Nasze Forum "VOX MILITARIS"

julevin

Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym

Jak wygląda ochrona praw pracownika?
Zgodnie z obowiązującym prawem, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Warunkiem jest odpowiedni okres zatrudnienia umożliwiający mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Obecnie, by móc przejść na emeryturę, kobieta winna mieć ukończone 60, a mężczyzna 65 lat. W związku z czym, pracodawca nie może zwolnić z pracy kobiety, która osiągnęła wiek 56 lat oraz mężczyzny, który osiągnął wiek 61 lat. Należy zaznaczyć, iż ochrona ta nie przysługuje w sytuacjach szczególnych, a mianowicie:
-w przypadku ogłoszenia upadłości i likwidacji przedsiębiorstwa;
- wobec pracowników, którzy uzyskali prawo do renty;
- wobec pracowników, pracujących w niepełnym wymiarze czasu i pobierających jednocześnie emeryturę.
Nie korzysta z ochrony przewidzianej tym przepisem także taki pracownik, któremu wprawdzie brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, lecz którego dalsze zatrudnienie nie umożliwia mu uzyskania prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Poza sytuacją ogólną (wiek 60-65 lat) występują szczególne, niższe granice wieku, które upoważniają do przejścia na emeryturę. Występują one w niektórych zawodach, które z racji swojego charakteru wymagają bardziej intensywnej sprawności fizycznej, psychicznej, która to wraz z wiekiem ulega zmniejszeniu. W takich przypadkach ochrona przed wypowiedzeniem zaczyna się wcześniej - na 4 lata przed osiągnięciem danego, w przepisach uregulowanego wieku.
Nie dotyczy to jednak sytuacji tzw. wcześniejszej emerytury, która nie polega na tym, że dla danej kategorii osób ustalono niższy wiek emerytalny, lecz jest przywilejem przejścia na emeryturę pomimo nieosiągnięcia określonego wieku emerytalnego.
Od kiedy i do kiedy można zwolnić pracownika?
Mimo, iż powyżej cytowany przepis z ustawy, wydawać by się mógł jasny, należy jednakże rozwiać kilka wątpliwości. Jak powszechnie wiadomo, aby zwolnić pracownika, należy doręczyć mu wypowiedzenie. Moment jego doręczenia przesądza o możliwości zwolnienia. Jeżeli wypowiedzenie zostanie doręczone tuż przed okresem ochrony, a samo zwolnienie nastąpi w jej trakcie, zwolnienie będzie uważane za ważne. Ochrona w każdym razie kończy się wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego. Jednakże i w tej sytuacji, wypowiedzenie, aby wywarło należyty skutek, musi zostać doręczone po okresie ochrony.
Szczególną sytuację wprowadza ustawa Prawo spółdzielcze. Spółdzielnia może rozwiązać z członkiem spółdzielczą umowę o pracę w czasie trwania członkostwa, z zachowaniem przewidzianego w Kodeksie pracy okresu wypowiedzenia w razie:
• zmniejszenia na podstawie uchwały rady spółdzielni stanu zatrudnienia podyktowanego gospodarczą koniecznością;
• przyznania członkowi prawa do emerytury.
Jeżeli nie ma takiej gospodarczej konieczności, wówczas jedyną przesłanką by móc zwolnić takiego pracownika, jest przyznanie mu prawa do emerytury.
Przed czym się bronić?
O zakazie zwolnienia w okresie ochronnym dużo osób słyszało wcześniej. Ale tylko nieliczni o zakazie dokonywania zmian w umowie odnośnie kwestii wynagrodzenia, czy też warunków pracy. Nieraz bowiem, pracodawca chcąc pozbyć się takiego pracownika, zmniejszał mu pensję na tyle, iż on sam decydował się odejść. Pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy tylko i wyłącznie w dwóch sytuacjach - gdy wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
• wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
• stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Oczywiście zmiana warunków pracy, czy też wynagrodzenia na korzyść pracownika jest zawsze dopuszczalna.
Stosunek pracy na podstawie powołania
W razie odwołania pracownika, któremu brakuje nie więcej niż 2 lata do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ odwołujący jest obowiązany zapewnić mu inną pracę, odpowiednią ze względu na jego kwalifikacje zawodowe, przy czym przez okres równy okresowi wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Jeżeli jednak pracownik nie wyrazi zgody na podjęcie innej pracy, stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, którego bieg rozpoczyna się od dnia zaproponowania na piśmie innej pracy.
Organ odwołujący ma obowiązek złożyć odwołanemu pracownikowi propozycję innej pracy na piśmie, w przeciwnym razie, odmowa złożona przez pracownika nie wywrze skutków w postaci zwolnienia.
Naruszenie przez organ odwołujący obowiązku zapewnienia odwołanemu pracownikowi innej odpowiedniej pracy skutkuje przyznaniem pracownikowi prawa do wystąpienia z powództwem o ustalenie, że stosunek pracy nadal istnieje, o złożenie propozycji innej odpowiedniej pracy oraz o wynagrodzenie za czas gotowości do świadczenia pracy.
Podstawa prawna:
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.).