostających w służbie i zajmujących analogiczne stanowiska.

Treść cytowanego przepisu uległa zmianie z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 17— grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o czym stanowił art. 159 pkt I tej ustawy.
. Od dnia 01 stycznia 1999r.stosuje się przepisy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do waloryzacji emerytur i rent żołnierzy zawodowych.

Pismem z dnia 05 stycznia 2009r. data prezentaty biura podawczego/ Krzysztof+:
Magnuszewski domagał się ponownego ustalenia wysokości jego świadczeń emerytalnych:
wypłacanych przez wojskowy organ emerytalny po dniu 01 stycznia 1999r. oraz wypłacenia z odsetkami kwot, które wynikają z różnicy między wysokością przysługujących mu świadczeń a wysokością świadczeń wypłaconych.

Ponadto domagał się stwierdzenia nieważności decyzji waloryzacyjnych wydanych po dniu I stycznia 1999r.
Wojskowe Biuro Emerytalne w Gdańsku w dniu 21 stycznia 2009 r. wydało decyzję odmowną.

!yide: akta emerytalne – decyzja z 08.10.1992 r k 17, 2.03.99 k52, , 2.06.1999rk.54,decnźzjaz6.06.2000r.k56,dec:zztI :r.
5.06.2002 r k 64. decyzja z 6.03.2003 r k. 66 zaświadczenie k 68, Dec. 8.03.2004 k72. decyzja z 1.03.2006 r k. 90, decyzja z 1.03.2008 r. k 98, wniosek k. 105— 108, decyzja z 21.01.2008;: k 109-111
Sąd Okręgowy zauważył, co następuje:

Odwołanie Krzysztofa Magnuszewskiego nie zasługuje na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie istota sporu dotyczyła przesądzenia, jakie przepisy mają zastosowanie przy dokonywaniu waloryzacji świadczenia emerytalnego odwołującego. Wnioskodawca wywodził, iż mając na uwadze zasadę ochrony praw nabytych, do otrzymywanego przez niego świadczenia zastosowanie mają przepisy przewidujące tzw. „uposażeniową” waloryzację świadczeń określone w art. 6 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1994 r. Nr 10. póz. 36 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1998r.

Odwołujący podnosił. iż przepis art. 6 wskazanej ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 1999r. odnosi się jedynie do żołnierzy rozpoczynających służbę po dniu 2 stycznia 1999 r.

Ponadto wskazywał. że otrzymywane przez niego obecnie świadczenia emerytalne są drastycznie niższe od świadczeń otrzymywanych przez żołnierzy zajmujących analogiczne stanowiska w służbie czynnej oraz od świadczeń otrzymywanych przez żołnierzy aktualnie przechodzących na emeryturę.

Według odwołującego powyższe pozostaje w sprzeczności z zasadą równości określoną w art. 32 ust 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Organ emerytalny wskazywał, iż system dokonywania waloryzacji obowiązujący od dnia 01 stycznia 1999r. ma zastosowanie do świadczeń otrzymywanych przez żołnierzy zawodowych niezależnie od momentu zakończenia przez nich służby. Powyższe rozwiązanie prawne miało bowiem na celu zrównanie zasad waloryzacji świadczeń emerytalnych żołnierzy zawodowych.

W związku z tym unormowanie to nie pozostaje w sprzeczności z zasadą równości wobec prawa.
Problemem, który zaistniał przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy zajmował się
już Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 20 grudnia 1999 r.. wydanym w sprawie
o sygn. akt K 4/99. stwierdził, że art. 159 pkt I i art. 160 pkt I ustawy z dnia 17 grudnia 1998
r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118.
zm.: z 1999 r. Nr 38. póz. 360, Nr 70, póz. 774. Nr 72, póz. 801,Nr 72, póz. 802) są zgodne z
art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Odnosząc się do zasady praw nabytych, na którą powoływał się odwołujący Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że treścią tej zasady jest zakaz stanowienia przepisów arbitralnie odbierających lub ograniczających prawa podmiotowe.

Przedmiotem ochrony przewidzianej w omawianej zasadzie jest przysługujące już określonej osobie prawo podmiotowe. Nic ma przy tym znaczenia, czy prawo to zostało nabyte na podstawie indywidualnego aktu organu władzy, czy wprost na podstawie ustawy z chwilą spełnienia określonych w niej przesłanek).

Trybunał Konstytucyjny wskazał też, że z zasady ochrony praw nabytych nie wynika (adresowany do ustawodawcy) zakaz zmiany przepisów określających sytuację prawną osoby w zakresie, w którym sytuacja ta nie wyraża się w przysługującym tej osobie prawie podmiotowym. Ochrona praw nabytych nie ma charakteru absolutnego. Możliwe są, zatem odstępstwa od niej, przy czym ocena dopuszczalności odstępstwa może być dokonana na tle konkretnej sytuacji przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności.
Ocena zasadności odwołania wymaga natomiast dokonania odróżnienia prawa waloryzacji, rozumianego, jako uprawnienie do zachowania stałej wartości ekonomicznej przyznanych świadczeń emerytalno — rentowych, od metody podwyższania nominalnej wartości przysługujących świadczeń przyjętej w normujących waloryzację przepisach.

Skutkiem wejścia w życie zakwestionowanych przepisów nie jest ani pozbawieniem strony prawa do świadczeń, ani wyłączenie ich waloryzacji. Wprawdzie zakwestionowane przepisy zmieniły w stosunku do określonej grupy świadczeniobiorców metodę (mechanizm) waloryzacji, zachowały jednak samo założenie stabilnej wartości ekonomicznej otrzymywanych świadczeń oraz przewidziały mechanizm umożliwiający jego urzeczywistnienie.

Wskazać należy, iż nie doszło do pozbawienia uprawnienia do waloryzacji świadczeń, ale jedynie do zmiany metody waloryzowania ich wysokości. Naruszenie oczekiwań, co do przewidywanego poziomu przyszłych świadczeń nie stanowi zaś przesłanki do stwierdzenia naruszenia prawa do waloryzacji.

Nie ulega wątpliwości, iż prawo do waloryzacji otrzymywanych świadczeń jest prawem nabytym. Jeżeli jednak chodzi o metodę dokonywania podwyższenia nominalnej wartości przysługujących świadczeń, to stwierdzić należy, iż zasada ta nie jest już objęta ochroną prawną.

Dla rozstrzygnięcia wskazanych okoliczności istotne znaczenie ma moment ziszczenia się tego prawa. Wskazać należy, iż następuje to po wydaniu konkretnej decyzji odnośnie waloryzacji świadczenia. W związku z powyższym uznać należy, iż jest to przyszłe prawo podmiotowe tzw. ekspektatywa. Taki wniosek wynika z analizy uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego wydanego w sprawie K 4/99. Jest to prawo tymczasowe, czyli sytuacja, w której wprawdzie nie doszło do wydania aktu przyznającego prawo (tym bardziej — aktu stwierdzającego przysługiwanie prawa, ale spełnione zostały wszystkie przesłanki warunkujące nabycie danego prawa.

Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w pewnych przypadkach (zwłaszcza z dziedziny ubezpieczeń społecznych) dopuszczalne jest objęcie ochroną przewidzianą dla praw nabytych ekspektatyw.
Od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 10 grudnia 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz.U. z 1994 Nr. 10, poz.36) wojskowy organ emerytalny dokonywał waloryzacji świadczenia odwołującego na podstawie art. 6 ust I powyższej ustawy.

Wskazany przepis stanowił, iż emerytury i renty podlegają waloryzacji w takim samym stopniu i terminie, w jakim następuje wzrost uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych pozostających w służbie i zajmujących analogiczne stanowiska. W pewnych przypadkach (zwłaszcza z dziedziny ubezpieczeń społecznych) dopuszczalne jest objęcie ochroną przewidzianą dla praw nabytych ekspektatyw. Może to być uzasadnione zwłaszcza wtedy, gdy chodzi o prawa nabywane w następstwie świadczeń sukcesywnie spełnianych przez osobę nabywającą prawo (np. składek). Jednak w ocenie Sądu ustalenie sposobu waloryzacji świadczeń emerytalnych nie zasługuje na taką ochronę, gdyż wprowadzenie jednakowych zasad dla wszystkich ubezpieczonych prowadzi do ujednolicenia regulacji.

Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się także odnośnie naruszenia przez kwestionowany przepis równości obywateli wobec prawa. Trybunał wskazał, iż wprowadzenie od dnia l stycznia 1999 :. nowego systemu emerytalnego było niejako przejawem zasady równości wobec prawa, gdyż miało na celu ujednolicenie unormowania mającego dotyczyć wszystkich osób objętych tym systemem.
Wewnętrzna spójność i sprawiedliwość nowego systemu uzasadniać może modyfikację przyznanych wcześniej uprawnień.

W związku powyższym twierdzenia odwołującego należy uznać za nieuzasadnione. Ponadto, stwierdzić należy, iż skoro ustawodawca miał na celu wprowadzenie jednolitych zasad wobec wszystkich ubezpieczonych. nieuprawnione jest twierdzenie, iż zasady waloryzacji świadczeń określone w ustawie o emeryturach i rentach z F U Społecznych dotyczą jedynie osób, które podjęły służbę po dniu 01.01.99

Wskazać przy tym należy, iż odwołujący błędnie interpretuje treść wskazanego
orzeczenia Trybunał Konstytucyjnego pomijając wnioski płynące z rozważań Trybunału Konstytucyjnego i dokonując samodzielnej nieuzasadnionej analizy.

Niezasadne jest, bowiem twierdzenie odwołującego, że wniosek o podleganiu nowym zasadom związanym z prawem do świadczeń emerytalno — rentowych dotyczy wyłącznie emerytów wojskowych nabywających prawo do tego świadczenia po dniu wejścia w życie cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS i wypływa z art. I ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych., w brzmieniu obowiązującym od dnia l stycznia 1999 r
. Przepis ten stanowił, że warunki nabywania prawa do emerytury i rent oraz innych świadczeń przysługujących z tytułu pobierania emerytury lub renty, a także zasady ustalania wysokości tych świadczeń dla żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji. Urzędu Ochrony Państwa. Straży Granicznej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, którzy w dniu wejścia w życie ustawy pozostawali w służbie oraz dla członków ich rodzin, określają przepisy o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób. W ocenie Sądu, analiza treści cytowanego przepisu w żadnej mierze nie prowadzi do wniosku, że osoby, które zostały zwolnione ze służby we wcześniejszym czasie zachowują prawo do waloryzacji otrzymywanych świadczeń na poprzednio obowiązujących zasadach.
Przepis ten nie dotyczy, bowiem waloryzacji świadczeń emerytalnych. Wskazuje jedynie, że żołnierze i funkcjonariusze, którzy rozpoczęli służbę od dnia l stycznia 1999 r. podlegać będą powszechnemu systemowi emerytalnemu, a nie systemom dotyczącym służb mundurowych.

Reasumując stwierdzić należy, że Wojskowe Biuro Emerytalne wydając odmowną dokonało prawidłowego rozstrzygnięcia z uwagi na fakt, że od dni: 1.01.1999 r. świadczenie otrzymywane przez odwołującego podlegało waloryzacji wg. zasad określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Niezasadne jest żądanie wnioskodawcy ponownego ustalenia wysokości jego świadczeń emerytalnych wypłacanych przez wojskowy organ emerytalny po dniu ł stycznia 1999 r. oraz żądanie wypłacenia wyrównania w związku z ponownym przeliczeniem wysokości emerytury.
Wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki do ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego określone w art. 32 ust 1 ustawy z dnia ł0 grudnia 1 993r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, póz. 66 ze zm.). Z wyżej wskazanych względów nieuzasadnione jest także żądanie stwierdzenia nieważności decyzji waloryzacyjnych wydanych po dniu 01 stycznia 1999r.. gdyż zostały one wydane zgodnie z prawem.
Ponadto wskazać należy, iż wbrew twierdzeniom skarżącego, strona pozwana została prawidłowo określona w niniejszej sprawie. Stosownie, bowiem do treści art. 31 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z
2004 r., Nr 8, poz. 66 z późn. zm.) prawo do zaopatrzenia emerytalnego i wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia, ustala w formie decyzji wojskowy organ emerytalny, zaś odwołanie od decyzji wnosi się do sądu według zasad określonych w kpc. Według zaś $2 Rozporządzenia MON z dnia 23 lutego 2004 r. (Dz. U. z 2004 r.. Nr 67, poz. 618) wojskowym organem właściwym do ustalania prawa do zaopatrzenia emerytalnego i wysokości świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia oraz ich wypłaty jest dyrektor wojskowego biura emerytalnego.
Z powyższego wynika, zatem, iż organami wydającymi decyzje w sprawie uprawnień emerytalno — rentowych żołnierzy są Wojskowe Biura Emerytalne reprezentowane przez Dyrektora.
Nie ulega wątpliwości, iż niniejsza sprawa dotyczyła odwołania od decyzji Dyrektora WBE z dnia 21 stycznia 2009 r., co zostało potwierdzone przez ubezpieczonego na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2009 r. (vide protokół rozp. k. 41,”.
Bezsprzeczne jest przy tym to, iż Dyrektor WBE nie jest przedstawicielem Skarbu Państwa, dlatego też bezzasadnym był wniosek ubezpieczonego o powołanie biegłego na okoliczność ustalenia, kto powinien być przedstawicielem Skarbu Państwa w niniejszej sprawie oraz o wezwanie w charakterze strony Skarbu Państwa. Ponadto, skoro przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie była merytoryczna zasadność wydanej w dniu 21 stycznia 2009 r. decyzji Dyrektora WBE, a nie kwestie administracyjne związane z tokiem wydania decyzji, Sąd oddalił również wniosek ubezpieczonego o przekazanie sprawy do Sądu Administracyjnego.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również wniosek ubezpieczonego o przesłuchanie w charakterze strony. Zauważyć, bowiem należy, że kwestia konieczności przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony należy do zakresu swobodnej decyzji Sądu (art. 299 k.p.c.. art. 302 k.p.c.), opartej na analizie zgromadzonego materiału dowodowego w zakresie jego spójności i zupełności.
Dowód z przesłuchania strony nie ma charakteru obligatoryjnego w sprawach cywilnych, a jego przeprowadzenie konieczne jest wówczas, gdy nie ma możliwości przeprowadzenia innych dowodów, lub gdy brak jest dowodów.
W ocenie Sądu Okręgowego, materiał dowodowy zgromadzony w sprawie był wystarczający do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia.
Na jego podstawie zostały wyjaśnione wszystkie istotne i sporne okoliczności dotyczące stosunków prawnych pomiędzy stronami sporu.

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 477 odnośnik 14 $1 k.p.c. w związku z cytowanymi przepisami, w punkcie I wyroku orzekł o oddaleniu odwołania Krzysztofa Magnuszewskiego.
W punkcie II wyroku, na podstawie art. 108 k.p.c. oraz ar. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005r., Nr.167, poz. 1398 ze zm.), Sąd rozstrzygnął w przedmiocie kosztów postępowania, przejmując je na Skarb Państwa, mając na względzie fakt, iż strony niniejszego postępowania jako postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych są na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 4 oraz art. 98 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005r., Nr.167, poz. 1398 ze zm.) oraz 114 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998r., Nr 137, poz.887 ze zm.), zwolnione od ich ponoszenia.
SSR dcl. Monika Popielińska

Można powiedzieć, że władza uzyskuje wyroki zgodnie z oczekiwaniami. Niestety w dalszym ciągu stosowanie prawa jest zastępowane jednostronna interpretacją.

nalazek50

Przeczytałem "wyrok" sądu Pana Krzysztofa i co najważniejsze w treści WYSOKIEGO SĄDU RP przewija się ciągle stwierdzenie o RÓWNOŚCI I SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ. A gdzie ona jest? Dla czego cała palestra sądownicza nie wspomina o swoich zachowanych prawach nabytych i nie zrówna się z emerytami mundurowymi. Popierając wytuczne rządzących w obecnej chwili bronią sie przed sytuacją w jakiej znależli się emeryci mundurowi.
Dla całej palestry sądowniczej jest wygodniej wchodzić w d... władzy bez mydła niż bronić litery prawa.
Uważam ,skoro władze sądownicze RP tak często wspominają o równości i sprawiedliwości społecznej należy wszędzie podność problem NA JAKICH ZASADACH MAJĄ PRAWA EMERYTALNE - DLA CZEGO MAJĄ BYĆ WYJĄTKIEM i jak to się ma do całego Narodu Polskiego.