Nasze Forum "VOX MILITARIS"

Grzegorz

Warianty militarne operacji w Iraku podczas kampanii 2003r.
- artykul

Dowodztwo amerykanskie rozpoczelo planowanie oparcji przeciwko Irakowi juz na poczatku 2002r. Na przyklad 1 MEF (Marine Expeditionary Force, wzmocniona dywizja piechoty morskiej) rozpoczela przygotowia do operacji irackiej krotko po tym jak czesc tej dywizji wrocila z Afganistanu gdzie walczyla przeciwko Talibom. Rozkazy do dzialan przeciwko Irakowi dywizja ta otrzymala juz w lutym 2002r czyli na ponad rok przed rozpoczeciem operacji!

Istnialo kilka planow dzialan wojsk USA przeciwko Irakowi uzaleznionych od zmieniajacej sie sytuacji polityczno-wojskowej w regione. Warianty dzialan powstawaly czesciwo w Waszyngtonie, a czesciowo w Dowodztwie Centralnym tzw. US Central Command, ktorym dowodzil “4 gwiazdkowy” general Tommy Franks, dowodzacy przedtem korpusem pancernym podczas wojny z Irakiem w 1991r. Dowodztwo Centralne bylo koordynatorem calej operacji wiazac i scalajac ze soba elementy ladowe, lotnicze i morskie wsparte wywiadem strategicznym.

Od grudnia 2002r Dowodztwu Centralnemu podlegalo takze Dowodztwo Koalicyjne Sil Ladowych tzw. Coalition Forces Land Component Command (CFLCC). Dowodzil nim “3 gwiazdkowy” general David D Mc Kiernan. To glownie CFLCC opracowalo plany uzycia wojsk ladowych w operacji przeciwko Irakowi.w 2003r. Siedziba dowodztwa miescila sie w miescie Doha w Kuwejcie.

Mozna stwierdzic ze poczawszy od 2001r istnialy nastepujace plany (warianty) wojny przeciwko Irakowi Saddama Husseina:

Wariant 1, najwczesniejszy, powstaly w administracji G. W. Busha po objeciu przez niego fotela prezydenta USA. Plan ten zakladal wystawienie przeciwko Irakowi 5 dywzji wojsk ladowych w tym 3 ciezkich oraz 2 desantowych plus 1 MEF z skladu Piechoty Morskiej.
Sily te miano skoncentrowac w rejonie Zatoki Perskiej glownie w Kuwejcie. Wariant ten sprowadzl sie do ewentualnego odparcia ataku wojsk S. Husseina na Kuwejt. Byl to wariant przewidujacy uzycie maksymalnych sil jakie bylo zdolne przeznaczyc do takie operacji dowodztwo amerykanskie.

Wariant 2 tzw. minimalny, byl niejako przeciwnoscia wariatu 1 i zakladal stopniowa koncentracje sil amerykanskich. W pierwszym etapie planowano skoncentrowanie przeciwko Irakowi tylko 1 brygady wojsk ladowych z 3 DP (DZ) i 1 wzmocnionej brygady piechoty morskiej. W dalszej kolejnosci mialy byc przerzucane nastepne jednostki, w postaci 2 kolejnych Brygad z 3 DP (DZ) oraz dwoch dalszych pulkow piechoty morskiej. Sily te mialy dzialac na poludniu Iraku wychodzac z terytorium Kuwejtu. Dla dowodzenia operacji w tym wariancie przewidziano jeden sztab szczebla korpusu w postaci dowodztwa 1 MEF majacego koordynwac dzialania 3 DP oraz 1 Dywizji Piechoty Morskiej. Na jesieni 2002r za zgoda wladz brytyjskich dowodztwo amerykanskie wlaczylo do swoich planow takze wzmocnione zgrupowanie batalionowe z brytyjskiej Brygady Piechoty Morskiej (Royal Marines).

Wariant 3. Byl kontynuacja i uzupelnieniem warinatu 2. Zakladal oprocz sil skoncentrowanych na poludniu (wariant 3) takze drugie dodatkowe zgrupowanie wojsk uderzajace na polnocny Irak z terytorium Turcji. Mial tu taj dzialac 1 Amerykansko-Brytyjski Korpus pancerny w skladzie 4 DP(DZ) oraz 1 Brytyjska Dywizja Pancerna.

Wariant 4. Opracowany przez CFLCC pod kierownictwem gen. Kiernana w grudniu 2002.
W mysl tej koncepcji palnowano rozwinac 3 zgrupowania korpusne w postaci 5 Korpusu USA (dyslokowanego z Niemiec) , 1 MEF oraz pancernego korpusu Amerykansko-Brytyjskiego. Zadaniem 5 Korpusu dzialajacego na poludniowym lewym skrzydle bylo uderzenie z terytorium Kuwejtu przez pustynie w kierunku na Bagdad. 1 MEF ktorym dowodzil gen. James T Conway, dostal zadanie ataku na prawo od 5 Korpusu z terytorium Kuwejtu w kierunku na Bagdad, oslaniajac flanke wschodnia uderzenia pancernego idacego na iracka stolice. Teren dzialania Marines byl mniej korzystny gdyz musieli oni forsowac liczne kanaly i dzialac w terenie uprawnym i zabudowanym. Musieli takze odizolowac i zdobyc duze miasto irackie, Basre i tym samym zmienic czesciowo kierunek dzialania i podzielic swoje sily. Punktem docelowym (tzw. Center of Grawity) dzialan obu wielkich zgrupowan korpusnych wojsk amerykanskich byl Bagdad. Na polnocy Iraku przeidywano dzialania Korpusu Amerykansko-Brytyjskiego tak jak w wariancie 3.

Wariant 5. Byl uzupelnieniem wariantu 4 polegajacym na dodaniu do skladu zgrupowania korpusnego Piechoty Morskiej (1 MEF) dodatkowych sil w postaci tzw. Zgrupowania Tarawa (“Task Force Tarawa”) nawiazujacego swoja nazwa do zwycieskiej operacji przeprowadzonej przez Marines przeciwko Japonczykom podczas 2 Wojny Swiatowej. Zgrupowanie Tarawa skladalo sie ze wzmocionej 2 Brygady Piechoty Morskiej wydzielonej ze skladu 2 MEF(czyli 2 Dywizja Piechoty Morskiej ze wsparciem). Zadaniem tych sil byla oslona skrzydla 1 MEF i zdobycie Basry.

Wariant 6. Gdy w koncu grudnia 2002r stalo sie jasne ze Turcja, pomimo naciskow polityczno-finansowych ze strony USA, nie zgodzi sie na dzialania z jej terytorium duzego zgrupowania wojsk anlgo-amerykanskich, dowodztwo sojusznicze stanelo przed dylematem kolejnej zmiany planow ataku na Irak. Z pancernej dywizji brytyjskiej palnownej do ataku na polnocy pozostala wzmocniona brygada pancerna przerzucona do Kuwejtu i wzmocniona silami lekkimi w postaci Brygady Piechoty (air assault) oraz Brygady Piechoty Morskiej.
Calosc tych sil wsparala Brygada Logistyczna, jednostki artylerii, dowodzenia itp.
Sily brytyjskie dostaly za zadnie zdobycie Basry. Nastapilo takze ciekawe zderzenie trzech roznych filozofii prowadzenia wojny. Ze strony amerykanskiej oficerowie wojsk ladowych, glownie broni pancernej, mieli trudnosci ze zrozumieniem mentalnosci i sposobu dzialania Marines. Piechota Morska dzialala w polaczonej organizacji gdzie w ramacj jednej i tej samej struktury oprocz dywziji piechoty dzialaly jeszcze inne nie mnej wazne komponenty. Byly to komponent lotniczy, liczylacy az 6 skrzydel smiglowcow i samolotow wsparcia oraz komponent logistyczny. Oficerowie sztabowi wywodzacy sie glownie z wojsk ladowych USA z poczatku probowali wcielic sily lotnicze i logistyczne Marines do wspolnych sil ale spotkali sie z wielkim oporem dowodztwa i kadry piechoty morskiej i zaniechali takich zamiarow.
Do tego dochodzila roznica w mentalnosci i sposobie prowadzenia wojny przez jednostki amerykanskie i brytyjskie. Dla oficerow Marines zaskakuacy byl na przyklad fakt ze
w przeciwienstwie do Amerykanow uzywajacych Power Pointa, Brytyjczycy poslugiwali sie nadal mapami. Brytyjczycy wydawali zazwyczaj krotsze i mniej opisowe rozkazy niz Amerykanie.

Rozpoczynajac operacje przeciwko Irakowi dowodztwo sojusznicze dysponowlao 3 dywizjami w pierwszej linii. Byly to 3 DZ ze skladu 5 Korpusu, 1 DPM ze skladu 1 MEF oraz dywizja brytyjska majaca oddzielne zadanie bojowe i pomocniczy kierunak dzialan(Basra).
W drugim rzucie pozostawala 5 Korpusu pozostawala 101 DKP majaca za zadanie oslaniac tyly 3DP(DZ). Wchodzace w sklad 1 MEF ”Zgrupowaie Tarawa” idace za 1 DPM mialo za zadanie oczyszczac i oslaniac tyly i skrzydla tej dywizji. W dalszej kolejnosci wlaczono do operacji przeciwko Irakowi 1 Brygade Spadochronowa ze skladu 82 DSpad oraz elementy 4 DP(DZ)oraz dzialajaca na polnocy Iraku 173 Brygade Spadochronowa przerzucona z Vincenca we Wloszech. Uderzajace dla autora artykulu jest fakt zgromadzenia przez swiatowe mocarstwo kilku wielkich sztabow dowodczych dla wykonania regionalnej operacji o dosyc ograniczonej skali. Nad podobnymi rozwiazaniami organziacyjnymi powinni sie takze zastanowic decydenci w Polsce.

Atak na Irak rozpoczal sie dnia 20 marca 2003r o godzinie 20.40 czasu lokalnego.

Zrodla z ktorych korzystalem przy pisaniu tego artykulu:

Nicholas E Reynolds, Basrah, Bagdad and Beyond. The U.S. Marine Corps in Iraq War, Marine Institute Press, Annapolis, Maryland 2005.

John Keegan, The Iraq War 2003.